نبرد نافرجام مکزیک با کارتل های مواد مخدر!

پیشنهاد قانونی کردن تولید افیون می تواند به کارتل های مواد ضربه وارد کند، به شرطی که کشاورزان بخشی از این روند باشند.

کوهستانهای ایالت «گوئرِرو» در مکزیک، با گیاهان خشخاش که محصول عمده بسیاری از کشاورزان محلی به حساب می آید، پوشانده شده است. عمده محصول آنها درنهایت به تولید هروئین ختم می شود و این امر آنها را در مرکز خشونت مرتبط با گروه های قاچاق مواد (که رقیبشان هستند) قرار داده است. در سال ۲۰۱۷، این منطقه شاهد ۲۳۱۸ قتل در درگیری های قاچاقچیان موادمخدر برای کنترل و چیرگی بر قلمرو بوده است و البته سال ۲۰۱۸ در مسیر افزایش آمار حرکت می کرد.

خشونت علیرغم تلاش های ارتش مکزیک در راستای جلوگیری از کشت، ریشه کردن کارتل های مواد و بازداشت مجرمان، افزایش یافته است. البته این سیاستها به شکل گسترده ای خطا دانسته شده اند. «ارنستو سدی‌یو»، رییس جمهور سابق مکزیک در سخنرانی خود بعنوان عضو از کمیسیون جهانی سیاستهای مخدری که زمانی از هواداران دوآتشه جنگ با موادمخدر بود، به قانونگذاران کنونی این کشور توصیه کرد: «ماهایی که سال هایی مدید  سیاست های اشتباهی دنبال کردیم را از فضلیت تردید بهره مند کنید.» «آندرس مانوئل لوپز اوبرادور»، رییس جمهور جدید مکزیک نیز در سخنرانی پیروزی خود گفت جنگ با موادمخدر یک استراتژی ناکامِ در مواجهه با مجرمانه و خشونت است.

پارلمان ایالتی گوئررو با این طرح موافق است. قانونگذاران به عنوان آلترناتیوی برای سیاست چند سال اخیر از دولت ملی خواسته اند تا تولید محصولات افیونی برای مصارف پزشکی را قانونی کند؛ «هکتور آستودیلو»، فرماندار ایالت، این مسئولیت را برعهده گرفته است. به نظر می رسد «اولگا سانچز»، وزیر کشور آینده دولت لوپز اوبرادور، نیز عضو هیأت اجرایی باشد.  رییس جمهور منتخب نیز گفته است این طرح را رد نخواهد کرد.

ایده اساسی موجود در پس این طرح همانا جرم زدایی است که یک مسیر رسمی (و قانونی) برای کشت و فروش خشخاش را برای کشاورزان فراهم خواهد کرد. بازار قانونی باید قاچاقچیان مواد را از صحنه به در کرده، آنها را تضعیف کند و منازعات را کاهش دهد. شواهدی وجود دارد که چنین اقداماتی می تواند عملیاتی شود. همانطور که شورای روابط خارجی ایالات متحده اشاره کرده، با قانونی شدن ماری جوانا در برخی از ایالات ها سود کارتل ها کاهش یافته است. در پرتغال پس از قانونی شدن مواد، بیش مصرفی هروئین، بدواً به میزان چشمگیری، یعنی ۸۵ درصد کاهش یافته است. لذا این پرسش مطرح می شود که قوانین مشابه پرتغال چگونه قرار است در مکزیک نیز ایفای نقش کنند در حالیکه خشونت کارتل ها بسیار بیشتر و (درعین حال) نامحسوس تر است. در پاسخ باید گفت حداقل شکی وجود ندارد که قانونی سازی تولید خشخاش ارزش آن را برای قاچاقچیان کاهش خواهد داد.

با این حال، گروهی وجود دارد که مشخصا در مورد طرح گوئررو خوشبین به نظر نمی رسد که این گروه، خودِ کشاورزان است. در مجمع منطقه ای در ماه آگوست، چند تن از آنان نگرانی های خود را مبنی بر اینکه قانونی سازی جهت استفاده های پزشکی بیش ازآنکه به راهکارهایی پیش پای آن ها بگذارد برایشان تولید مسئله خواهد کرد، ابراز کرده اند.

این طرح پیشنهادی تضمین نمی کند که کشاورزان فعلی، عرضه کنندگان بازار قانونی خواهند شد یا بخاطر فعالیت های کنونی شان از تعقیب قانونی در امان خواهند بود. «آرتور لوپز تورِس»، ۲۵ سال در ناحیه لاسیِرا در ایالت گوئررو زندگی و کار کرده است؛ ناحیه ای کوهستانی که مُشرف به منطقه مرکزی چیلپاسینگو[۱] است. وی از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ بعنوان کمیسر منطقه خدمت کرده و یک مدافع شناخته شده کشاورزان خشخاش بشمار می رود. تورس گفت کشاورزان فی نفسه مخالف جرم زدایی نیستند. او تأکید داشت که کشت قانونی خشخاش در ایالت اش می تواند اشتغال و درآمد مشروع برای بومیان فراهم کند. او مدعی است: « قانونی سازی در کشورهای دیگر نظیر استرالیا، ترکیه و هند پیامدهای خوبی داشته که اشتغال و توسعه را فراهم کرده است.».

از سوی دیگر، مسأله اکثر کشاورزان این است که طرح پیشنهادی کنگره گوئررو بدون مشورت های درخور با بومیان با عجله درحال پیشبرد است. حدودا ۵۰ هزار نفر در کشت خشخاش در منطقه کار می کنند یا به آن وابسته اند. اکثر مزارع حداقل از دهه ۱۹۵۰ زیر کشت قرار گرفته و آنها بسیاری از تولیدکنندگان زن را بکار گرفته اند که تنها سرپرستان خانواده هایشان هستند. اکثر کشاورزان منبع درآمد قابل اطمینان دیگری غیر از کشت خشخاش ندارند و معیشت آنها قاعدتا بوسیله خشونت و آوارگی ناشی از منازعات میان کارتل ها (گروه های قاچاقچی مافیایی) و حملات نیروهای ارتش مورد تهدید قرار گرفته است.

تضمین اشتغال بیشتر و توسعه شهری برای منطقه سیِرا کانون مبارزه برای جرمزدایی است. لذا کشاورزان باید اطمینان یابند هر تدبیر جدیدی در مورد مواد به آنها کمک خواهد کرد تا معیشت خود را حفظ کرده و فرصت های اشتغال فرزاندانشان را توسعه می دهد. رهبران محلی همچون تورس نیز باید اطمینان حاصل کنند که سود تولیدات قانونی و داروییِ مخدری به منطقه بازخواهدگشت. «لیزا سانچِز»، متخصص سیاست مخدری جهانی در مکزیک در این رابطه معتقد است: «اگر قصد داریم در رابطه با کشت خشخاش کاری کنیم، باید توجه داشته باشیم کسانی که در زنجیره تولید هستند، معیشت و امنیتشان در خطر است». سانچز مدیرکل سازمان امنیتِ شهروند موسوم به مکزیک متحد علیه بزهکاری[۲] در مکزیکوسیتی است. این یک سازمان غیردولتی است که تلاش دارد اهداف زیر را محقق سازد:

• کمک های مستقیم به قربانیان جرم
• پیش بردن برنامه های جامعه محور با هدف تقویت امنیت محلی
• تحقیق، حمایت و تشویق سیاستگذاریِ مخدری مبتنی بر شواهد با تمرکز بر کاهش آسیب

سانچز از درخواست تورس در رابطه با لزوم مشورت و رایزنی (در عرصه سیاستگذاری) حمایت می کند اما همچنین تأکید می کند مباحثات عمومی و سیاستگذاری پیرامون جرمزدایی از تولید خشخاش و اوپیوم بخصوص با سرکار آمدن دولت فدرال جدید در مکزیک در روزهای آغازین خود بسر می برد. او یادآور شد: «تا کنون پیشنهاد سیاستی در مورد جزئیات بر روی میز وجود ندارد. طرح پیشنهادی کنگره گوئررو لایحه نیست و نظرات مساعد لوپز اوبرادور باید در هرگونه پیشنهادات سیاستیِ عینی روشن شود».

از سوی دیگر اگر سیاست ها بخشنامه شوند، سازمان مکزیک متحد علیه بزهکاری قویاً به پیروی از اقدامات وضع و تدوین شده توسط پیمان واحد مواد مخدر سازمان ملل متحد۱۹۶۱ [۳]  تشویق و ترغیب می کند. این پیمان اهدافی را که مخدرهای قانونی برای آنها ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، تنظیم می کند؛ از قبیل درمان پزشکی و تحقیقات و وضع قواعد قانونی سازی که نظام های حقوقی کشورها باید رعایت کنند. لذا سانچز مسیر روشنی برای مکزیک پیشنهاد کرده و گفت: «بازار افیون قانونی وجود دارد؛ همچنین ۲۴ کشور از طریق فرآیند سازمان ملل اجازه کشت خشخاش و تولید آن را یافته اند؛ مکزیک از مدتها قبل در حال تولید غیرقانونی افیون است و این وضعیت می تواند به افیون قانونی تغییر کند که (در این صورت) کشاورزان بطور خاص قربانی گروه های مجرمانه نیستند که آنها را مجبور به کشت خشخاش کنند».

 

[۱] Chilpancingo

[۲] Mexico United Against Delinquency

[۳] United Nation Single Convention on Narcotic Drugs 1961

 

آن دسلاندس، محقق و پژوهشگر آزاد

منبع: وبگاه فارین پالسی

برگردانی و طراحی: موسسه کادراس

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است