از دانش بیشتر تا مراقبت بهتر…
قاچاق مواد مخدر به ویژه برای کشورهای در حال توسعه یک چالش بزرگ در سراسر جهان است. مردم در کشورهای کمتر توسعه یافته که امنیت اقتصادی و سیاسی کمتری وجود دارد، بیشتر در معرض شبکه سازمان یافته قاچاق مواد و حتی مصرف انواع مواد قرار دارند. نتیجه این امر کمبود آموزش و دانش کافی در مورد خطرات مصرف و قاچاق مواد و افزایش جرم و جنایت است که خود مانع بزرگی برای توسعه محسوب می‌شود. سازمان ملل متحد با نامگذاری ۲۶ ژوئن به نام «روز جهانی مبارزه با مواد مخدر» به دنبال جلب توجه جامعه بین‌المللی به ابعاد گسترده این بحران است تا از این طریق بتواند با افزایش همکاری‌های بین‌المللی زمینه کنترل بحران مواد و اعتیاد را فراهم کند.
نگرانی روزافزون از افزایش تعداد سوء مصرف‌کنندگان مواد در سراسر جهان به دنبال افزایش جنایت و آمار مرگ و میرها به ویژه میان جوانان و نوجوانانی که در مدارس و دانشگاه‌ها حضور دارند و در نتیجه دانش و اطلاعات ناکافی و نادرست به مصرف مواد وابسته شده‌اند و اکنون با پیامدهای مصرف مانند بی‌توجهی به زندگی و حتی گاهی خودکشی روبرو هستند، باعث شده تا همزمان با روز جهانی مبارزه با مواد مخدر، دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد با هشدار نسبت به افزایش وخامت مصرف انواع مواد در جهان به ویژه میان نوجوانان و جوانان، این امر را ناشی از گشترش انتشار انواع اطلاعات نادرست و تبلیغات گسترده در مورد مصرف مواد بداند که جامعه جهانی بدان گرفتار شده است. به همین دلیل این سازمان شعار سال ۲۰۲۰ روز مبارزه با مواد مخدر را «دانش بیشتر برای مراقبت بهتر»[۱] قرار داده است. هدف از انتخاب این شعار بهبود شناخت و درک بحران جهانی مواد و تقویت همکاری‌های بین‌المللی بیشتر جهت مقابله با تاثیر مواد بر سلامت، حاکمیت و امنیت است.
نامگذاری شعار دانش بیشتر برای مراقبت بهتر توسط دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد حکایت از توجه به چند موضوع مهم دارد:
- بحران جهانی مواد جه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای پیشرفته هر سال رو به وخامت است؛ تلاش‌ها و مبارزات انجام شده در این حوزه مانند مقابله و جنگ با مواد، درمان و حمایت از بهبودیافتگان نه تنها کافی نبوده بلکه جهان با بحرانی عظیم‌تر در حوزه مواد و اعتیاد روبرو است و آن افزایش گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف انواع مواد است. پس از چندین دهه مبارزه با عرضه و قاچاق مواد نه تنها زنجیره عرضه و تقاضای آن کنترل نشده بلکه با ظهور انواع مواد صنعتی ابعاد منفی جدیدی در حال نمایان است؛ مانند، دور زدن قانون تحت لوای ظهور مواد جدید با فرمول و اسم جدید و تبلیغات گسترده مبنی بر اعتیادآور نبودن این مواد با هدف جلب توجه نوجوانان و جوانان، بی‌ثباتی فزاینده امنیتی و سیاسی به ویژه برای کشورهای تولیدکننده مواد یا کشورهایی که در مسیر ترانزیت مواد قرار دارند، تاثیرات فزاینده مصرف مواد صنعتی بر سلامت روان افراد که عواقب بسیار شدیدی برای جامعه دارد و کانون‌های آموزش و جامعه‌پذیری کودکان مانند خانواده و مدارس را با چالش جدی روبرو کرده است.
- به نظر می‌رسد گسترش ابعاد مختلف بحران جهانی مواد ناشی از یک خلاء کلی در زندگی بشر باشد و آن دانش و آموزش ناکافی است. امروزه بحران اعتیاد در سطح جهان بر روی نوجوانان و جوانان متمرکز است و افزایش این بحران میان این گروه نشان از ناکافی بودن دانش و آموزش برای این قشر دارد که تمایلات آنها را به سمت مصرف مواد تقویت می‌کند. در واقع در خلاء آموزش و دانش مکفی، سودجویان و قاچاقچیان انواع مواد با استفاده از تبلیغات گسترده مبنی بر افزایش انرژی و سرخوشی در نتیجه مصرف مواد که اتفاقاً تبلیغ هم می‌شود که اعتیادآور نیستند، بخش مهمی از نوجوانان و جوانان را در دنیای امروز که با انواع بحران‌های شخصیت و هویت روبرو هستند را به سوی خود جذب می‌کنند. در واقع هر جا آموزش و دانش کافی مبنی بر عدم مصرف انواع مواد به ویژه در مورد مواد نوظهور توسط خانواده‌ها و جامعه مدنی به فرزندان و شهروندان ارائه نشده، بهای آن افزایش گرایش به اعتیاد بوده است.
- به نظر می‌رسد نیاز فوری امروز جامعه جهانی در کنترل و مبارزه با مواد و اعتیاد، ارائه آموزش و دانش توسط والدین به فرزندان و دولت‌ها و جامعه مدنی به شهروندان است، امری که اگر محقق شود مراقبت بهتر و حتی خود مراقبتی را به دنبال خواهد داشت. در واقع وقتی دانش کافی در مورد مضرات و پیامدهای مصرف انواع مواد به افراد ارائه نشود، نمی‌توان انتظار داشت تا آنها در آینده با شاخص‌های مراقبت فردی و اجتماعی آشنا باشند و نتیجه آن می‌شود که امروزه کشورها و جامعه مدنی برای مراقبت از افراد دارای مصرف مواد و اختلالات مصرف مواد که نیاز به دگر مراقبتی پیدا می‌کنند هزینه‌های بسیار زیادی صرف می کنند.. در حالی که اگر همین هزینه صرف ارائه اطلاعات و دانش کافی و آمورش‌های لازم برای یادگیری مهارت‌های زندگی میشد، هم شاخص‌های خودمراقبتی در افراد نهادینه و هم مسیر کنترل اعتیاد در سطح جهان هموارتر میشد.
- دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد، ضمن نامگذاری سال ۲۰۲۰ روز جهانی مبارزه با مواد به دانش بیشتر برای مراقبت بهتر، افراد، سازمان‌های غیرانتفاعی و غیردولتی، بخش خصوصی و خیرین و دولت‌های عضو را تشویق می‌کند تا با افزایش همکاری‌های بین‌المللی راهکارهای تحقق این شعار را بررسی و کمک برای تحقق آن کنند. همچنین با توجه به اهمیت نقش رسانه ها و شبکه‌های مجازی از کشورها خواسته شد تا ضمن فعالیت گسترده در کمپین رسانه‌های اجتماعی به مناسبت این روز، زمینه همکاری بین‌المللی بیشتر را فراهم کنند. در واقع به نظر می‌رسد بحران مواد واعتیاد در سطح جهانی، زنجیره‌ای به هم پیوسته است که کنترل آن در گروه همکاری بیشتر دولت‌ها و مراکز و موسسات بین‌المللی غیردولتی فعال در این حوزه است.
پی‌نوشت
[۱]. Better Knowledge for Better Care
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع و لینک «کادراس» بلامانع است.
