اسرائیل و کانابیس انتخاباتی

مصرف تفننی مواد به ویژه کانابیس در اسرائیل اخیراً تا حد زیادی به یک مقوله سیاسی مبدل شده و احزاب سیاسی مختلف را به موضع‌گیری واداشته است. در فاصله ۲ ماه به برگزاری انتخابات مجدد در این رژیم برخی احزاب و شخصیت‌های سیاسی با طرح وعده آزادسازی مصرف تفننی کانابیس درصدد افزایش محبوبیت خود هستند.

با شکست بنیامین نتانیاهو در تشکیل کابینه ائتلافی جدید اسرائیل، رژیم صهیونیستی در فاصله کمتر از ۶ ماه دیگر بار ناچار از برگزاری انتخابات پارلمانی است. در ماه‌های اخیر بسیاری از مسائل فرهنگی و غیرسیاسی به عرصه عمومی اسرائیل راه‌یافته و به نظر موضوع مصرف تفننی کانابیس یکی از آن‌هاست.

پیش از همه «موشه فیلگین»، رهبر حزب هویت که سابقه عضویت در حزب لیکود را نیز داراست به عنوان یک حزب لیبرتارین با حمایت از قانونی‌سازی مصرف کانابیس در انتخابات ماه آوریل خود را بر سر زبان‌ها انداخت. در انتخابات آوریل حزب راست‌گرای هویت برخلاف آنچه بیشتر نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند، موفق به عبور از حدنصاب ۳٫۲۵ درصدی نشد و نزدیک به ۲۳ هزار رأی کم‌تر از حدنصاب ورود به کنست به دست آورد. این امر باعث شده بسیاری از احزاب اسرائیلی به صرافت تشکیل ائتلاف برای رسیدن به حدنصاب افتاده‌اند.

با وجود شکست اولیه حزب هویت در ورود به پارلمان اسرائیل، اما رأی نسبتاً لب‌مرزی به این حزب باعث شده تا دیگر احزاب اسرائیلی نیز در این خصوص بیشتر فکر کنند و جرم‌زدایی از ماری‌جوانا به یکی از مباحث پر تکرار این روزهای سپهر سیاسی اسرائیل مبدل شود.

حزب حاکم لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو اگرچه هنوز به طور رسمی نظر خود را در این خصوص اعلام نکرده، اما نتانیاهو اخیراً اعلام کرده به زودی در این راستا پاسخی اعلام خواهد کرد. نتانیاهو اما با ادبیاتی مبهم از احتمال حرکت به این سمت با چند تبصره هم خبر داده است. او همچنین احتمال قانونی‌سازی ماری‌جوانا را رد نکرد. وی در ماه مارس در یک مصاحبه گفت: «من در این زمینه تغییراتی به وجود آورده‌ام. ما مصرف کانابیس دارویی را در اسرائیل افزایش داده‌ایم و یکی از بالاترین رکوردها در جهان را داریم. من پیش‌تر گفته بودم که یک بازار جهانی برای کانابیس وجود دارد، بنابراین من به کشاورزان اجازه می‌دهم کانابیس بکارند و آن را به یکی از بخش‌های مهم صادراتی اسرائیل تبدیل کنند.» البته گروهی از نمایندگان حزب لیکود نیز اخیراً طرحی ارائه کرده‌اند که مصرف کانابیس را در اماکن عمومی قانونی می‌کند و از کاشت یک رأس درخت کانابیس در منازل شهروندان جرم‌زدایی می‌کند. البته این طرح هنوز در کنست مطرح نشده است. حزب لیکود در انتخابات گذشته اگرچه ۳۵ کرسی به دست آورد و به عنوان حزب نخست دیگر بار مسئول تشکیل کابینه، شد اما به دلیل ناتوانی در جذب حمایت ۶۱ نماینده در تشکیل کابینه ناکام ماند.

حزب جدید آبی و سفید که از مجموع سه حزب «تحکیم اسرائیل»، «آینده‌ای هست» و «تلم» تشکیل شده و به رهبری «بنی گانتز»، اصلی‌ترین رقیب انتخاباتی نتانیاهو به شمار می‌آمد هنوز موضع رسمی خود را در این باره اعلام نکرده است. روزنامه هاآرتص می‌نویسد، گانتز به سوال خبرنگار این روزنامه درباره قانونی‌سازی کانابیس پاسخ نداده‌است. با این وجود «یائیر لاپید»، فرد شماره ۲ این ائتلاف در سال ۲۰۱۵ گفته بود مخالفتی با قانونی‌سازی کانابیس برای مصارف شخصی ندارد. این حزب در ماه آوریل با اختلاف کمی نسبت به لیکوددر مقام دوم قرار گرفت اما موفق شد ۳۵ کرسی را به دست آورد.

«نفتالی بنت»، وزیر پیشین آموزش و رهبر حزب راست جدید نیز اعلام کرده که قانونی‌سازی مواد سبک را رد نمی‌کند، اما بدون بررسی گسترده از آن حمایت نخواهد کرد زیرا تصویب چنین قانونی می‌تواند سلامت عمومی را به مخاطره اندازد.

«آیلت شکد»، وزیر پیشین دادگستری که اخیراً از حزب راست جدید خارج شده نیز اعلام کرده با شرایطی از جرم‌زدایی حمایت می‌کند. حزب راست جدید که برای نخستین بار در انتخابات سراسری اسرائیل شرکت می‌کرد، با تنها حدود ۳۵۰۰ رأی اختلاف از حدنصاب شانس حضور در پارلمان را از دست داد.

«موشه کلخون»، وزیر دارایی و رهبر حزب کولانو نیز در مصاحبه‌ای با کانال ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد از آنجاکه قانونی‌سازی در جهان امروز اتفاق می‌افتد، آن را رد نمی‌کند. «قانونی‌سازی در برخی کشورها انجام شده و مرا نمی‌ترساند.» کلخون معتقد است باید به اثرات این امر در کشورهایی که آن را انجام داده‌اند، نگریست و اگر پیامدهای خوبی داشت، در اسرائیل هم تکرارش کرد. این حزب نیز که تا پیش از انتخابات ۱۰ کرسی کنست را در اشغال خود داشت، در انتخابات آوریل ۶ کرسی خود را از دست داد.

«آویگدور لیبرمن»، رهبر حزب اسرائیل خانه ما نیز در این مورد به روزنامه هاآرتص گفته: «این یک موضوع بسیار جدی است و اگر به آن انتخاباتی نگاه کنیم دچار اشتباه بزرگی شده‌ایم. او همچنین تأکید کرد مقامات مبارزه با مواد مخدر و پلیس اسرائیل پیش از طرح آن در پارلمان برای قانونی‌سازی باید در این باره به دقت تحقیق کنند.» لیبرمن با وجود مشی راست‌گرایانه افراطی و ملی‎‌گرایی شدید، به دلیل اختلاف با احزاب مذهبی، روی خوش به ائتلاف با نتانیاهو نشان نداد و لذا نتانیاهو ناچار از انحلال پارلمان و اعلام انتخابات زودهنگام شد. در حال حاضر اسرائیل خانه ما ۵ کرسی در کنست رژیم صهیونیستی دارد.

حزب زهوت (هویت) نیز که پیش‌تر گفتیم پرچم‌دار این وعده بوده در این باره به وضوح اعلام کرده: «مصرف کانابیس، کشت، مالکیت و حتی فروش آن نباید جرم انگاشته شود.» با این حال پلتفورم انتخاباتی حزب هویت خواستار محدودیت سنی برای مصرف قانونی کانابیس شده و سن مناسب برای مصرف کانابیس را ۲۱ سال اعلام کرده است. برخی از هواداران این اقدام معتقدند سن قانونی برای مصرف کانابیس نیز باید همچون الکل و تنباکو ۱۸ سال باشد.

اما حزبی که تا کنون خواستار شدیدترین جرم‌زدایی از کانابیس شده، حزب چپ‌گرای مرتص است. که «تامار زاندبرگ»، رهبر پیشین آن در پلتفورم انتخاباتی حزب خواستار جرم‌زدایی از مصرف شخصی، قانونی‌سازی کنف کانابیس برای مصارف صنعتی شده بود. این حزب همچنین در دوره گذشته پارلمان اسرائیل با ارائه طرحی قانونی‌سازی کانابیس جهت مصارف دارویی را پیشنهاد کرده بود.

از سوی دیگر «آوی گابای» رهبر پیشین حزب کارگر نیز بارها اعلام کرده بود که این حزب از قانونی‌سازی مواد سبک حمایت می‌کند. البته گابای ماه گذشته و در پی رقم خوردن نتایج فاجعه‌بار در انتخابات آوریل به شدت از ریاست حزب کناره‌گیری کرد و «عمیر پرتص» جانشین او شد.

همچنین «اورلی لوی آبکاسیس»، رهبر حزب پل نیز از جرم‌زدایی و وضع مقررات برای مصرف آن حمایت کرده است. لوی اعلام کرده: «حزب پل معتقد است کسانی که مصرف شخصی کانابیس دارند نباید مورد تعقیب قرار بگیرند.» حزب پل در انتخابات ماه آوریل با حدود ۳۸ هزار رأی اختلاف از حد نصاب موفق به ورود به کنست نشد و احتمال زیادی وجود دارد در انتخابات ماه سپتامبر با دیگر احزاب ائتلاف کند.

احزاب عربی اصلی اسرائیل نیز دیدگاه‌های متناقضی نسبت به این موضوع دارند. فهرست «خداش» به رهبری «ایمن عوده» که مشی چپ افراطی دارد با قانونی‌سازی مواد موافق است، در حالی که فهرست «تعال» به رهبری «احمد طیبی» شدیداً با جرم‌زدایی مخالف است و تنها می‌تواند با مصارف دارویی کانابیس موافقت کند. دو فهرست فوق در ماه آوریل با کسب ۱۹۳ هزار رأی مجدداً موفق به کسب ۶ کرسی در پارلمان اسرائیل شدند.

از سوی دیگر فهرست «بلد – رعم» به رهبری «عزمی بشاره» و «منصور عباس» با مشی چپ‌گرایی از وضع مقررات کامل برای مصارف دارویی کانابیس حمایت کرده و خواستار حذف محدودیت‌های پزشکی شده که منجر به آسیب رسیدن به بیماران شده است. با این حال این فهرست با قانونی‌سازی کانابیس برای مصارف شخصی مخالف است. این فهرست در انتخابات گذشته با خوش‌شانسی موفق شد از حد نصاب گذشته و ۴ کرسی را به دست بیاورد.

در سوی دیگر طیف‌بندی سیاسی اسرائیل اتحاد احزاب راست‌گرا اعلام کرده‌اند از قانونی‌سازی کانابیس حمایت نمی‌کنند. همچنین حزب اولترا اورتودکس یهودیت متحد توراه نیز با این امر مخالف است.  حزب مذهبی شاص نیز به این سوال پاسخ نداده است.

شکل ۱) موضع احزاب اسرائیلی نسبت به قانونی‌سازی کانابیس
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است