اعتیاد در بوته نگرش سیستمی

اگر علیرغم افزایش تحقیقات در زمینه مصرف مواد مخدر همچنان دامنه این بیماری، رو به افزایش است‌؛ شاید به این خاطر باشد که تغییرات اجتماعی آن به درستی درک و روشن نشده باشد. با توجه به این نکته است که رویکرد سیستمی به مسئله جامعه شناختی اعتیاد می کوشد مجموعه عوامل ملازم با این معضل، نظیر افزایش شکاف بین غنی و فقیر، رشد ناامنی شغلی، ساعات کار و بسط تغییرات فرهنگی را بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قراردهد.

در رویکرد سیستماتیک به این روند است که اولا نیاز به بررسی تأثیر محیط اجتماعی بر سوءمصرف مواد و چگونگی تکوین آن در محیط اجتماعی مرتفع  می گردد تا زمینه ساز کاهش اعتیاد با تأکید بر نگرش‌های فرهنگی، نابرابری درآمد، همنشینی با همسالان و مواردی از این دست شود، و ثانیا از این رهگذر مسائلی چون جرم و جنایت و رفتارهای پرخطر جنسی هم  کنترل گردد، ثالثا  مداخلات پیشگیری و درمان داروئی بدون این شناخت راهگشا نخواهد بود و لذا با  عدم درک مفهوم بیان شده؛ هیچگاه رشد سالم خصوصاً در کودکان و نوجوانان، حمایت از خانواده‌ها و به ویژه خانواده های تک سرپرست در پرورش کودکان، آمادگی مدارس در مواجهه با اعتیاد دانش آموزان، نقش بیکاری در اعتیاد، بازار مواد مخدر غیرقانونی و مواردی از این دست به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

تلاش‌های هدفمند برای مقابله با نابرابری‌های موجود؛ گرایش‌های فرهنگی منجر به احساس پوچی و بی کفایتی توأم با فقدان شفقت و انزوا را درمان می کند‌. در این راستا درک پیچیدگی مصرف مواد مخدر، سرمایه‌گذاری توسعه انسانی  را با اتخاذ رویکردی جامع غنا می‌بخشد و ترویج تغییر فرهنگی را نوید می‌دهد‌.

جامعه شناسان معتقدند؛ درک سیستمی پیچیدگی استفاده از مواد مخدر و رفتارهای ناشی از استفاده از آن ها، نتیجه تعاطی پیچیده عوامل فردی و محیطی در طول زندگی است؛ که در نتیجه، تبیین مسئله ای چون سن شروع مصرف مواد مخدر را بدون نگاه همه جانبه به فرد و خانواده و جامعه و عوامل خطرساز و پیامدهای ناخوشایند آن ها، نه تنها نارسا نشان خواهد داد بلکه سلامت عمومی جامعه را نیز تضمین نخواهد نمود‌؛ و در چنین حالتی است که  ضرورت دارد روش‌های تحقیق جامعه شناختی بتوانند عوامل منطقه‌ای مؤثر بر مصرف مواد مخدر را در تعامل با خصائص فردی (مانند سن و جنس) و محیط اجتماعی (مثل اقتصاد و سیاست) در زمینه‌های متغیر تاریخی تا تصمیم‌گیری در مورد سرمایه گذاری روی برنامه‌های کاهش خطر ابتلا به مواد مخدر؛ شناسایی و واکاوی نمایند.

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است