انتشار گزارش جهانی تروریسم 2023

دهمین گزارش شاخص جهانی تروریسم توسط موسسه اقتصاد و صلح با استناد بر دادههای «Terrorism Tracker» و سایر منابع در سال 2023 منتشر شد. این گزارش خلاصهای جامع از روندها و الگوهای کلیدی در خصوص تروریسم طی یک دهه گذشته است. در این گزارش سالانه نه تنها میزان مرگومیر بلکه تعداد حوادث تروریستی، گروگانگیری و جراحات ناشی از عملیاتهای تروریستی نیز در یک دوره 5 ساله به ثبت رسیده است.
براساس دادههای ثبت شده از سال 2007 تا سال 2022 قریب به 66 هزار حمله تروریستی در جهان به وقوع پیوسته است. در سال 2022 میزان تلفات جانی ناشی از تروریسم با 9 درصد کاهش به 6701 مورد رسیده است. این آمار روند کاهشی را نسبت به وضعیت تروریسم در سال 2015 نشان میدهد. این آمار در سال 2021 5463 نفر بود که با کاهشی معنادار به 3955 نفر در سال 2022 رسید. اگر افغانستان از این شاخص حذف میشد میزان تلفات ناشی از تروریسم چهار درصد بهبود پیدا میکرد.
با وجود کاهش 75 و 58 درصدی میزان تلفات اما افغانستان برای چهارمین سال متوالی بیشترین تاثیر را از حملات تروریستی پذیرفت. در گزارش جهانی تروریسم اقدامات بازیگران دولتی محسوب نمیشود، بنابراین از زمانی که طالبان قدرت را در کابل به دست گرفته اقدامات این گروه در جریان گزارش «جی تی آی» ثبت نشده است. مرگبارترین گروههای تروریستی جهان در سال 2022 داعش و شاخههای وابسته به آن همچون الشباب، ارتش آزادی بخش بلوچستان و جماعت نصرت اسلام و مسلمین بودند.
داعش برای هشتمین سال متوالی مرگبارترین گروه تروریستی جهان باقی ماند و بیشترین حملات و تلفات را در سال 2022 به ثبت رساند. شاخه دولت اسلامی در غرب آفریقا کاهش 16 درصدی را به ثبت رسانده است. همچنین تعداد تروریستهای گمنام در کشورهای غرب آفریقا به شکل تصاعدی افزایش یافته است. از سال 2017 به 17 برابر افزایش تعداد مرگومیر به 1766 مورد رسیده است. با توجه به موقعیت مکانی به نظر میرسد تمام این تلفات مورد با شاخه غرب آفریقا داعش نباشد. در سال 2022 هجده کشور تروریسم ناشی از داعش را تجربه کردند که نسبت به سال 2021 روندی کاهشی را نشان میدهد.
پس از کاهش قابل توجه تروریسم در بین سالهای 2015 تا 2019، طی 3 سال گذشته بار دیگر روند حملات تروریستی افزایش یافته است. با وجود این نکته اما تعداد کشورهایی که دارای تلفات ناشی از تروریسم بودند از 43 کشور در سال 2020 به 42 کشور در سال 2022 کاهش یافته است. این در حالی است که این آمار در سال 2015 رقم 54 کشور را نشان میداد.
در سال 2022 همین روند ادامه پیدا کرد 25 کشور روند کاهشی را ثبت کردند. البته در سوی مقابل 24 کشور نیز روند صعودی را به ثبت رساندند. حملات تروریستی در سال 2022 مرگبارتر بوده و میانگین 1.7 نفر را در مقایسه با 1.3 نفر در سال 2021 ثبت کرده است. این نخستین موج افزایشی پس از گذشت پنج سال است.
منازعات خشونتآمیز محرک اصلی تروریسم محسوب میشود، به طوری که 88 درصد حملات و 98 درصد فوتیهای ناشی از تروریسم در سال 2022 در کشورهای درگیر منازعه وجود دارد. تمام ده کشور تحت تاثیر تررویسم در سال 2022 درگیر نوعی منازعه مسلحانه هستند. حملات در کشورهای درگیر جنگ هفتبرابر بیشتر از کشورهای دارای وضعیت عادی است. به عبارت دیگر نسبت مستقیمی میان جنگ و افزایش حملات تروریستی وجود دارد.