جمهوری اسلامی پاکستان و جرایم سازمان یافته

کاری از مؤسسه هم اندیشی جهانی راه برتر

مقدمه

پاکستان به لحاظ جغرافیایی در برابر قاچاق مواد مخدر بسیار آسیب‌پذیر است. وجود ۲۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر جهان یعنی افغانستان این امر را سبب شده است. به گزارش UNODCپاکستان مقصد بیش از ۴۰ درصد موادمخدر تولید شده در افغانستان است، این موضوع در کنار دولت ناکارآمد، جمعیت بالا، زیرساخت‌های اندک و نبود امکانات کافی و یکسان در گستره سرزمینی در کنار سایر عوامل بستری مناسب برای نفوذ موادمخدر در لایه‌های مختلف جمعیتی و با رویکردهای متنوع نظیر مصرف، ترانزیت، کشت و پردازش کرده است.

پاکستان از منظر کشت و تولید موادمخدر نیز جایگاه قابل تأملی دارد و به ‌سبب شرایط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این کشور را تبدیل به یکی از دو تولیدکننده اصلی تریاک در سطح جهان کرده است. نبود کار و اشتغال‌زایی بالای صنعت موادمخدر در کنار نبود آموزش و آگاهی در میان مردم موجبات این جذب حداکثری را فراهم آورده است. بیشترین حجم تولید و رسوخ موادمخدر در لایه‌های جمعیتی به‌ سبب عدم نفوذ و قدرت دولت در مناطق قبایلی مربوط به این مناطق می‌شود. کشت، تولید، ترانزیت و فروش موادمخدر در کنار آزمایشگاه‌های پردازش آن حجم بالایی از جمعیت را درگیر خود کرده وکشت خشخاش به‌عنوان محصولی که ارزآوری بالایی دارد محصولی جذاب در میان تمامی گروه‌های غیرقانونی است. ناکارآمدی دولت، عدم آموزش نیروهای دولتی مربوط به حوزه موادمخدر، فساد اداری در کنار همراهی مردم با قاچاقچیان مبارزه با آن را دشوار کرده و صدور این مواد به سراسر جهان موجب تسری بحران‌های فراگیر اجتماعی و سیاسی برای دولت‌های دیگر شده، از همین‌رو، عزم بین‌‌المللی بر همراهی با دولت پاکستان و اجبار او به مدیریت اصولی‌تر برای مبارزه پایه‌ای با موادمخدر استوار شده است.

همان گونه که در نوشتارحاضر مشاهده خواهد شد،  موادمخدر در کشوری با مؤلفه‌های پاکستان وجوه متفاوتی دارد که اقدامات ریشه‌ای را طلب می‌کند. ابتدا شناخت پاکستان و شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی می‌تواند مسیر فهم از موضوع را هموار سازد؛ و در مرحله بعد حضور گروه‌های مربوط به جرایم سازمان‌یافته نظیر گروه‌های تروریستی که توان و تمرکز دولت را به‌چالش می‌کشند و موادمخدر را به ‌عنوان منبع تأمین‌کننده ثروت مدنظر قرارداده‌اند، مورد بررسی قرارخواهیم داد. در ادامه به مسیرهای ترانزیت موادمخدر و جایگاه قانونی مبارزه با موادمخدر در پاکستان پرداخته  و در انتها، دستاوردها و نقاط ضعف دولت پاکستان در مبارزه با موادمخدر، مورد بررسی قرار گرفته است.