روسيه

• فدراتیو روسيه (Russian Federation)

1-1) قاره و منطقه:

• اين كشور در قاره اروپا قرار دارد و با كشورهاي بلاروس، مولداوي و اكراين در منطقه شرق اروپا واقع شده اند. بر اساس آخرين گزارشات منتشره از سوي سازمان ملل متحد در سال 2013 ميلادي بطور ميانگين بيش از 240ميليون نفر(315-167ميليون نفر) معادل 5/2 درصد ازجمعيت 64-15 سال در جهان حداقل يكبار در طول سال 2011 ميلادي اقدام به مصرف مواد مخدرغير قانوني نموده اند. بر اين اساس حدود 20 درصد از اين تعداد حدود 50 ميليون نفر در قاره اروپا حضور دارند.
• شايع ترين مواد مخدر مصرفي در قاره اروپا ترياك ومشتقات آن است كه در مقايسه با ساير قاره هاي جهان بيشترين نرخ شيوع را در جمعيت 64-15 سال به خود اختصاص داده است. قاره اروپا در مصرف اكستاسي رتبه دوم را ميان قاره هاي مختلف جهان دارا مي باشد. اين قاره در مصرف كوكائين و مواد شبه افيوني(اپيوئيدها) نيز داراي رتبه سوم از نظر ميزان شيوع درمقايسه با ساير قاره ها قرار دارد.
• نرخ شيوع مصرف كانابيس در اروپا، اين قاره را در جايگاه چهارم جهان قرار داده است. كمترين نرخ شيوع مصرف محرك هاي از نوع آمفتامين ها(بجز اكستاسي) در ميان پنج قاره جهان به قاره اروپا اختصاص دارد.
• درحدود 27 درصد از مصرف كنندگان انواع مواد مخدر در قاره اروپا، (5/13 ميليون نفر )، در منطقه شرق و جنوبشرق اروپا قرار دارند. از اين تعداد 2/6 ميليون نفر مصرف كننده كانابيس، 8/2 ميليون نفرمصرف كننده مواد شبه افيوني، 9/1 ميليون نفر مصرف كننده ترياك و مشتقات آن، 3/1 ميليون نفر مصرف كننده اكستاسي، 870 هزار نفر مصرف كنندهمحرك هاي از نوع آمفتامين ها و 560 هزارنفرمصرف كننده كوكائين هستند.

2-1) كشت و تولید:

• گزارشات رسمي نشان مي دهد طي سال هاي اخير توليد متا آمفتامين ها و متا كاتينون ها دركشور روسيه صورت گرفته است.

3-1) قاچاق و ترانزيت:

• قاچاق مواد مخدر بالاخص هروئين به كشور روسيه از طريق گروه هاي مختلف مافيايي و جنايي و به صورت سازمان يافته اي عمل مي نمايند. بخش اعظم اعضاي گروه هاي مافيايي قاچاق مواد مخدر به روسيه را قاچاقچياني با نژاد تاجيك تشكيل مي دهند اين گروه ها، هروئين را از كشور تاجيكستان به ساير كشورهاي آسياي ميانه و بالاخص به روسيه قاچاق و ترانزيت مي كنند.
• در سال 2010 ميلادي حدود 25 درصد از 380 تن هروئين توليدي افغانستان، معادل 90 تن، از طريق مسير شمال، براي مصرف به منطقه آسياي ميانه و روسيه قاچاق و ترانزيت شده است. بيش از سه چهارم از اين مقدارمستقيما براي بازارهاي روسيه و ترانزيت به اروپا قاچاق مي شود.
• اطلاعات تحليلي و آماري در منطقه نمايانگر قاچاق و ترانزيت بخش اعظم ترياك و هروئين توليدي افغانستان از طريق مسيري غير از مسير بالكان (شامل: ايران، تركيه، اروپا) و مسير شمال (شامل:آسياي ميانه، روسيه و اروپا) صورت مي گيرد. خط سير اين مسير كه به «مسير جنوب يا جنوبي» شناخته مي شود، مواد مخدر را از طريق افغانستان به سمت جنوب حركت داده و از طريق پاكستان يا ايران قاچاق مواد مخدر بسمت جنوب را ادامه مي دهد.

4-1) انهدام لابراتوار:

• انهدام 4 لابراتوار تولید متا آمفتامین برای اولین بار در روسیه نشان از گسترش جغرافيايي تولید مواد روانگردان در جهان است.

5-1)كشفيات مواد مخدر و روانگردان ها:

• كشفيات هروئين در كشور روسيه با كاهشي 19و 22 درصدي از 2/3 تن در سال 2009 به 6/2 تن در سال 2010 ميلادي و 02/2 تن در سال 2011 میلادی رسيده است. اين مهم درنتيجه كاهش قابل توجه ميزان قاچاق هروئين از طريق مهمترين مسير ترانزيت هروئين توليدي افغانستان به روسيه يعني مسير آسياي مركزي و منطقه قفقاز جنوبي است.
• بيشترين ميزان كشفيات كوكائين در كشور روسيه طي 7 ساله 2011-2005 ميلادي در سال 2011 ميلادي بوقوع پيوسته است.
• به گزارش سازمان ملل متحد اين كشور از جمله كشورهايي بشمار مي آيد كه بيشترين ميزان كشفيات متاآمفتامين را طي سال هاي 2011-2010 ميلادي را بخود اختصاص داده است. اين كشور در سال 2011 ميلادي معادل 2 تن آمفتامين را، به صورت پودر، كشف و ضبط كرده است اين ميزان در سال 2010 ميلادي 100 كيلوگرم بوده است.
• بر اساس گزارش سازمان ملل متحد ظهور مواد روانگردان جديد(NPS) در بزرگترين كشور اروپايي يعني روسيه نيز گزارش شده است.

6-1) جرائم و دستگيري ها:

• بر اساس گزارشUNODC تعداد 12000 جرم در روسيه به ثبت رسيده است كه توسط افرادي صورت گرفته كه مسموميت به مواد مخدر داشته يا بعبارت ديگر مواد مخدر مصرف كرده بودند. لازم به ذكر است، معادل 63 درصد ازاين جرائم را جرائم خشن و خيلي خشن تشكيل داده است.
• در سال 2010 ميلادي در حدود 108 هزار نفر در روسيه بجرم مواد مخدر محكوم شده اند كه حدود 65 درصد از اين تعداد را افرادي تشكيل مي دهند كه تنها مواد مخدر در اختيار آنها بوده است و قصد توزيع را نداشته اند.

7-1) زنداني:

• بر اساس گزارشات رسمي در سال 2011 ميلادي بيش از 806 هزار نفر در روسيه زنداني شده اند اين رقم يعني بطور ميانگين در هر 100هزار نفر جمعيت، معادل 568 نفر زنداني وجود دارد.
• هزينه پيگرد و تعقيب مجرمان مواد مخدر(مصرف كننده و عرضه كننده) در روسيه، فقط در سال 2010 ميلادي، حداقل به ميزان 100 ميليون دلارتخمين زده مي شود.

8-1) شيوع مصرف:

• آخرين آمارها و داده هاي اصلاحي اعلام شده نشان مي دهد نرخ شيوع سالانه مصرف مواد شبه افيوني يا اپيوئيدها(Opioids) در كشور روسيه 3/2 درصد و نرخ شيوع سالانه مصرف هروئين در اين كشور معادل 4/1 درصد مي باشد.
• كمبود هرويين در كشور روسيه موجب گرايش معتادان اين كشور به سمت مصرف مواد جايگزين هرويين شده است. دزومرفين(Desomorphine) كه به عنوان كروكديل(Krokodil) نيز شناخته  مي شود، ترياك استيل دار شده(Acetylated Opium) و فنتانيل(Fentanyl) از جمله اين مواد جايگزين هروئين به شمار مي آيند.
• قدرت تخريبي دزومرفين(كروكديل) كه از کدئین و مواد شيميايي هم چون اسيد هيدروكلرايد، يد و فسفر قرمز ساخته مي شود، 10 برابر بيشتر از مرفين است كه موجب زخم هاي عميق پوستي در محل تزريق، التهاب كبد و كليه ها و بروز اختلال در سيستم هاي عصبي و عضلاني بدن مي گردد.
• برآوردهاي اخير در گزارش جهاني2013 سازمان ملل متحد نشان مي دهد كشور روسيه طي سال هاي  2011-2008 ميلادي، با بيشترين ميزان افزايش در تعداد معتادان تزريقي مواد مخدر مواجه بوده است. اين مهم سبب گرديده تا اين كشور رتبه بيشترين تعداد مصرف كنندگان تزريقي مواد مخدر(IDUS) را در جهان بخود اختصاص دهد.

9-1) ایدز و بیماری های عفونی:

• برآوردهاي بعمل آمده گوياي وجود 8/1 ميليون نفر معتاد تزريقي در روسيه است كه بيش از يك سوم از اين افراد آلوده به ويروس ايدز(HIV) هستند كه در برخي از مناطق اين كشور، اين ميزان به سه چهارم نيز مي رسد.
• كشورهاي چين، روسيه و آمريكا در مجموع 46 درصد از معتادان تزريقي مواد مخدر را در جهان در خود جاي داده اند. نرخ شيوع ايدز و آلودگي به ويروسHIVدر ميان معتادان تزريقي در اين كشورها به ترتيب در كشور روسيه 21 درصد، در ايالات متحده آمريكا 15 درصد و در چين معادل 10 درصد را تشكيل مي دهد.
• در اين ميان حدود 90 درصد از مصرف كنندگان تزريقي مواد مخدر در كشور روسيه مبتلا به بيماري هپاتيت C هستند و بخش اعظم معتادان به مواد مخدر دراين كشور بطور هم زمان از دو بيماري عفوني خطرناك رنج مي برند.
• بر اساس گزارش ناظر حقوق بشر از وضعيت زندان ها در روسيه، تعداد زندانيان آلوده به ويروس ايدز و HIV از كمتر از يك نفر در هر 100 نفر زنداني در سال 1996 به بيش از 42 نفر در هر 100 نفر زنداني در سال 2003 رسيده است.

10-1) مرگ و ميرهای مرتبط با مواد مخدر:

• از 9263 موردمرگ و ميرهاي مرتبط با موادمخدر دركشور روسيه طي سال 2010 ميلادي معادل 6324 مورد (68 درصد) در ارتباط با سوءمصرف مواد شبه افيوني يا اپيوئيدها(Opioids) بوده است.
• آخرين گزارشات دريافتي در سال 2011 ميلادي ازطريق پرسشنامه سازمان ملل متحد(ARQ) نشان  مي دهد كه تعداد متوفيات مرتبط با مواد مخدر در كشور روسيه معادل 6606 نفر بوده است كه اين ميزان به معناي مرگ و مير بيش از 64 نفر در هر يك ميليون نفر جمعيت 64-15 سال اين كشور    مي باشد. دليل مرگ 15 درصد از اين افراد در سال مورد گزارش درنتيجه مصرف بيش از حد يا اوردوز (Overdoses) گزارش شده است.

11-1) درمان و کاهش آسیب:

• استراتژي روسيه در زمينه كاهش تقاضاي مواد مخدر مبتني بر رفع نواقص سيستمي و مرتفع نمودن كمبودهاي موجود در زمينه درمان و كاهش آسيب معتادان متمركز است. مواردي از قبيل كمبود درمان هاي پزشكي، كمبود خدمات بازتواني و باز پروري اجتماعي، كمبود نيروي انساني متخصص اعم از پزشك و مددكاران اجتماعي و كمبود مراكز خدماتي براي معتادان به مواد مخدر از جمله موارد مورد توجه در اين استراتژي قرار دارند. كليساي ارتدكس روسيه موضوع راه اندازي تقريبا 40 مركز بازپروري معتادان را بر اساس مباني اعتقادي هم چنان دنبال مي كند.
• فقدان حمايت كافي ازبرنامه هاي درمان معتادان از سوي دولت موجب كاهش اثر بخشي مراكز درمان و كاهش آسيب و نيز افزايش تكرار جرم از سوي سوء مصرف كنندگان مواد مخدر گرديده است. اغلب درمان هاي جايگزين مانند متادون درماني، درمان با بوپرنورفين در روسيه غير قانوني است و فقط درمان با نالتروكسون آن هم به صورت دارو درماني در اين كشور بمورد اجرا گذارده مي شود.
• اساس رويكرد استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدركشور روسيه در زمينه كاهش تقاضاي مواد مخدر، مجازات و انزواي اجتماعي معتادان تزريقي مواد مخدر است كه در اين راستا اعمال محدوديت هاي قانوني براي اجراي درمان هاي جايگزين اپيوئيدها OST( مانند متادون درماني و درمان با بوپرنورفين) و اجراي برنامه هاي كاهش آسيب NSP (مانند تعويض سرنگ و سوزن) در مراكز درمان دولتي وغير دولتي در اين خصوص صورت مي گيرد. زيرا تلاش براي قانوني سازي و اجراي برنامه هاي درمان جايگزين كه از مواد مخدر جايگزين براي درمان استفاده مي كنند و نيز توسعه و افزايش تزريق مواد مخدر به بهانه اجراي برنامه تعويض سرنگ و سوزن، در تضاد آشكار با اهداف استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدر روسيه است.

 12-1) برنامه و استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدر:

• در سال 2012 ميلادي دولت روسيه اقدام به ابلاغ استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدر تا سال 2020 ميلادي نموده است. در اين استراتژي تمامي نمايندگان و كليه سطوح دولتي به منظور پيوستن به فرايند مبارزه با مواد مخدر غير قانوني فرا خوانده شده اند. اين استراتژي، كشور را به ارتقاء و بهبود فرايند كاهش عرضه و كاهش تقاضاي مواد مخدر ترغيب مي نمايد. چاچوب و نكات عمده و مهم قانون جديد با هدف ايجاد بازدارندگي لازم در قاچاق مواد مخدر تهيه و تنظيم شده است. تصريح آقاي مدودف رئيس جمهور روسيه در سال 2012 ميلادي مبني بر اعمال مجازات اعدام براي قاچاقچيان عمده مواد مخدر، بعنوان يك حركت مهم در اجراي اثربخش اين استراتژي تلقي گرديد. مجازاتي كه پيش از آن حداكثر 20 سال جبس را براي قاچاقچيان عمده مواد مخدر در پي داشت. اين قانون هم چنين مجوز مصادره اموال، پول و دارائي هاي حاصل از تجارت و معاملات مواد مخدر را نيز صادر كرده است.
• مهمترين خطوط راهنما در استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدر روسيه عبارتند از:
• كاهش عرضه مواد مخدر از طريق سركوب هدفمند توليد و توزيع غير قانوني مواد مخدر در داخل كشور و ايجاد بازدارندگي لازم و مهار تهديد مواد مخدر
• كاهش تقاضاي مواد مخدر بوسيله ارتقاء سيستم هاي پيشگيري و فعاليت هاي درماني و بازتواني
• توسعه و تقويت همكاري هاي بين المللي در عرصه كنترل و مبارزه با مواد مخدر