ریشه‌یابی اعتیاد جوانان
روند مصرف انواع مواد از مصرف تفننی گرفته تا اعتیاد در میان جوانان معمولاً تحت تاثیر عواملی است که عموماً از حیطه کنترل این افراد نیز خارج است. سیاه‌ای بلند بالا از علل شخصیتی (مانند، سلامت رفتاری و روحی، رشد عصبی و تفاوت‌های ژنتیکی که از تاثیرات اجتماعی حاصل می‌شود) تا عوامل میانی ( مانند، شرایط خانوادگی، مدرسه و تاثیر گروه‌های همسالان) و عوامل کلان‌تر (مانند شرایط اقتصادی و اجتماعی و محیط فیزیکی اطراف) را می‌توان برای ارزیابی آسیب پذیری نوجوانان در برابر مصرف مواد فهرست کرد. البته تأثیر این عوامل از فردی به فرد دیگر تفاوت دارد و نمی‌توان تصور کرد همه افراد در گروه سنی جوان به یکسان در برابر مصرف مواد آسیب‌پذیر باشند. به طور کلی ترکیب عوامل آسیب پذیر و پرخطر و فقدان عوامل محیطی و حفاظتی در شرایط و وضعیت خاص زندگی کی جوان سبب می‌شود، حساسیت‌های متفاوتی در برابر مصرف مواد مخدر در افراد ایجاد شود. مشکلات روحی و رفتاری اولیه، فقر، نبود فرصت‌ها، تنهایی و انزوا، فقدان حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی، تاثیر منفی گروه‌های همسال از علل اصلی است که فرد را به سمت مصرف مواد سوق دهد.
از این رو، الگوی مصرف مواد در میان گروه‌های سنی جوان، از کشوری به کشور دیگر و با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی هر یک از کشورها متفاوت است. از یک سو، مصرف تفریحی مواد باعث افزایش هیجانات روحی و تجربه‌های جدید می‌شود؛ از سوی دیگر جوانانی که در شرایط زندگی دشواری قرار دارند، اغلب تلاش دارند با مصرف مخدرها بر وضعیت سخت زندگی خود غلبه کنند. و الگوی مصرف مواد در هر یکی از این شرایط متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، موادی که در کلوپ‌های شبانه مصرف می‌شوند، مانند اکستازی، کوکائین، مت‌آمفتامین، ال‌اس‌دی، معمولا در بین جوانانی شایع است که در کشوری با درآمد بالا زندگی می‌کنند. معمولاً مصرف این مواد به صورت مخفیانه و انفرادی صورت می‌گیرد. شواهد به دست آمده در کشورهای غربی نشان می‌دهد، دسترسی آسان به ماری‌جوانا و تصوری که در خصوص کم خطر بودن این ماده وجود دارد، سبب شده که ماری‌جوانا به معمول‌ترین ماده در دسترس در میان کسانی که از نوجوانی خود به مصرف مواد روی آورده‌اند، تبدیل شود.
تحقیقات نشان می‌دهد، میزان و گستره مصرف مواد در میان بزرگسالان، کمتر از افراد جوان است. داده‌ها حاکی از آن است که شیوع مصرف مواد در میان افراد در سنین 18 تا 25 سال است. این وضعیت در بسیاری از کشورهای جهان و در ارتباط با انواع مواد مشاهده شده است. همچنین مصرف روان‌گردان‌هایی که با تازگی وارد بازار شده‌اند یا در ارتباط با سبک خاصی از زندگی است، در میان جوانان بسیار بالاتر است. به عنوان مثال مصرف اکستازی به ندرت توسط افراد مسن و کهنسال گزارش شده، در حالی‌که در میان جمعیت جوان شیوع بسیار بالایی دارد.
داده‌های مربوط به 28 کشور عضو اتحادیه اروپا، نروژ و ترکیه نشان می‌دهد، مصرف آمفتامین و اکستازی در این کشورها، میان سنین زیر 35 سال، دو تا سه برابر بیشتر از افراد مسن است. در واقع مصرف اکستازی برای گروه‌های سنی 15 تا 24 سال، تا 20 برابر بیشتر از گروه سنی افراد 45 تا 54 سال است. در مقابل مصرف کوکائین در اروپا، برای جمعیت سنی 15 تا 24 سال و نیز جمعیت سنی 45 تا 54 سال تقریباً برابر است، اما مصرف ماری‌جوانا در میان جوانان زیر 35 سال به مراتب بیشتر است. علاوه بر تفاوت‌های تاریخی در سطح مصرف مخدرها در جمعیت جوان کشورهای اروپایی، این موضوع می‌تواند منعکس‌کننده‌ی تفاوت سنی در شروع به مصرف این مخدرها باشد.
روشن است، مصرف انواع مواد، زندگی جوانان را در تمامی بخش‌ها و مناطق جهان تحت تاثیر قرار داده است. جوانان ممکن است به مصرف انواع مواد روی آورند، بدون اینکه درگیر کشت، تولید و یا توزیع و قاچاق مواد شوند. عوامل بسیاری در سطوح فردی، خرد (مانند خانواده، مدارس و گروه‌های همسال) و کلان ( محیط اجتماعی، اقتصادی و پیرامونی) سبب آسیب‌پذیری بیشتر جوانان در برابر مصرف مواد مخدر می‌شوند. بر اساس تحقیقات، مراحل ابتدایی (12 تا 14 سال) رو انتهایی (15 تا 17 سال) دوره‌ی نوجوانی، مرحلاه بسیار حیاتی در خصوص آغاز مصرف مواد محسوب می‌شوند.
اینکه جوانان به یک میزان در برابر مصرف مواد آسیب‌پذیرند، تصوری غلط است. چرا که حساسیت افراد به‌ویژه در آغاز مصرف مواد متفاوت است. در حالی که عوامل اثرگذار در افراد مختلف، متفاوت است و هیچ عاملی به تنهایی سبب مصرف مواد مخدر نمی‌َشود؛ وجود مجموع عوامل تحریک کننده در مصرف مواد و فقدان عوامل پیشگیرانه موثر، سبب بروز تفاوت در میزان تحریک ذهن جوانانی می‌َشود که برخی از آنان روی به مصرف مواد آورده و برخی دیگر تمایلی به مصرف نداشته باشند. در نتیجه، از منظر رویکرد پیشگیری مهم است که درک درستی از بافتار و زمینه‌های مصرف مخدرها و نیز عوامل تاثیرگذار شخصی، اجتماعی و محیطی داشته تا بتوان اختلالاتی که منجر به آغاز مصرف مواد در میان جوانان می‌شَوند را شناسایی کرد.
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.
