فرمان منع کشت خشخاش طالبان (۲)
منع کشت هر چه برای طالبان در سطح بین‌المللی اعتبار میآفرید در سطح داخلی موجب واگرایی در بین گروه های بزرگی از مردم افغانستان نسبت به اهداف سیاسی طالبان میشد. در این میان شواهدی وجود دارد که نشان میدهد طالبان از سوی گروه های قبیله ای سرشناسی برای کنار گذاشتن فرمان منع کشت به شدت تحت فشار بود و این مسئله موجب کشمکش های زیادی در میان خود طالبان شده بود[۱]. چه بسا باید اذعان کرد که حمله آمریکا به افغانستان و سقوط طالبان سبب رضایت کسانی بود که از فرمان منع کشت آسیب دیده بودند.
بعد از طالبان کاشت خشخاش مجددا به سطوح قبل بازگشت و حتی این بار از میزان سابق کاشت نیز فراتر رفت. در این رویداد جدید کاشت خشخاش در مناطقی اتفاق افتاد که سابق بر این کشت خشخاش وجود نداشت. دیوید منسفیلد در توضیح این گسترش جغرافیایی به مناطق دور دست، پراکنده شدن کارگران ماهر مزارع خشخاش بعد از اجرای گسترده فرمان منع کشت، باور عمومی کشاورزان افغانستان به قوت بخشی خشخاش به خاک زراعی، رفع سخت گیری های دولت بعد از ۲۰۰۱ و شرایط مناسب آب و هوایی نیمه اول دهه ۲۰۰۰ را از دلایل گسترش کشت خشخاش در کنار دلایل عمومی و شناخته شده ای مثل ضعف حاکمیت دولت، شبکه های دلّال مواد، بالا رفتن قیمت محصولات، فساد کارگزاران و البته و مهمتر از همه اینها نبود امنیت غذایی و فقر عمومی و مسئله بدهی های سال های گذشته بر دوش خانوارهای افغانستانی برشمرد. نیمه اول دهه ۲۰۰۰ را «سال های جشن خشخاش» یا «انقلاب خشخاش» می نامند[۲]. حاصلخیزی در کنار مجموع شرایط مساعد موجب اوج گیری کشت در مناطق جدید هم شد.
منسفیلد مجموع همه شرایط ذکر شده را در رونق کشت و اقتصاد تریاک دخیل میداند. او ناامنی را نه تنها به امنیت نظامی که مهمتر از آن به امنیت غذایی و مسئله بقای خانواده های روستایی بویژه خانواده هایی که میزان وابستگی زیادی به کشت خشخاش دارند، مرتبط میداند[۳]. مارک شاو افزایش کشت خشخاش و تولید تریاک را پس از دوره طالبان اینگونه توصیف میکند: «پس از طالبان کشت خشخاش به سطوح قبلی بازگشت و حتی افزایش پیدا کرد. این بار کشت خشخاش در سراسر کشور نیز پراکنده شد. گذار سیاسی از ۲۰۰۱ در افغانستان دارای پیامدهای مهمی برای تبدیل شدن قاچاق مواد به عنوان مسئله ای کنترل شده و سازمان یافته بوده است»[۴].
پینوشتها
[۱]. Adam Pain.”Opium Poppy and Informal Credit”. Afghanistan Research and Evaluation Unit Issue, Paper Series, Oct 2008. P.27.Available : https://www.ecoi.net/en/file/local/1231617/1002_1225125226_afghanistan-poppy.pdf
[۲] Adam Pain.” Opium Poppy and Informal Credit”. AREU. October 2008. P.43.
[۳] محور تحقیقات دیوید منسفیلد به عنوان یکی از با سابقه ترین کارشناسان مساله کشت در افغانستان بر چند اصل استوار است؛ اول اینکه سیاست های امحاء کشت، ناموفق، ناپایدار و دارای پیامدهای پیچیده منفی بوده است. از آن مهمتر هر نوع سیاستگذاری برای افغانستان باید بر اساس توسعه همه جانبه، کنار گذاشتن باورهای ساده لوحانه که با عوض کردن بذر و جایگزین کردن کشت می توان به مساله خشخاش براحتی پایان داد، پیگیری شود. مساله بعدی این است که کشت در سالهای پس از طالبان فقط با تروریسم گره نخورده است. کشت خشخاش تبدیل به مفرّی برای بقای کشاورزان بی زمین و کارگران بیکار شهرها شده است. بدلیل محدودیت در این نوشتار نمی توان به همه ابعاد کشت خشخاش در افغانستان پرداخت. اما در زیر مجموعه ای از تحقیقات دیوید منسفیلد را با هدف روشن شدن چرایی تداوم صنعت تریاک در افغانستان می آوریم. کلید واژه منسفیلد برای مبارزه با خشخاش به شکل موثر «امنیت معیشت» است و نه کشت جایگزین.
David Mansfield & Adam Pain.”Counter Narcotics in Afghanistan: The Failure of Success?”. Afghanistan Research and Evaluation Unit (AREU). Briefing Papers Series. December 2008. Available on: https://areu.org.af/wp-content/uploads/2016/01/822E-Counter-Narcotics-in-Afghanistan-BP-2008.pdf
Christopher Ward, David Mansfield, Peter Oldham and William Byrd. “AFGHANISTAN ECONOMIC INCENTIVES AND DEVELOPMENT INITIATIVES TO REDUCE OPIUM PRODUCTION”. Joint Report by World Bank and United Kingdom’s Department for International Development (DFID). February 2008. Available on:
David Mansfield & Adam Pain. “Evidmce from the field: Understanding changing levels of Opium Poppy Cultivation in Afghanistan. Afghanistan Research and Evaluation Unit (AREU). Briefing Papers Series. November 2007. Available on : https://areu.org.af/wp-content/uploads/2016/01/722E-Evidence-from-the-Field-BP.pdf
David Mansfield & William Byrd. “Drug in Afghanistan- A Forgotten Issue? Implications and Risks for Transition. United States Institute of Peace. Peace Brief 126. May 18, 2012. Available on: https://www.usip.org/sites/default/files/drugs%20in%20afghanistan.pdf
David Mansfield. “Truly Unprecedented: How the Helmand Food Zone supported an increase in the province’s capacity to produce opium”. Afghanistan Research and Evaluation Unit (AREU). October 2017. Available on: https://areu.org.af/wp-content/uploads/2017/10/Helmand-food-zone__English__12.pdf
David Mansfield. “Bombing Heroin Labs in Afghanistan The Latest Act in the Theatre of Counternarcotics”. London School of Economics International Drug Policy Unit. January 2018. Available on: http://www.lse.ac.uk/united-states/Assets/Documents/Heroin-Labs-in-Afghanistan-Mansfield.pdf
David Mansfield & Adam Pain. “Alternative Livelihoods: Substance or Slogan?”. AREU, Briefing Papers Series. October 2005. https://areu.org.af/wp-content/uploads/2015/12/524E-Substance-or-Slogan-BP.pdf
David Mansfield. “Still Water Runs Deep: Illicit Poppy and the Transformation of the Deserts of Southwest Afghanistan”. AREU. May 2018. https://areu.org.af/wp-content/uploads/2018/05/1808E-STILL-WATER-RUNS-DEEP-Illicit-Poppy-and-the-Transformation-of-the-Deserts-of-Southwest-Afghanistan.pdf
[۴] Mark Shaw. Drug Trafficking and the Development of Organized Crime In Post-Taliban Afghanistan. Chapter 7 In Buddenbeg, D. & Byrd. W.A. “Afghanistan’s Drug Industry: structure, functioning, dynamics, and implications for counter-narcotics policy”. Joint Report by World Bank & United Nations (UNODC). Available on: https://www.unodc.org/pdf/Afgh_drugindustry_Nov06.pdf
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.
