موج فزاینده مصرف شیشه در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی

برآورد شده است که در سال 2017 در سراسر جهان حدود 27 میلیون نفر (معادل 0.5 درصد جمعیت بزرگسال) آمفتامین‌ها از جمله آمفتامین، مت‌آمفتامین و محرک‌های دارویی را مصرف کرده‌اند. شیوع مصرف سال گذشته آمفتامین‌ها به ویژه در آمریکای شمالی (2.3 درصد از جمعیت 15 تا 64 ساله) و استرالیا و نیوزیلند (1.3 درصد) بالا است. مصرف سال گذشته آمفتامین‌ها در آسیا بر حسب درصد جمعیت در سطح مشابه با میانگین جهانی (0.5 درصد) قرار دارد. تقریباً نیمی از جمعیت برآورد شده جهانی به عنوان مصرف‌کنندگان سال گذشته آمفتامین‌ها (12.7 میلیون نفر) در آسیا زندگی می‌کنند، اگرچه این منطقه 60 درصد از جمعیت جهان در بازه سنی 15 تا 64 سال را در خود جای داده است.

نوع و شکل آمفتامین‌های مورد مصرف بین مناطق و مناطق فرعی مختلف تفاوت چشمگیری دارد. در آمریکای شمالی، مصرف غیر پزشکی محرک‌های دارویی و مت‌آمفتامین بیشترین شیوع را دارد؛ در شرق و جنوب شرقی آسیا و اقیانوسیه (استرالیا و نیوزیلند)، مت‌آمفتامین بیش از مواد دیگر مصرف می‌شود. و در غرب و مرکز اروپای و خاور نزدیک و خاورمیانه، آمفتامین پرمصرف‌ترین ماده است. در خاورمیانه آمفتامین معمولاً به نام «کپتاگون[1]» شناخته می‌شود. در بسیاری از کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی به ویژه کشورهایی که داده‌های نظرسنجی اخیر را گزارش کرده‌اند، مصرف غیر پزشکی محرک‌های دارویی بیشتر از متداول‌تر از مصرف دیگر آمفتامین‌ها است. گزارش شده است که مصرف غیر پزشکی قرص‌های کاهش وزن در زنان رایج‌تر از مردان است و قرص‌هایی مانند سیبوترامین هیدروکلرید مونوهیدرات (که با نام‌های تجاری آدران و ایپومکس فروخته می‌شود) و فن ترمین (که با نام‌های تجاری دورامین و سوپرنزا فروخته می‌شود) همراه متیل فنیدات و آمفتامین پرمصرف‌ترین مواد محرک دارویی در این مناطق هستند که به صورت نادرست مصرف می‌شوند.

آمریکای شمالی

در آمریکای شمالی نشانه‌هایی از افزایش مصرف مت‌آمفتامین در سال 2018 دیده می‌شد. در ایالات متحده، 1.9 درصد از جمعیت 12 ساله و بالاتر یا 5.1 میلیون نفر، مصرف نادرست محرک‌های دارویی را گزارش کرده‌اند، در حالی که 0.7 درصد از جمعیت 12 ساله و بالاتر یا 1.9 میلیون نفر مصرف مت‌آمفتامین در سال پیش از نظرسنجی را گزارش کردند. در حالی که داده‌های نظرسنجی اخیر روندی کاهشی در مصرف نادرست محرک‌های دارویی نشان می‌دهد مصرف مت‌آمفتامین در ایالات متحده افزایش داشته است. در سال 2018، مصرف مت‌آمفتامین در میان بزرگسالان جوان (18 تا 25 ساله) کاهش یافت اما در میان بزرگسالان 26 ساله و بالاتر افزایش قابل توجهی داشت. این آمار جمعیت‌های بستری شده و بی‌خانمان را در بر ندارد؛ احتمال می‌رود که هر دوی این گروه‌ها تحت تأثیر نرخ‌های نامتناسب بالاتر مصرف مواد مخدر قرار داشته باشند.

بر اساس گزارش‌ها در سال‌های اخیر میزان خلوص آمفتامین به ازای هر گرم در ایالات متحده به طور میانگین بیش از 90 درصد بوده است، در حالی که قیمت‌ها با 18 درصد کاهش نسبت به سال گذشته به 56 دلار در هر گرم خالص آمفتامین رسیده است. اگرچه مت‌آمفتامین در ایالات متحده در طول تاریخ/همواره با هروئین مخلوط می‌شده و مخدر ترکیبی اسپیدبال[2] تولید می‌کرده است‌ ولی اکنون چنین ترکیباتی بسیار نادر است. گزارش‌های اخیر آزمایشگاه پزشکی قانونی نشان می‌دهد که اگرچه هنوز بهصورت نسبتاً نادر ولی ترکیبیاتی از مت‌آمفتامین، فنتانیل و آنالوگ‌های فنتانیل در بازارهای مواد مخدر ایالات متحده وجود دارد.

اروپای غربی و مرکزی

در سال 2018 برآورده شده است که شیوع مصرف سال گذشته آمفتامین در اروپا در سطح 0.5 درصد از جمعیت 15 تا 64 ساله یا 2.5 میلیون نفر قرار دارد. آمفتامین در غرب و مرکز اروپا پرمصرف‌تر از مت‌آمفتامین است و مصرف آن عمدتاً در چك گزارش شده است، اگرچه در حال حاضر مصرف فزاینده این ماده مخدر در دیگر كشورها از جمله قبرس، شرق آلمان، اسلواكی و اسپانیا و همچنین در مناطقی از شمال اروپا گزارش شده است. از سال 2009، مصرف آمفتامین در بیشتر کشورهای غرب و مرکز اروپا نسبتاً ثابت بوده است. گرچه کشورهایی با شیوع بالا مانند آلمان (1.2 درصد) و هلند (1.8 درصد) مصرف روزافزون آمفتامین‌ها را گزارش می‌کنند.

تحلیل فاضلاب اروپا الگوهای مصرف آمفتامین‌‌ها را که در داده‌های نظرسنجی خانوارها گزراش شده است تأیید می‌کند؛ نتیجه به شیوع کلی مصرف آمفتامین در اروپا اشاره دارد که بالاتر از مت‌آمفتامین است زیرا مصرف مت‌آمفتامین فقط در چند کشور غالب است. تحلیل فاضلاب که در 140 شهر از 33 کشور در سراسر اروپا انجام شد نشان می‌دهد که مقدار آمفتامین مصرف شده به ازای هر نفر در طول دوره 2011 تا 2019، در سال 2019 افزایشی 1.7 برابری داشته است. در بیشتر شهرهای این تحلیل آمفتامین پرمصرف‌ترین ماده گروه آمفتامین‌ها در سال 2019 (یا آخرین سال موجود) بود. با این حال میزان مت‌آمفتامین موجود در فاضلاب بالاتر از آمفتامین یافت شده در فاضلاب این کشورها و شهرها بود: چک، آلمان (در مناطق هم مرز با چک)، شمال ایتالیا (میلان)، لیتوانی، اسلواکی، اسپانیا (مادرید و بارسلونا)، برخی شهرهای سوئیس (زوریخ، بازل و ژنو) و ترکیه (استانبول).

مقدار آمفتامین و مت‌آمفتامین موجود در فاضلاب شهرهای شرکت‌کننده در تحلیل طی دوره 2011 تا 2019 به ترتیب افزایشی پنجاه، و هفتاد و پنج درصدی داشت و البته این روند با برخی نوسانات همراه بود. این روند صعودی در مورد مت‌آمفتامین مشخص‌تر بود.

[1] captagon

[2] speedball

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است