چرایی دستگیری پسر ال‌چاپو در مکزیک
شاید یکی از بدنام ترین اسامی در تاریخ مبارزه با مواد مخدر، خواکین گوزمن لوئرا ملقب به «ال چاپو» باشد. وی رئیس کارتل «سینالوآ»، جزء 68 مرد پرنفوذ جهان (به انتخاب فوربز) و با سرمایه‌ای بالغ بر 4 میلیارد دلار است. برخی وی را با پابلو اسکوبار رئیس کارتل مدلین مقایسه کرده و حتی همتراز می‌دانند. سینالوآ در بیش از 40 نقطه جهان، از آمریکای شمالی تا ژاپن مشغول به فعالیت است. به گزارش وزارت خزانه داری آمریکا این کارتل بزرگ در زمینه تجارت کوکائین، هروئین، مت‌آمفتامین، کانبیس، مواد مخدرهای شیمایی و مصنوعی جزء سرآمدترین کارتل‌های مخدری جهان است. در فوریه 2014 ال‌چاپو در عملیات مشترک پلیس فدرال مکزیک، کماندوهای نیروی دریایی مکزیک و اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا در هتلی در شهر ساحلی مازالتان دستگیر شد. البته وی در سال 2015 در جریان یک عملیات از پیش طراحی شده و با همکاری ماموران زندان موفق به فرار از زندان شده بود اما مجددا در سال 2016 توسط پلیس مکزیک دستگیر و به واشنگتن تحویل داده شد.
حال پس از «پدر» اینبار نوبت به «پسر» رسیده است. اویدیو گوزمان پسر ال‌چاپو در جریان عملیات پلیس در شهر کولیاچان بازداشت شد. عملیات دستگیری وی در ساعات ابتدایی صبح و پس از درگیری سنگین میان اعضای کارتل سینالوآ با نیروهای امنیتی رخ داد. براساس آخرین اخبار تا روز 9 ژآنویه 2023، در جریان این عملیات 10 نیروی امنیتی کشته و 19 نفر زخمی شدند. نیروهای امنیتی مکزیک قبلاً گوزمان لوپز را در سال ۲۰۱۹ دستگیر کرده بودند، اما او را آزاد کردند تا از تهدید حامیان‌اش به خشونت جلوگیری کنند. واشنگتن برای دستگیری وی 5 میلیون دلار جایزه در نظر گرفته است. وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید که او و برادرش خواکین در حال حاضر بر یازده آزمایشگاه مت آمفتامین در ایالت سینالوا نظارت می‌کنند که تخمین زده می‌شود ۱۳۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلوگرم (۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ پوند) مواد مخدر در ماه تولید کنند.
برخی کارشناسان معتقدند که دستگیری اویدیو در این زمان، بخشی از برنامه دولت مکزیک و آمریکا در آستانه نشست رهبران آمریکای شمالی در روزهای 9 و 10 ژانویه در مکزیکوسیتی است. به نظر می‌رسد دموکرات‌ها برای کاهش حجم انتقادات از سوی جمهوری خواهان در زمینه مبارزه با مواد مخدر و ایجاد کارنامه قابل قبول برای دولت خود در حوزه «نارکوتروریسم» و «سیاست خارجی»، دستگیری پسر «ال چاپو» را در دستور کار خود قرار دادند. کارتل سینالوآ یکی از بازیگران اصلی در زمینه قاچاق مواد مخدر به مقصد بازار مخدری آمریکا است. به گفته رسانه‌ها جو بایدن در جریان این نشست قرار است در مورد تشدید قاچاق فنتانیل از مکزیک به آمریکا سخنرانی و به مرگ 100 هزار آمریکایی بر اثر بیش از مصرفی این ماده مخدر اشاره کند.
نتیجه دستگیری اویدیو برای دولت کسب اعتبار و برای مردم بومی سینالوآ آشوب و ترور است. به گفته مقامات محلی پس از دستگیری پسر ال‌چاپو نیروهای وابسته به این کارتل مخدری اقدام به آتش زدن وسایل نقلیه عمومی و تیراندازی به هواپیماها در محل فرودگاه کردند. در سال 2019 نیز پس از دستگیری «پسر» اعضای این کارتل به خیابان‌ها ریختند و با حمله به اماکن ارتش و گروگان گرفتن اعضای آن به قدرت‌نمایی در برابر دولت مرکزی پرداختند. پس از این «جنگ خیابانی» بود که دولت مکزیک در عقب نشینی آشکار اویدیو را آزاد کرد!
پس از دستگیری ال‌چاپو در سال 2016، چهار پسر وی کنترل و اداره کارتل سینالوآ را به دست گرفتند. این چهار برادر تحت عنوان «لوس چاییتوس» شناخته می‌شوند. با اینکه اویدیو توسط نیروهای امنیتی مکزیک دستگیر شده اما با توجه با ساختار این کارتل مخدری و آزاد بودن «ال مایو» بعید است تغییری در مسیر انتقال فنتانیل به آمریکا رخ دهد. دومین نکته قابل ذکر در خصوص این «عملیات تبلیغاتی» آن است که مهم‌ترین پسر «ال چاپو» نه اویدیو بلکه ایوان آرچیوالدو است. همین موضوع سبب می‌شود تا آسیب جدی به روندی کار این کارتل مخدری وارد نشود.
برخی کارشناسان حوزه مواد مخدر معتقدند که دستگیری پسر «ال چاپو» بخشی از «جنگ قدرت» میان جناح «قدیم» و «جدید» کارتل سینالوآ است. این دستگیری می‌تواند به تقویت توان «ال مایو» منجر شود. همزمانی دستگیری اویدیو با سفر بایدن به مکزیک و آینده برخورد میان اعضای این کارتل با نیروهای ارتش مکزیک از جمله مسائلی است که همچنان در دیده‌بان تحلیل‌گران و کارشناسان حوزه نارکوتروریسم و مبارزه با مواد مخدر در سراسر جهان قرار دارد.
