جهش اقتصاد کپتاگون در خاورمیانه

برآوردها حاکی از آن است که اقتصاد کپتاگون حداقل 5 میلیارد دلار ارزش دارد. گروه‌های مجری قانون مبارزه با مواد مخدر سراسر خاورمیانه هشدار می‌دهند که این بازار همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. ماه گذشته وزارت کشور سوریه گزارش داد که افسران مبارزه با مواد مخدر 14 میلیون قرص «کپتاگون»،  به عنوان آمفتامین محبوبی که در سوریه تولید و در سراسر خاورمیانه فروخته می‌شود، در شهر بزرگ بندری لاذقیه کشف و ضبط کردند. پس از این واقعه، دولت سوریه از کشف قرص‌های 249 کیلوگرم کپتاگون در ماشین‌های سنگین از مبدا لاذقیه خبر داد که با این محموله مجموع کشفیات کپتاگون دولت سوریه به 2103 کیلوگرم یا تقریبا 2.3 تن رسیده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه این کشف بزرگ‌ترین کشف قرص دولت سوریه در سال‌های اخیر بوده است. این در حالی است مقامات خاورمیانه در مجموع حدود 145 میلیون قرص را در نیمه اول سال 2022 کشف و ضبط کردند.

کپتاگون برای اولین بار به عنوان نسخه‌ای برای درمان نارکولپسی^[1] و افسردگی مصرف می‌گردد، در ابتدا دهه 1960 میلادی به عنوان جایگزینی ملایم‌تر برای آمفتامین‌های قوی تولید می‌شود. با این حال، مصرف بسیار گسترده از آن به عنوان «مواد مهمانی» در میان نخبگان ثروتمند خلیج فارس، جایی که از خواص این روان گردان برای شاداب‌تر شدن مهمانان برای ساعت طولانی‌تر استفاده می‌شود. کارگران مهاجر در خاورمیانه نیز از این مواد برای کار در شب استفاده می‌کنند.

برآوردها حاکی از آن است که اقتصاد کپتاگون حداقل پنج میلیارد دلار ارزش داشته باشد. گروه‌های مجری قانون مبارزه با مواد مخدر در سراسر خاورمیانه در خصوص تداوم رشد این بازار هشدار دادند. اگرچه دولت سوریه به پخش گسترده این مواد متهم شده، اما دمشق دخالت در تولید این مواد را رد کرده و به صورت مقطعی مقادیری از این مواد را کشف و ضبط کرده تا از این طریق هوشیاری سازمان‌های ذی صلاح در این زمینه برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر نشان دهد.

در سال های اخیر که عراق و سپس سوریه توانایی نظارت و کنترل موثر بر مناطق مرزی خود را از دست داده اند، سازمان های قاچاق مواد تلاش خود برای سوء استفاده از خاک آن ها به عنوان مسیرهای جایگزین قاچاق اوپیوئید آغاز کرده اند. گزارش های دیگر نیز نشان می دهند که سازمان های قاچاق مواد، مسیر ایران، عراق، سوریه و گرجستان را برای قاچاق کالاهای ممنوعه به ترکیه مورد استفاده قرار می دهند. همین مسیر در گزارش های کشفیات «پلتفورم نظارت بر مواد UNODC» و سایر رسانه های عراقی نیز تایید شده و ممکن است برای قاچاق اوپیوئیدها از افغانستان به منظور تأمین بازارهای موجود در طول مسیر بالکان نیز به کار گرفته شود. طبق گزارش های رسانه های عراقی، استان های بصره، دیاله، اربیل و سلیمانیه مصادر ورود و ترانزیت اپیوئیدهای به عراق به حساب می آید و البته برای مصرف در بازار داخلی و نیز به سوی ترکیه، سوریه و سپس اروپا قاچاق می شود.

پلیس ملی ترکیه نیز در ماه مارس سال ۲۰۱۲ از کشف یک محموله ۸۵۲ تنی هروئین که قرار بود به هلند فرستاده شود و با سازمان های قاچاق مواد در ایران، عراق و آلمان و هلند مرتبط بوده خبر داد. در سال ۲۰۱۳ نیز پلیس ملی ترکیه در دو عملیات مختلف ۲۶۶ کیلوگرم هروئین را کشف کرد، که از شمال عراق و بندر دروازه هابور (بندر ابراهیم خلیل) وارد ترکیه شده بود. اوپیوئیدهای افغانستانی عمدتاً از طریق جمهوری اسلامی ایران به عراق قاچاق می شود و در این کشور یا در بازارهای داخلی به مصرف می رسد و یا به بازارهای خاورمیانه، ترکیه و اروپا و دیگر بازارهای در طول مسیر بالکان ارسال می شود.

پی‌نوشت

[1] narcolepsy