اختلال مصرف مواد و معتادان خیابانی در کانادا
افراد بی‌خانمان مصرف کننده مواد جهت تامین هزینه‌های مواد، فرار از تنهایی، سرزنش و تحقیرهایی که روبرو هستند، به راحتی جذب افراد و گروه‌هایی می‌شوند که آنها را مورد پذیرش و حمایت هر چند مخرب قرار می‌دهند. عدم کفایت زیرساخت‌های رفاهی و آموزشی برای جذب و حمایت این گره، همچون یک فرایند، جذب مصرف کنندگان را به پاتوق‌های مصرف افزایش می‌دهد. با گذشت زمان این پاتوق‌ها تنها دارایی های اجتماعی مصرف کنندگان بی‌خانمان می‌شوند. صرف زمان‌های قابل توجه با اعضای این گروه‌ها، پدیرش بالای آنها و … موجب شکل‌گیری احساس تعلق مصرف کنندگان بی‌خانمان به پاتوق‌ها می‌شود. به عبارتی تنها عامل پیوند دهنده مصرف‌کنندگان به پاتوق‌ها، مصرف مواد نیست که با پرهیز از آن بتوان به تغییر امید داشت. مصرف مواد شاید عامل اثرگذاری در عضویت این گروه‌ها باشد، اما بی تردید گسستن پیوند مصرف‌کنندگان با پاتوق‌ها تنها از این مسیر محقق نخواهد شد.
مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی مانند عوامل فردی البته در تمایز با عوامل محیطی، اجتماعی و ساختاری، معمولاً با بی‌خانمانی در ارتباط است. در بسیاری از موارد این مشکلات نیروی محرک قوی برای بی‌خانمانی به حساب می‌آید. در واقع مصرف مواد و پیامدهای متعاقب آن باعث افزایش آسیب‌پذیری فرد در برابر بی‌خانمانی می‌شود. تخمین زده می‌شود مصرف مواد بیش از یک پنجم جمعیت کانادا را تحت تاثیر قرار داده و در بین افراد بی‌خانمان شایع‌تر است. از این رو در سال 2019 «استراتژی بی‌خانمانان کانادا»[1] با هدف پیشگیری و کاهش بی‌خانمانی در سراسر کانادا در دستور کار قرار گرفت.
گفتنی است استراتژی بی‌خانمانان کانادا از ابتکاراتی مانند شمارش هماهنگ ملی حمایت می‌کند؛ در این روش که یکی از بهترین روش‌های تعیین پیشرفت در شناسایی افرااد بی‌خانمان به شمار می‌رود، به عنوان مثال در یک روز خاص تعداد خیابان، تعداد بی‌خانمان‌ها و ارزیابی نیازهای خیابانی، تعداد افراد بی‌خانمان را در یک روز خاص مشخص می‌کند که با گرفتن تصویر لحظه‌ای از وضعیت موجود اطلاعات جامعی به دست می‌آید. اطلاعات به دست آمده از نتیجه انجام این طرح در سراسر کانادا نشان می‌دهد سوء مصرف مواد مخدر مهمترین دلیل بی‌خانمانی است.
تقریباً نیمی از کسانی که بی‌خانمانی را در شمارش هماهنگ ملی استراتژی کانادا گزارش داده‌اند، جوانی را شروع بی‌خانمانی خود عنوان کرده‌اند. به عنوان مثال در تورنتو شیوع مصرف مواد مخدر در بین افراد بی‌خانمان بسیار زیاد است. به ویژه مصرف کوکائین بسیار شایع است و مصرف دائمی ماری‌جوانا بعد از قانونی سازی تقریباً سه برابر بیشتر شده است.
میزان بالای مصرف مواد میان افراد بی‌خانمان در کانادا ناشی از چندین فرایند است که دو نتیجه مهم را رقم زده است؛ اول اینکه، مصرف مواد مخدر عاملی مهم در بی‌خانمانی افراد ست و دوم، مصرف مواد یک عامل خطر برای طولانی مدت شدن بی‌خانمانی به شمار می‌رود. بنابراین مصرف مواد مخدر بی‌خانمانی را در ایالت تورنتو کانادا افزایش داده است.
در کانادا مصرف انواع مواد در چارچوب سیاست‌ها و راهبردهای ویژه‌ای قابل تعریف است، به این معنی که مصرف برخی از مواد مانند سیگار، برخی داروهای تجویزی و کانابیس قانونی هستند، در حالی که برخی دیگر غیرقانونی‌اند. در نتیجه انجام برنامه‌های کاهش آسیب را در این کشور با مشکل ویژه‌ای روبرو کرده است. افرادی که در خیابان زندگی و معتاد نیز هستند، با مخاطرات زیادی روبرو هستند که یکی از آنها اشتغال و مسکن است. فراوانی چنین مشکلاتی در این کشور نشان دهنده قابلیت اجرای برنامه‌های کاهش آسیب برای افرادی که تمایل به درمان اعتیاد خود ندارند می‌باشد، مشکلی که امروزه بسیاری از معتادان بی‌خانمان کانادایی با آن روبرو هستند عدم اجرای دقیق برنامه‌های کاهش آسیب و و مسکن حمایتی باثبات است، امری که به ویژه از سال 2019 در چارچوب استراتژی بی‌خانمانان کانادا بسیار بدان توجه شده است.
در چارچوب این استراتژی ایجاد مسکن موقت به عنوان روشی موثر برای حل مشکلات معتادان خیابانی شناخته می‌شود که ارائه این خدمات اغلب از طریق سرپناه‌های اضطراری و امکانات بازیابی حمایتی ارائه می‌شود. اما نکته مهم این است که این خدمات به معتادانی که در روند درمان و بهبودی قرار گیرند ارائه می‌شود و تاکنون نتیجه این طرح نشان از شکست آن دارد، چرا که بسیاری از معتادان تمایل به درمان ندارند. حتی دیده شده افرادی هم که اعتیاد خود را ترک کرده‌اند پس از بهبودی از بیمارستان با مراکز درمانی، همچنان جایی برای زندگی ندارند، وضعیتی که بهبودی آنها را با چالش مهمی روبرو کرده است.
[1] Canada’s Homelessness Strategy
