معرفی انواع مواد تجزیه ای

گروهی از داروها تحت عنوان داروهای تجزیه ای که ادراک بینایی و شنوایی مصرف کنندگان را تحریف می کند و احساس رهایی- انفکاک- از دنیای محیط پیرامون و خود را به وجود می آورد. اگرچه این اثرات باعث تغییر در ذهن هستند اما به لحاظ فنی هالوسینوژن (روانگردان) محسوب نمی شوند.

در اصل دو داروی PCP[1] (فن سیکلیدین) و کِتامین[2] جهت مصرف بیهوشی عمومی در طول زمان جراحی به وجود آمده است. DXM[3] (دِکسترومتورفان) یک عنصر شناخته شده در داروی ضد سرفه است، اما مصرف آن در دوزهای بالا می تواند اثر مشابهی مانند PCP و کِتامین که تغییردهنده ذهن هستند، داشته باشد.

این داروها چطور در بدن عمل می کنند؟

دانشمندان مؤسسه ملی سوء مصرف مواد[4] معتقدند که این داروها در درجه اول با مختل کردن عملکرد گلوتامیک (یک انتقال دهنده عصبی در مغز) از این طریق بر درک درد، واکنش به مُحرک های محیطی و حافظه مصرف کننده تأثیر می گذارد.

PCP (فِن سیکلیدین)

یکی از سه مورد از شایع ترین سوء مصرف های داروهای تجزیه ای، مصرف PCP است که غیرقابل پیش بینی ترین واکنش ها را به وجود می آورد، به ویژه در دوزهای بالاتر. PCP را می توان به صورت خوراکی مانند قرص یا کپسول مصرف کرد و یا به صورت پودر، بر روی مواد قابل استعمال مانند برگ های ماری جوانا می پاشند، سپس آن را استنشاق یا استعمال می کنند.

به دلیل این که PCP نشاط و سرخوشی و همچنین وابستگی روانی برای مصرف کننده ایجاد می کند لذاPCP  به عنوان یک دارو اعتیادآور محسوب می گردد. مصرف کنندگان PCP ناگزیر به مصرف این دارو روی می آورند و هنگام عدم مصرف آن، علائم ترک را تجربه می کنند.  PCP به طور گسترده ای به عنوان “گرد فرشته” شناخته می شود ، اما به آن سوخت موشک  و مایع تعادل نیز گفته می شود.

کِتامین

داروی کِتامین در ابتدا به عنوان جایگزینی برای PCP تولید شد و عوارض سوء مصرف  آن مشابه PCP می باشد، اما با شدت کمتر و پایداری کوتاه تر. اصطلاحات رایج “ک ویژه” یا “ک” است، این دارو هنوز هم از نظر پزشکی به عنوان بیهوشی انسانی و یک داروی آرام بخش برای حیوانات استفاده می شود.

برای مقاصد غیرپزشکی کِتامین را به صورت پودر استنشاق می کنند، با پاشیدن کِتامین بر روی برگ های تنباکو یا ماری جوانا آن را استعمال می کنند. واکنش مصرف کنندگان زمان مصرف کِتامین، یک نوع وابستگی است.

در دوزهای پایین، مصرف کنندگان عوارض جانبی مصرف آن را تجربه می کنند که شامل از دست رفتن حافظه و توانایی یادگیری و توجه است. در دوزهای بالاتر، کِتامین می تواند منجر به هذیان گویی ، فراموشی و مشکلات شدید تنفسی گردد. یک مطالعه نشان داد که سه روز پس از مصرف کِتامین، برخی مصرف کنندگان اختلال حافظه معنایی و علایم تجزیه ای واختلال شخصیتی اسکیزوتایپال را تجربه کردند.

DXM (دِکسترومتورفان)

دِکسترومتورفان یک داروی ضد سرفه است که در بسیاری از موارد برای مقابله با سرماخوردگی مصرف می شود که این داروها معمولاً  “قدرت بالایی” دارند. زمانی که این دارو طبق دستور مصرف گردد، بی خطر و موثر واقع می شوند.

اما مصرف در دوزهای بالاتر، می تواند عوارض مشابه PCP  و کِتامین به وجود آورد. با نام “DXM” یا “روبو” این دارو در میان بزرگسالان شهرت دارد زیرا این دارو در مقایسه با داروهای غیرمجاز به راحتی قابل دسترس است.

دِکسترومتورفان که در شربت سرفه وجود دارد، به صورت خوراکی مصرف می شود. در دوزهای پایین می تواند اثرات مُحرکی خفیف و امکان اختلال در ادراک بینایی را به وجود آورد. در دوزهای بالاتر، مصرف کنندگان گزارش دادند که مانند سایر داروهای تجزیه ای، یک انفکاک کامل از بدن را تجربه کرده اند.

بعلاوه، به دلیل وجود دِکسترومتورفان در شربت سرفه، لذا حاوی آنتی هیستامین و ضد احتقان نیز است. مصرف در دوزهای بالاتر این قبیل داروها می تواند سایر عوارض خطرناک را به همراه بیاورد، از جمله خواب آلودگی، سرگیجه، عدم هماهنگی، تاری دید، افزایش ضربان قلب و فشار خون پایین.

منابع:

Curran HV, et al. “Cognitive, dissociative and psychotogenic effects of ketamine in recreational users on the night of drug use and 3 days later.” Addiction

National Institute on Drug Abuse. “Hallucinogens and Dissociative Drugs.” Research Report Series Updated January 2014

The New York City Department of Health and Mental Hygiene. “Dissociative Drugs (PCP & Ketamine).” Drugs & Health

https://www.verywellmind.com/what-are-dissociative-drugs-63387

[1] Phencyclidine

[2] Ketamine

[3] Dextromethorphan

[4] National Institute on Drug Abuse

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.