آنچه درباره هروئین و متادون باید بدانید
امروزه، در جامعه ما درباره ترک اعتیاد و راهکارهای آن بحث های فراوانی انجام می شود. از آنجایی برای ترک مصرف اعتیاد مراکز متعددی وجود دارد و به صورت خودسرانه یا آگاهانه تحت نظر پزشک معالج، دارویی تحت عنوان متادون به افراد معتاد تجویز می شود. در این رابطه می‌کوشیم مطالبی را در ادامه مطرح کنیم که به همه سوالات موجود در ذهن مخاطبان درباره متادون و هروئین پاسخ دهد.
متادون یک دارو یا ماده مخدر ترکیبی می باشد که معمولاً به عنوان یک رویکرد درمانی و کاهش آسیب برای بیماران دچار اختلال مصرف اوپیوئیدی برای کمک به غلبه بر اعتیاد هروئین تجویز می شود. همچنین، گاهی اوقات متادون را به عنوان یک مُسکن قوی برای درمان دردهای شدید نیز تجویز می شود. از اثرات عمده درمانی متادون این است که علائم ناشی از ترک هروئین را کاهش می دهد، جلوگیری از ایجاد حس خوب و کاهش احساس درد ناشی از مصرف هروئین و سایر مخدرها از اثرات درمانی متادون است.
متادون می تواند به صورت یک قرص، پودر یا مایع باشد و معمولاً دوز خوراکی اندازه گیری شده آن به شکل یک شربت سبز رنگ یا به صورت یک نوشیدنی شیرین نارنجی رنگ یا با طعم گیلاس تهیه می شود. گفتنی است مِتادوز[۱] یک فرمول نسبتاً جدید متادون به حساب می‌آید، که ده برابر قوی تر از متادون بوده و لذا باید با دوزهای پایین تری تهیه شود.
چرا متادون مصرف می شود؟
سه دلیل عمده برای مصرف متادون، برای افرادی که به هروئین معتاد می شوند، وجود دارد که عبارتند از ترک مصرف هروئین، التیام و کاهش درد و نهایتاکاهش آسیب ناشی از تزریق هروئین. از لحاظ درمانی، حقیقتاً، متادون اعتیاد به مخدرها را متوقف نمی کند؛ در عوض، جایگزینی برای هروئین می باشد. افرادی که به صورت تجویزی، متادون مصرف می کنند از لحاظ جسمی، همچنان معتاد به اوپیوئیدها به حساب می‌آیند، زیرا متادون، به مانند هروئین معمولاً گیرنده های مخدری در مغز را مسدود می کند. این امر منجر به توقف میل فرد را به هروئین می‌شود و همچنین مصرف طولانی مدت متادون با دوز بالا، از ابتلای فرد مصرف کننده به بیماری های ناشی از ترک هروئین جلوگیری می کند.
متادون برای مدیریت درد
متادون گاهی اوقات می تواند برای دردهای بسیار حاد یا مزمن تجویز شود، مثلاً افرادی که گاهی اوقات درد های ناشی از سرطان رنج می برند. اگرچه تنوع گسترده ای از سایر ویژگی های مُسکن های ضد درد وجود دارد، اما دلایل پزشکی وجود دارد مبنی بر این که چرا متادون ممکن است یک گزینه مناسبی باشد. متادون گاهی اوقات می تواند برای کنترل هیجانات شدید و ناراحتی های روانی افرادی که از بیماری سرطان و سایر شرایط دردناک و همچنین دردهای جسمانی شدید رنج می برند، مفید واقع شود.
از آن جایی که افراد معتاد به هروئین، از میزان بالایی از درد های روحی رنج می برند، که اغلب ناشی از ضربات روحی در گذشته، متادون نیز برای برطرف کردن این مصائب روحی که درد کمرشکنی را در طول دوره ترک به همراه دارد مفید است. در سیگنال های بدن برای اضطراب های روحی و جسمی، هماهنگی خوبی وجود دارد و از آن جایی که متادون از هر دو درد روحی و جسمی می کاهد، این مسئله می تواند به افراد اجازه دهد تا حالت طبیعی داشته باشند و با وجود این دردها که باعث می شود افراد به دنبال مصرف هروئین بروند، بدون هیچ نگرانی و با تمرکز بیشتر به زندگی خود ادامه دهند.
این امر با فرضیات مبتنی بر خود مراقبتی (نظریه ای که مصرف مواد را به رنج بردن از مسائل درمان نشده از جمله دردهای درمان نشده و یا اختلال استرس پسا سانحه‌ای) همخوانی دارد. از سوی دیگر هروئین می تواند تأثیر بی حس کننده ای بر علائم هر دوی این شرایط را دارا باشد که زندگی را قابل تحمل تر می کند. بنابراین، بر مبنای فرضیه خود-مراقبتی ( خود درمانی) افرادی که هروئین مصرف می کنند برای التیام درد های خود، خود درمانی انجام می دهند یا برای درمان علائم اختلال استرسی پس از اختلال استرس پسا سانحه‌ای (PTSD) خود با هروئین خود درمانی انجام دهند و می تواند با متادون بیشتر مؤثر باشد.
امروزه، در جامعه ما درباره ترک اعتیاد و راهکارهای آن بحث های فراوانی انجام می شود. از آنجایی برای ترک مصرف اعتیاد مراکز متعددی وجود دارد و به صورت خودسرانه یا آگاهانه تحت نظر پزشک معالج، دارویی تحت عنوان متادون به افراد معتاد تجویز می شود. در این رابطه می‌کوشیم مطالبی را در ادامه مطرح کنیم که به همه سوالات موجود در ذهن مخاطبان درباره متادون و هروئین پاسخ دهد.
متادون بعنوان یک رویکرد کاهش آسیب
رویکردهای کاهش آسیب یعنی بدون نیاز به ترک مصرف مواد، راه های کمک به افرادی که موادی مخدری مانند هروئین مصرف می کنند. به جای تمرکز بر درمان اعتیاد، رویکرد کاهش آسیب به دنبال به حداقل رساندن آسیب ناشی از مصرف مواد تمرکز دارد. این آسیب ها می تواند جسمانی، روانی یا اجتماعی باشد.
آسیب جسمی که در اثر مصرف هروئین اتفاق می افتد، به خصوص در مورد تزریق هروئین، بسیار فراوان است. به ویژه تزریق یک ماده مثلاً هروئین- خصوصاً به صورت روزانه- می تواند به رگ ها آسیب برساند و حتی می تواند منجر به از بین رفتن رگ ها شود. همچنین تزریق می تواند منجر به انتقال بیماری هایی نظیر هپاتیت و ویروس ایدز از طریق سوزن مشترک و استفاده از سایر وسایل مصرف کنندگان مواد می شود. استفاده مجدد از وسایل و تزریق آلوده مواد مخدر نیز می تواند منجر به انواع مختلفی از عفونت ها و مسمومیت ها گردد که می تواند زندگی انسان را تهدید کند.
یکی دیگر از آسیب های جسمی که می تواند در اثر مصرف هروئین بوجود آید، بیش مصرفی است. روزی یک دوز تزریق هروئین باعث می شود، بدن فرد مصرف کننده مجبور شود تا با اثرات مواد بر روی آن مقابله کند که می تواند شامل تنفس آرام و رسیدن به میزان تپش قلب به نقطه ای که فرد به ناخودآگاه به زمین می افتد. این شایع ترین اتفاق برای مصرف کنندگان هروئین است که در اثر بیش مصرفی جان خود را از دست می دهند.
اگرچه حال فرد دچار بیش مصرفی می تواند از طریق مصرف داروی نالوکسان[۲] باز گردانده شود، اما این دارو تنها گزینه ممکن برای فرد مصرف کننده هروئین است، داروی نالوکسان به فرد مصرف کننده از طریق فرد دیگری داده می شود. در بسیاری موارد، اگر یک آمبولانس به موقع حضور یابد، این عمل از طریق یک امدادگر انجام می گردد، اگرچه داروی نالوکسان می تواند از طریق یک همراه مصرف کننده، یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا یک فرد دیگر به فرد مصرف کننده داده می شود، اگر به دارو دسترسی داشته باشند. متأسفانه، اگر فردی در خلوت هروئین مصرف می کند، اطرافیان ناخود آگاه قادر به کمک به وی نخواهند بود، این یعنی اینکه بیش مصرفی می تواند به حالت عادی باز گردد اگر اطرافیان به موقع متوجه این موضوع شوند.
به دلیل اینکه متادون در کلینیک به طور معمول به صورت خوراکی تجویز می شود و معمولاً تزریق نمی شود، لذا انتقال ویروس HIV کاهش می یابد. بنابراین متادون یک نوع کاهش آسیب محسوب می شود.
مزیت های مصرف متادون
متادون تأثیر بیشتری از هروئین دارد لذا تنها مصرف یکبار در روز کافی است. برای افرادی که هر روز دوزهای زیادی هروئین مصرف می کنند متادون می تواند بسیار سودمند باشد، یافتن و تزریق دوز بعدی هروئین تمرکز اصلی فعالیت های روزانه است. زیرا متادون، مصرف بالا یا ترک هروئین را یکنواخت می کند، برای افرادی که می خواهند به سایر جنبه های زندگی خود به پردازند، متادون راحت تر است.
مجموعاً، افرادی که متادون مصرف می کنند نسبت به آن هایی که دارو مصرف نمی کنند، در گرایش به ترک هروئین موفق تر هستند. افرادی که بدون مصرف متادون هروئین را ترک می کنند، احتمال بسیار زیاد بازگشت به مصرف هروئین و همچنین بیش مصرفی بعد از یک دوره ریاضت یا مصرف روزانه با دوز کمتر را افزایش می دهد.
به نظر میرسد متادون در مقایسه با هروئین نسبت به سلامت باروری نیز نسبتاً سودمند است. تحقیقات نشان می دهد یک پیشرفتی در زمینه عادی شدن دوره های قاعدگی زنانی وجود دارد که اعتیاد به هروئین بر روی آن ها اثر منفی گذاشته بود. مردانی که متادون مصرف می کنند، نسبت به آن هایی که هروئین مصرف می کنند، اختلالات اسپرم کمتری دارند.
معایب مصرف متادون
اگرچه متادون کمک به هزاران فرد برای ترک هروئین کرده است، اما متادون یک داروی اعتیادآور است. اعتیاد به هروئین یا سایر مواد اوپیوئیدی به سادگی قابل تبدیل به اعتیاد به یک ماده کمتر مسئله ساز است. بسیاری از افرادی که متادون مصرف می کنند مایل نیستند بخاطر مصرف دوز روزانه در این کلینیک ها حضور یابند. اما هنگامی که متادون به فرد معتاد داده می شود تا در منزل مصرف کند، خطر بیش مصرفی و یا فروش مواد غیرقانونی برای خرید هروئین افزایش می یابد.
این نمونه ای از مشکل همیشگی به وجود آمدن اعتماد بین فرد معتاد و کادر حرفه ای که می خواهند به وی کمک کنند، است – به نظر می رسد اعتیاد نیروی روانی قدرتمندی است که اغلب افراد را به اقدام علیه منافع خود برای به دست آوردن مواد وا می دارد، حتی اگر دسترسی به مواد مستلزم فروش متادونی باشد که قرار است به آن ها برای ترک اعتیاد کمک کند.
متادون تنها دارویی نیست که می تواند به شما برای ترک هروئین کمک کند. گزینه های دیگر شامل بوپرنورفین[۳] و سابوکسون[۴] هم وجود دارند.
نتیجه گیری
تصمیم به مصرف متادون برای کمک به ترک هروئین شما، یک تصمیم شخصی است و بستگی به چند عامل دارد: اول این که چه مدت است که هروئین مصرف می کنید؟ دوم این که اعتیاد شما چه مقدار است؟ و سوم این که آیا هم اکنون در فکر ترک هروئین بدون متادون هستید؟. همچنین بستگی به یک موضوع دیگر هم دارد که شما از چه طریقی هروئین مصرف می کنید، استعمال یا تزریق؟. در یک دنیای ایده آل، شما بدون هیچ نگرانی در مورد بازگشت دوباره به مصرف هروئین و بیش مصرفی ناشی از آن، قادر به ترک هروئین می باشید و بعضی افراد به خصوص افرادی که به صورت گاهگاه هروئین مصرف می کنند، قادر به این کار می باشند. اما اگر شما حداقل ۶ ماه به طور منظم هروئین مصرف کنید، ممکن است ترک آن برای شما بسیار دشوار باشد.
با پزشک خود پیرامون تجویز صحیح دارو برای بهبودی خود صحبت کنید. و به خاطر بسپارید که: اگرچه متادون ممکن است قسمت جسمی اعتیاد شما را کنترل کند اما به منظور تکمیل بهبودی خود، شما برای جنبه روحی و روانی اعتیاد خود، هنوز نیازمند حمایت و کمک هستید.
پی‌نوشت‌ها
[۱] . Methadose
منبع: https://www.verywellmind.com/what-is-methadone-4137755
[۲] naloxone
[۳] Buprenorphine
[۴]Suboxone
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است
