روندهای جرم زدایی از مصرف مواد در جهان

با وجود انتقاداتی که به رویکرد «جرم زدایی از مواد» وارد است در سال های اخیر بسیاری از کشورهای جهان در مسیر گام هایی برداشته اند و از دو طریق «وضع قوانین» یا «صدور احکام دادگستری» اقدام به قانونی سازی مالکیت مواد برای مصارف شخصی کرده اند. این در حالی است که این سیاست در کشورهای جهان نظیر هلند پیشتر نیز اجرا شده و با شکست های فاجعه باری در کاهش آسیب رو به رو شده است. به هر روی اجرای رویکرد جرم زدایی به شکل یکسانی در سراسر جهان انجام نمی پذیرد؛ در برخی کشورهایی که اقدام به جرم زدایی کرده اند، افراد همچنان حتی به خاطر داشتن میزان کمی از مواد به زندان می افتند.
۱- کشورهایی که به طور کاملاز مواد جرم زدایی کرده اند (رنگ قرمز):
- ارمنستان: در سال ۲۰۰۸ پارلمان این کشور با اصلاح قانون مواد مخدر غیرقانونی، مالکیت و حمل «مقادیر کم» مواد را دارای جریمه های اجرایی معرفی کرد و از آن پس به این دلیل علیه افراد در محاکم عمومی اعلام جرم نمی شود. این قانون همچنین از اقدام به تأمین مقادیر اندک مواد مخدر (به صورتی که تجارتی کلان به شمار نیاید) نیز جرم زدایی کرده است.
- شیلی: از سال ۲۰۰۵ مالکیت مواد برای مصرف شخصی دیگر جرم به حساب نمی آید، هرچند این قانون تعریف دقیقی از آنچه به صفت «شخصی» متصف شده ارائه نمی دهد، بنابر این هنوز علیه تعداد زیادی از افراد همچنان به دلیل همراه داشتن میزان اندکی مواد در این کشور اعلام جرم می شود.
- کلمبیا: از سال ۱۹۹۴ مالکیت مواد برای مصرف شخصی جرم انگاری نمی شود. در سال ۲۰۱۱ نیز دیوانعالی کلمبیا بر این قانون صحه گذاشت.
- کاستاریکا: از سال ۱۹۸۸ مالکیت مواد برای مصرف شخصی جزم زدایی شده است.
- کرواسی: در کرواسی از سال ۲۰۱۳ مالکیت «مقادیر کم» مواد برای مصرف شخصی دیگر موضوعی نیست که منجر به تشکیل پرونده قضایی و اعلام جرم علیه افراد شود، بلکه مرتکبان به پرداخت جریمه نقدی محکوم می شوند.
- جمهوری چک: از سال ۲۰۱۰ مالکیت مواد برای مصرف شخصی جزم زدایی شده است.
- اکوادور: از سال ۲۰۱۳ افرادی که به دلیل حمل مقادیر کم مواد غیر قانونی (مصرح در قانون) دستگیر شوند، از پیگرد قضایی در امان هستند.
- استونی: پارلمان این کشور نیز با تصویب یک قانون جدید در سال ۲۰۰۲ اقدام به جرم زدایی از مالکیت مقادیر کم مواد غیرقانونی کرد.
- ایتالیا: در ایتالای در اختیار داشتن مواد برای مصرف شخصی به جریمه از سوی نهادهای اجرایی منجر می شود. همچنین چنانچه فردی برای بار اول مرتکب این اقدام شود، جریمه های یاد شده نیز به او تحمیل نمی شود.
- لتونی: در لتونی مالکیت مقادیر کم مواد برای مصارف شخصی، نقض قوانین اجرایی در نظر گرفته می شود و پرداخت جریمه آن نقدی در پی می آورد.
- هلند: از همراه داشتن مواد مخدر در هلند به صورت قانونی جرم زدایی نشده است؛ اما مدتی مدید است که سیاست حکومت این کشور بر این قرار گرفته که علیه افراد به این خاطر اعلام جرم نکند و لذا می توان گفت، در این کشور از مالکیت مواد به صورت دو فاکتو جرم زدایی شده است.
- پاراگوئه: پاراگوئه اقدام به قانونی سازی مصرف شخصی مواد غیرقانونی کرده است، با این حال افرادی که به صورت مداوم اقدام به مصرف می کنند باید در دفاتر دولتی ثبت نام کرده باشند تا مورد پیگرد قرار نگیرند.
- پرو: از سال ۲۰۰۳ مصرف شخصی مواد جزم زدایی شده است.
- پرتغال: در این کشور نیز از سال ۲۰۰۱ مصرف شخصی دیگر جرم اطلاق نمی شود.
- اسلوونی: در اسلوونی نیز مانند کروواسی مصرف شخصی مواد مشمول جرایم کیفری نیست ولی جریمه نقدی در پی دارد.
- اسپانیا: در سال ۱۹۷۴ دادگاه عالی حکم به غیرمجرمانه بودن مصرف و مالکیت مواد داد، اما تا سال ۱۹۸۲ این موضوع در قوانین این کشور راه نیافت. امروزه اگر پلیس همراه فردی مواد مخدر برای مصرف بیش از ۵ روز بیابد، آن فرد را مشمول جرایم اجرایی خواهد کرد.
- اوروگوئه: در اوروگوئه نیز از مصرف شخصی مواد جرم زدایی شده است.
۲- کشورهایی که در حال بررسی جرم زدایی از مواد هستند (رنگ زرد)
- حکومت های ایرلند، غنا و نروژ در حال بررسی جرم زدایی از مالکیت مواد برای مصرف شخصی هستند.
۳- کشورهایی که از کانابیس جرم زدایی کرده اند (رنگ سبز)
- استرالیا: در اختیار داشتن کانابیس برای مصارف شخصی سه ایالت استرالیا جرم تلقی نمی شود؛ استرالیای جنوبی (تا ۱۰۰ گرم کانابیس مشمول جریمه نقدی است)، مرکز استرالیا (تا ۵۰ گرم مشمول جریمه نقدی و یا برخی برخوردهای دیگر در موارد مشخص است) و منطقه شمالی ( تا ۵۰ گرم کانابیس مشمول جریمه نقدی است).
- بلژیک: بزرگسالانی که کمتر از ۳ گرم یا تنها یک گیاه کانابیس همراه داشته باشند مشمول اعلام جرم نخواهند شد.
- آلمان: در سال ۱۹۹۴ دادگاه قانون اساسی فدرال حکم به غیر قانونی بودن اعلام جرم به خاطر وارد کردن یا مالکیت مقادیر اندک کانابیس داد. البته برخی مناطق آلمان این حکم را به دیگر مواد نیز تعمیم داده اند.
- گرجستان: از مالکیت کانابیس برای مصرف شخصی در سال ۲۰۱۷ جرم زدایی شد. در سال ۲۰۱۸ اما دادگاه قانون اساسی این کشور حکم به جریمه ناپذیر بودن مصرف شخصی کانابیس به طور کلی داد.
- اسرائیل: در سرزمین های اشغالی مصرف شخصی کانابیس برای بزرگسالان از سال ۲۰۱۸ جرم زدایی شده است، با این حال چنانچه سربازان فردی را دارای کانابیس بیابند ممکن است به اعلام جرم علیه او منجر شود.
- جامائیکا: در اختیار داشتن تا ۲ اونس کانابیس منجر به ثبت جرم علیه افراد نمی شود.
- آفریقای جنوبی: در سپتابر ۲۰۱۸ دادگاه قانون اساسی از مالکیت خصوصی و نیز کشت کانابیس برای مصرف شخصی جرم زدایی کرد. این دادگاه در حکمی اعلام کرد که ممنوع ساختن اقدامات فوق چنانچه در محدوده خانه افراد انجام پذیرفته باشد، نقض حق برخورداری از فضای خصوصی افراد است.
- سوئیس: در این کشور همراه داشتن ۱۰ گرم کانابیس (یا کمتر از آن) منجر به پیگرد قانونی نمی شود.
- ایالات متحده آمریکا: دست کم ۱۸ ایالت این کشور اقدام به قانونی سازی و جرم زدایی از کانابیس کرده اند.
- آرژانتین: دیوانعالی این کشور در سال ۲۰۰۹ در حکمی پیگرد افراد به خاطر همراه داشتن مواد برای مصرف شخصی را غیرقانونی دانست. با این وجود هنوز هیچ لایحه ای از سوی دولت این کشور برای جرم زدایی از مالکیت مواد ارائه نشده و افراد در نتیجه این اقدام مورد پیگرد قرار می گیرند.
- مکزیک: این کشور نیز از سال ۲۰۰۹ اقدام به جرم زدایی از مقادیر کم مواد کرده است، اما از آنجاکه حد نصاب یاد شده در قانون این کشور بسیار پایین است، هنوز شمار قابل توجهی از افراد به خاطر همراع داشتن مواد جهت مصرف شخصی نیز تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند.
- لهستان: لهستان در سال ۲۰۱۱ اقدام به جرم زدایی از مقادیر کم مواد کرده است، اما به دلیل ابهام این قانون درباره میزان مجاز، اعلام جرم علیه افراد به دلیل داشتن مواد برای مصرف شخصی در این کشور به شدت ادامه دارد.
- روسیه: مطابق قانون از مالکیت مواد برای مصرف شخصی در روسیه جرم زدایی شده است، اما از آنجاکه در این کشور نیز حد نصاب مجاز به شدت پایین است، سیستم قانونی سازی عملاً فلج است و مجازات های شدیدی در قبال افرادی که حتی میزان کمی مواد به همراه داشته باشند اعمال می شود، از جمل حبس.
۴- کشورهای دارای قوانین مخصوص برای مصرف تفننی کانابیس (رنگ آبی)
- کانادا: این کشور در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۷ مصرف تفننی کانابیس را رسماً قانونی کرد.
- اوروگوئه: اوروگوئه نخستین کشوری است که در جهان اقدام به قانونی سازی مصرف تفننی کانابیس کرد. این قانون در سال ۲۰۱۳ به تصویب رسید. یکسال بعد حتی کشت کانابیس به صورت شخصی نیز در این کشور قانونی شد و داروخانه ها از سال ۲۰۱۷ فروش مواد قانونی را آغاز کرده اند.
- ایالات متحده آمریکا: نه ایالت (آلاسکا، کالیفرنیا، کلورادو، مین، ماساچوست، نوادا، اورجن، ورمونت و واشنگتن) اقدام به قانونی سازی فروش و مالکیت مواد برای مصارف دارویی و تفننی کرده اند. در ایالت های ورمونت و واشنگتن، اگرچه مصرف شخصی مواد قانونی شده، اما فروش آن در سطح تجاری غیرقانونی باقی مانده است.
برای دیدن نقشه در اندازه بزرگ روی «نقشه اندازه بزرگ» کلیک کنید
آویناش تارور، کارشناس روابط بین الملل و خبرنگار آزاد
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است