دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد( UNODC )

دفتر مرکزی در وین

نوع رکن           آژانس

مخفف   UNODC

رئیس    مدیر اجرائی یوری فدوتوف

وضعیت  فعال

تأسیس   ۱۹۹۷؛ ۲۲ سال پیش (به عنوان دفتر کنترل مواد مخدر و پیشگیری از جرم)

وب‌گاه  www.unodc.org

رکن مادر          سازمان ملل متحد

اشاره:

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد

(انگلیسی: United Nations Office on Drugs and Crime)، به اختصار (UNODC)

 در سال ۱۹۹۷ توسط دبیرکل سازمان ملل متحد، با هدف کنترل مواد مخدر، پیشگیری از جرم و مقابله با تروریسم جهانی تأسیس شد. مدیر اجرایی این دفتر یوری فدوتوف است.[1]

دفتر مرکزی این نهاد در وین، در کشور اتریش قرار دارد و دارای دفاتر تخصصی منطقه ای است که بیش از ۱۵۰ کشور را تحت پوشش قرارمی‌دهد. برنامه دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد برای ایران در سال ۱۹۹۹ آغاز شد. اکنون با عنایت به مطالب و مباحث مطروحه ذیل با این دفتر و نحوه فعالیتش در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد.

 

چرایی و چگونگی تأسیس دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC)

از امضای نخستین معاهده به عنوان اولین اقدام بین المللی علیه مواد مخدر  بیش از یکصد سال می گذرد. اولین مجمع بین المللی علیه موادمخدر در فوریه ۱۹۰۹ در شانگهای چین و با حضور ۱۳ کشور از جمله دولت ایران در خصوص تریاک و آلکالوئیدهای آن تشکیل و هیأت بین المللی تریاک تأسیس شد. این هیأت درباره خطر تولید، فروش و مصرف موادمخدر به مردم جهان هشدار داد و به دولتها توصیه کرد که در قلمرو حاکمیت خود، موادمخدر را تحت کنترل دقیق قرار دهند. با تلاش هیأت بین المللی تریاک در گردهمایی کشورها در ژانویه ۱۹۱۲، تولید تریاک کنترل، مصرف غیرپزشکی آن ممنوع و کنوانسیون بین المللی تریاک تشکیل شد. اما شروع جنگ جهانی اول (۱۹۱۴) و بروز عوارض ناشی از جنگ ، موجب افزایش تولید و قاچاق موادمخدر شد و مصرف آن در کشورهای درگیر جنگ، افزایش یافت.

پس از جنگ جهانی اول و تاسیس جامعه بین الملل و تدوین میثاق جامعه ملل، بار دیگر زمینه همکاری‌بین المللی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر فراهم شد. در سال ۱۹۲۱ کمیته ای برای بررسی قاچاق تریاک و دیگر موادمخدر تشکیل  شد که کمیته مشورتی تریاک نام گرفت. در ادامه این اقدامات، کنفرانس بین المللی درخصوص موادمخدر با شرکت نمایندگان ۳۶ کشور در سال ۱۹۲۴در ژنو برگزار شد. در این نشست، راهکارهایی برای کشف منشأ غیرقانونی موادمخدر و مبارزه با قاچاقچیان بین الملل، پیش بینی و یک نظام بین المللی برای جمع آوری اطلاعات تولید، صادرات و واردات موادمخدر تعیین شد. در سال ۱۹۳۱ کنفرانس دیگری در ژنو تشکیل شد و کنوانسیون منع  تولید و توزیع موادمخدر با حضور ۵۴ کشور از جمله ایران در ۳۴ ماده به تصویب رسید. در سال ۱۹۳۶ کنوانسیون دیگری به نام کنوانسیون سرکوب قاچاق غیرقانونی مواد خطرناک تصویب شد.

در سال ۱۹۶۱ تعدادی از کشورها با هدف جمع بندی کنفرانس‌ها، کنوانسیون‌ها و پروتکلهای قبلی، جلساتی تشکیل دادند که به انعقاد کنوانسیون واحد موادمخدر منجر شد و برای تسهیل در امور، هیات بین الملل کنترل موادمخدر نیز تشکیل شد . در سال ۱۹۷۱ کنوانسیون مواد روان گردان در وین امضا شد که موادمخدر جدیدی را که در جهان مورد استفاده قرار می‌گرفت و تحت نظارت کنوانسیون ۱۹۶۱ قرار نداشت، دربر گرفت. در سال ۱۹۸۸ گام مهم دیگری برداشته شد و کنوانسیونی علیه قاچاق مواد مخدر و   مواد روان گردان به تصویب رسید که مهمترین کنوانسیون بین المللی درباره موادمخدر و جرایم سازمان یافته و همکاری و مشارکت بین الملل تلقی می‌شود.

همه این اقدامات نشان می دهد، موادمخدر معضل تمام مردم جهان است و همه کشورها با وجود تفاوتهای فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و ساختار سیاستی و حکومتی با این معضل درگیر هستند. برای مقابله با این معضل؛ سیستم کنترل بین المللی موادمخدر تحت مجموعه ای از معاهدات و کنوانسیون‌ها قرار دارد که توسط سازمان ملل متحد تصویب شده است. در این زمینه، سازمان ملل متحد برای هماهنگ کردن تلاش های      بین المللی مبارزه با قاچاق موادمخدر، کمک به پیشگیری از سوءمصرف موادمخدر در جهان و نظارت و کنترل برکشت، تولید و توزیع موادمخدر با هدف مصرف دارویی در کشورها ، پیگیری و نظارت بر اجرای کنوانسیون ها و معاهدات بین المللی، نهادهایی را تاسیس کرده است.

در میان این نهادها، نهادهای کنترلی – نظارتی سازمان ملل متحد اصلی ترین تشکلی است که بر نحوه اجرای مفاد معاهدات و کنوانسیون‌های بین المللی تهیه شده توسط سازمان ملل متحد، نظارت می‌کند. این نهاد، وظیفه هدایت وکنترل بین المللی موادمخدر را برعهده دارد، بر روند تولید، مصرف و قاچاق موادمخدر نظارت می کند، پیگیر اجرای معاهدات بین المللی کنترل موادمخدر است و مرکز جهانی تخصصی و اطلاعاتی کنترل بین المللی موادمخدر به شمار می‌رود.همچنین در این زمینه می توان به دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد ( United Nations Office on Drugs and Crime)، به اختصار (UNODC)، اشاره کرد که در سال ۱۹۹۷ توسط دبیر کل سازمان ملل متحد با هدف کنترل مواد مخدر، پیشگیری از جرم و مقابله با تروریسم جهانی تأسیس شد.

 

 

 

فعالیت‌های دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد اقداماتی که منعکس‌کننده سه کنوانسیون بین‌المللی در زمینه کنترل مواد و کنوانسیون‌های مبارزه با جرائم سازمان یافته فرا ملی[2] و فساد است را به اجرا گذاشته‌است.

فعالیت تحقیقی و تحلیلی در افزایش دانش و فهم مسائل مربوط به مواد مخدر و جرم و گسترش مبانی عینی سیاست گذاری و تصمیمات عملیاتی؛

فعالیت هنجاری در کمک به دولت‌ها برای تصویب و اجرای معاهدات بین‌المللی ذی‌ربط، توسعه قوانین داخلی درباره مواد مخدر[3]، جرم و تروریسم[4] و تدارک خدمات ستادی و اساسی برای نهادهای تصمیم گیرنده و پیمان محور؛

پروژه همکاری فنی ناحیه محور برای ارتقاء ظرفیت دولت‌های عضو در مبارزه علیه مواد مخدر، جرم و تروریسم

فعالیت‌های قانونی در جهت کمک رسانی به تصویب و اجرای معاهدات بین‌المللی مربوطه، توسعة قوانین داخلی در زمینة مواد مخدر، جرم و تروریسم همچنین نظارت دبیرکل و خدمات بنیادی به هیئت معاهده ای و هیئت‌های حاکمه؛

تحقیق و فعالیت‌های تحلیلی در جهت افزایش دانش و شناخت در زمینة مسائل مربوط به مواد مخدر و جرم و گسترش مبانی عینی برای تصمیم‌گیری‌های سیاسی و عملیاتی.

 

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران

      دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به این نتیجه رسیده است که باید در سطح جهانی با معضل موادمخدر مبارزه کرد و سازمان ملل متحد سعی می‌کند کشورهایی را که در مسیر عبور کاروان‌های موادمخدر قرار دارند تجهیز کند. در این زمینه، دفتر این سازمان را در ایران تأسیس کرده است. وضعیت موادمخدر در منطقه و موقعیت استراتژیکی _ ترانزیتی ایران به گونه ای است که اگر یک سال مبارزه با مواد مخدر در ایران متوقف شود، موادی به اندازه ۴ سال مصرف کشورهای بریتانیا ، فرانسه و ایتالیا از طریق ایران به اروپا می‌رسد.

شایان ذکر است دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران بر ارائه خدمات کیفی و علمی مدار به کشور پیرامون، سه موضوع مدیریت مرزی و قاچاق غیرقانونی، کنترل اچ آی وی و کاهش تقاضای مواد مخدر و پیشگیری از جرم و عدالت کیفری تأکید دارد.

علاوه بر این، این دفتر به عنوان طرف گفتگو همکاری‌های بین مرزی منطقه ای میان کشورهای افغانستان[5]، ایران و پاکستان[6] را ارتقاء می‌دهد تا با چالش‌های جرائم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر به‌طور جدی برخورد شود.

 

برنامه کشوری

هدف از چارچوب جدید همکاری و مساعدت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد ارتقاء و افزایش همکاری بین شرکاء ملی و اهدا کنندگان بین‌المللی در زمینة کنترل مواد مخدر و پیشگیری از جرم است. علاوه بر این، برنامة کشوری جدید دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، سازمان‌های غیردولتی، کادر آکادمیک، و مؤسسات تحقیقاتی را نیز به عنوان استفاده‌کنندگان اصلی تحت پوشش قرار می‌دهد. این برنامه از سه جزء اصلی تشکیل شده‌است که به شرح زیر هستند:

 

1- مدیریت مرزی و قاچاق مواد مخدر

کمک و حمایت به مسئولین کشوری در ارتقاء مدیریت مرزی، ظرفیت کنترل مواد مخدر، پیش سازها و محرک‌های از نوع آمفتامین[7] از طریق ابتکارهای بین‌المللی، منطقه ای و ملی؛

کمک به مسئولین در روند شناسایی و اقدام علیه مأموران و شبکه‌های مواد مخدر و جرائم سازمان یافته.

 

2-کنترل اچ آی وی و کاهش تقاضای مواد مخدر

کمک به اجرای برنامه‌های جامع کاهش تقاضای مواد مخدر، کنترل اچ آی وی و کاهش آسیب؛

حمایت از برنامه‌ها برای دسترسی آسان معتادان تزریقی، شرکای جنسی آن‌ها و زندانیان به خدمات درمانی و پیشگیری از ایدز[8]؛

کمک به بسیاری از مسئولین کشوری و سازمان‌های غیردولتی جهت اجرای راهکارهای ابداعی در زمینة کاهش تقاضای مواد مخدر.

 

3- جرم، عدالت و فساد

حمایت از روند ملی جهت معرفی چارچوب‌های نظارتی قانونی و سازمانی تحت کنوانسیون سازمان ملل علیه جرائم سازمان یافته فراملی (UNTOC)، از طریق همکاری‌های بین‌المللی و منطقه ای؛

 کمک به سازمان‌های ملی مقابله با فساد در اقدامات مؤثر جهت مقابله با فساد تحت کنوانسیون سازمان ملل علیه فساد (UNCAC).

 کمک به مسئولین ملی در فعالیت جهت مقابله با قاچاق اموال فرهنگی و اشیاء عتیقه طبق استانداردهای بین‌المللی.

 

 

بیستمین سالگرد تأسیس

در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷ اجلاس بیستمین سالگرد تأسیس دفتر سازمان ملل در مبارزه با مواد مخدر و جرم (UNODC) برگزار شد. آنتونیو گوترش[9] دبیرکل سازمان ملل متحد در این اجلاس بر اهمیت عدالت برای جلوگیری از مناقشات، ترویج صلح و امنیت و دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) تأکید کرد. وی در یک پیام ویدئویی در یک رویداد ویژه به منظور یادبود سالگرد این سازمان، گفت: «من افتخار می‌کنم که پشتیبانی دفتر سازمان ملل در مبارزه با مواد مخدر و جرم (UNODC) برای مبارزه با مواد مخدر، جرایم سازمان یافته، تروریسم و فساد اداری به کشورها کمک می‌کند.»

گوترش به‌طور خاص، درباره روابط رو به رشد بین جرایم سازمان یافته بین‌المللی و تروریسم که باعث تشویق قاچاق دارایی‌های فرهنگی و تأمین مالی تروریست‌ها می‌شود، هشدار داد.

 

درباره تاریخچه و دستاوردها  UNODC  در ایران

تاریخچه و دستاوردها

1999-2004 : تأسیس دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل درجمهوری اسلامی ایران دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران در ژوئيه 1999 در پی امضای یادداشت تفاهم بین دولت جمهوری اسلامی ایران ودفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تأسیس شد. هدف برنامه ( برنامه یکپارچهَ کاهش مواد مخدر)نوروز (2004-1999) مساعدت فنی به کشور ایران در زمینه کاهش عرضه، کاهش تقاضای مواد و حاکمیت قانون بود.

 

2005-2010 : چارچوب برنامۀ راهبردی

بـرنـامه مساعدت فنی دفتر مبـارزه با مواد مخدر و جـرم سازمـان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایـران در زمينهَ مواد مخدر و جرم شامل سه بخش بود: (1) کاهش عرضه مواد – كمك به دولت در زمینه کاهش قاچاق به داخل، خارج و یا از طریق ایران؛ (2) کاهش تقاضای مواد – همکاری و توسعه اقدامات پیشگیرانه، درمان و بازتوانی در زمینه سوء مصرف و اچ آي وي/ایدز (3) حاکمیت قانون -ارتقاي حاکمیت قانون از طریق تقویت اقدامات پیشگیرانه از جرم و ایجاد معاضدت قضایی .

 

كاهش عرضهَ مواد مخدر

طي سال هاي گذشته، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد كيت هاي كنترل پيش سازهاي مواد مخدر، سگ هاي مواد ياب و خودروهاي مخصوص حمل سگ هاي موادياب را براي كارشناسان ايراني فراهم كردند. جلسات آموزشي تخصصي نيز براي كارشناسان فراهم شد. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد جهت كمك به دولت در بهبود كنترل در فرودگاه، دستگاه هاي اسكن بدن را خريداري نمود و در بسياري از فرودگاه ها نصب نمود و جهت تقويت ظرفيت هاي بازرسي مبتني بر اطلاعات، حمايت فني و دبيرخانه اي خود به واحد برنامه ريزي مشترك كه در تهران در چارچوب ابتكار سه جانبه تأسيس شد را آغاز كرد.

 

كاهش تقاضاي مواد مخدر

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با تسهيل سفرهاي مطالعاتي به چندين كشور امكان آشنائئ كارشناسان ارشد ايراني با سياست هاي مناسب و عملكردهای مطلوب در زمينهَ كنترل مواد را فراهم مي كند. عملكرد دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در زمينهَ كاهش تقاضاي مواد، درمان و كنترل اچ آي وي از طريق ظرفيت سازي و پشتيباني، برنامه هاي كشوري بيشتري در پي داشته است. همكاري جنوب-جنوب از طريق تسهيل تجارب در باره معتادان تزريقي در محيط هايي چون جامعه و زندان افزايش يافته است.

 

حاکمیت قانون

بخش عدالت کیفری وپیشگیری از جرم دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، تعدادی کارگاه، سمینار و سفر های تحقیقاتی و آموزشی را در زمینۀ جرائم سازمان یافته، پولشویی و معاضدت قضایی ترتیب داده است. بعلاوه دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، امکان حضور در کنفرانس ها و نشست های بین المللی با هدف مشخص نمودن عرصه های جدید مورد نظر که مستقیماً با جرائم سازمان یافتۀ فرا ملی، پولشویی و معاضدت قضایی در ارتباط می باشد، را تسهیل می نماید. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، به قوّۀ قضاییه و دیگر همتایان داخلی در روند تأسیس واحد اطلاعات مالی مساعدت فنی نموده و امکان مبارزه با پولشویی و حمایت مالی تروریسم را فراهم کرده است. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران همواره در جهت اجرای کنوانسیون های سازمان ملل طبق تعهداتش عمل می کند.

 

شركا و حمايت هاي مالي

برنامه جامع همكاري هاي فني در مورد مواد مخدر و جنايت در جمهوري اسلامي ايران(2014-2011)با مشورت با همكاران كشوري و نيز اعضاي گروه دولين كوچك، رياست اتحاديه اروپا در ايران و نيز نمايندگان ديگر كشورهاي عضو تدوين گرديد.

مانند ديگر برنامه هاي همكاري هاي فني UNODC كه در كشورهاي ديگر جهان در حال اجرا است، حمايت مالي اين برنامه نيز منحصراً از طريق كمك هاي داوطلبانه كشورهاي عضو انجام مي گيرد.

اين برنامه مخصوصاً به خاطر كمك هاي سخاوت مندانه دولت نروژ در مارس 2011 شروع شد. دولتهای دانمارک و آلمان نيز از كمك دهندگان به برنامه UNODC در ايران هستند. در سال 2011 دولت جمهوری اسلامی ایران یکی از کمک دهندگان به زیر برنامه 3 از برنامه کشوری شد.

گروه دوبلين كوچك در جمهوري اسلامي ايران از همكاران اصلي UNODC در ايران است. در حقيقت پروژه ها و برنامه ها در تهران از سال 1999 كه اين دفتر در تهران آغاز به كار كرد توسط اعضاي اين گروه حمايت مالي شده است. اما در حال حاضر برنامه 2014-2011 دچار كمبود منابع مالي است. دفتر UNODC در ايران از كمك هاي داوطلبانه همكاران كشوري و بين المللي استقبال مي كند.

 

همتايان كشوري

وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به طور رسمي طرف مقابل UNODC در ايران است.

مهم ترين همكاركشوري در امر مبارزه با مواد مخدر ستاد مبارزه با مواد مخدر است كه مهم ترين نهاد تصميم گيري در زمينه كنترل مواد مخدر در ايران است. اين ستاد فعاليت هاي كنترل مواد مخدر را در نهاد ها و وزارت خانه اي ديگر هماهنگ مي كند. رياست آن با رئيس جمهور جمهوري اسلامي ايران است و اداره آن توسط دبير كلي است كه به وسيله رئيس جمهور منصوب مي گردد.

ديگر همكاران مهم كشوري UNODC در زمينه قاچاق غير قانوني عبارتند از پليس مبارزه با مواد مخدر و گمرك ايران .

وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي ، سازمان بهزيستي، سازمان زندان ها ، وزارت آموزش و پرورش، نهادهاي تحقيقاتي و آموزشي و سازمانهاي غير دولتي و مدني نيز ديگر همكاران مهم در زمينه كاهش تقاضاي مواد مخدر و كنترل اچ.آي.وي/ايدز هستند.

همكاران در زمينه جنايت، عدالت و فساد عبارتند از قوه قضائيه، سازمان زندان ها، وزارت امور اقتصادي واحد اطلاعات مالی ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی، وزارت کشور، وزارت دادگستري ، شورايعالي  و دبیرخانه مبارزه با پولشويي، سازمان بازرسي كل كشور ، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و ايرانگردي، گمرك ايران و نيروي انتظامي.

 

فرصت هاي شغلي

در حال حاضر فرصت شغلي در دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ايران وجود ندارد.

 

برنامهَ كارآموزي دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ايران

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوري اسلامي ايران برنامه كارآموزي 4-2 ماهه براي دانشجويان دورهَ فوق ليسانس دارد. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ايران فرصت هائي را براي دانشجويان و فارغ التحصيلان جهت كارآموزي در يكي از واحدهاي ذيل را فراهم مي كند:

الف) واحد مديريت مرزي و قاچاق مواد مخدر؛

ب) واحد پيشگيري و درمان مواد مخدر و اچ آي وي/ايدز؛

ج) واحد فساد، عدالت كيفري، جرم؛

د) واحد اطلاع رساني و پايش برنامه؛

ه) واحد حمايتي برنامه

 

هدف از برنامهَ كارآموزي

فراهم آوردن چارچوبي كه توسط آن كارآموزان با سوابق دانشگاهي متفاوت بتوانند در واحدهاي مختلف بسته به تجربيات آموزشي خود را از طريق كار عملي افزايش دهند.

فراهم آوردن موقعيت جهت آشنائي با كار در سازمان ملل متحد

كمك دانشجويان لايق در زمينه هاي مختلف تخصصي به دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ايران.

 

پی نوشت ها:

 

[1] – یوری فدوتوف (روسی: Ю́рий Ви́кторович Федо́тов؛ زادهٔ ۱۴ دسامبر ۱۹۴۷) یک سیاست‌مدار عالی‌رتبه اهل روسیه است. او از ۹ ژوئیه ۲۰۱۰ به عنوان مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد و معاون دبیرکل سازمان ملل متحد خدمت کرده‌است.

وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون نشان دوستی شده‌است.

فدوتوف در ۱۴ دسامبر ۱۹۴۷ در روسیه متولد شد. از مؤسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو در سال ۱۹۷۱ فارغ‌التحصیل شد.

او در سفارتخانه‌های شوروی در الجزایر و هند مشغول به کار بوده‌است.

در سال ۲۰۰۲ او معاون وزیر امور خارجه روسیه شد و این پست را تا سال ۲۰۰۵ حفظ کرد.

از سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۱۰، سفیر روسیه در دادگاه سنت جیمز شد.

از ۹ ژوئیه ۲۰۱۰ مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد است.

[2] – جرایم سازمان‌یافته یا سازمان‌های تبهکار در زمره جرایم مرتبط با گروه‌های فراملی، ملی یا محلی است که توسط جنایتکاران از طریق شرکت‌های بسیار متمرکز اداره می‌شود. قصد این جنایتکاران از وارد شدن به چنین فعالیت‌های غیرقانونی، کسب پول و منفعت است. برخی از سازمان‌های جنایی مردم را مجبور به کسب و کار با خودشان می‌کنند به اینصورت که این باندها از مغازه داران برای به اصطلاح حفاظت پول اخاذی می‌کنند. این باندها ممکن است که تا حدودی منظم کار کنند تا سازمان یافته تلقی شوند.

همچنین، یک سازمان جنایی یا یک باند می‌تواند به عنوان یک مافیا، باند اوباش یا سندیکای جنایت عمل کند. جامعه شناسان اروپایی مانند دیه‌گو گامبتا مافیا را به عنوان یک گروه سازمان یافته جنایتکار تعریف می‌کند که در ارائه حفاظت غیرقانونی و اقدامات شبه قانون به صورت حرفه‌ای عمل می‌کند. اثر کلاسیک گامبتا بر روی مافیای سیسیل، مطالعه اقتصادی بر روی مافیا را بوجود آورد. این مطالعه، تأثیر زیادی بر روی مطالعات مافیای روسیه، مافیای چین،  تثلیث هنگ کنگ  و یاکوزای ژاپن داشت.

[3] – مواد مخدر (Narcotic) یا سرخوش نما، نامی عمومی برای انواع مختلفی از داروها و ترکیبات طبیعی، شیمیایی است که اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف جزو مواد اعتیادآور طبقه‌بندی شده و معمولاً خرید و فروش آن‌ها ممنوع است.

انواع مختلفی از مواد مخدر و اعتیادآور وجود دارند و به همین دلیل، فرد معتاد در طول زمان، برای ارضا و احیای حس نئشگی، معمولاً از مادهٔ مخدر به مخدری قوی‌تر نیازمند می‌شود. بنابر آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی، از میان ۲۲۰ میلیون مصرف‌کننده مواد مخدر اعتیادآور در جهان، بیش از ۱۶۰ میلیون نفر (افزون بر ۷۰ درصد) حشیش و فراورده‌های گیاه شاه‌دانه هندی (کانابیس) استفاده می‌کنند.

[4] – تِروریسم که در زبان فارسی از آن با عنوان وحشت‌افکنی، ارعابگری نام برده شده‌است، به استفاده از خشونت یا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود. البته، در جهان امروزی، تعریف دقیقی از واژه «تروریسم» در دست نیست.

در روزگار نوین، تروریسم یکی از عوامل اصلی تهدید جامعه به‌شمار می‌رود و طبق قوانین ضد تروریسم در بیشتر کشورهای جهان توسط سیستم قضایی، بزه به حساب می‌آید. همچنین چنانچه در جنگی علیه غیر جنگجویان مانند شهروندان عادی، نیروهای بی‌طرف یا اسیران جنگی به کار گرفته شده باشند جنایت جنگی به حساب می‌آید.

بخش گسترده‌ای از سازمان‌های سیاسی مانند گروه‌های چپی، تا گروهای راستی، ملی‌گرایان، گروهای مذهبی، انقلابیون، و حتی دولت‌های حاکم برای پیشبرد اهداف خود از تروریسم استفاده نموده‌اند.

[5] – افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت) کشور محصور در خشکی در آسیای جنوبی است. این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه و پایتخت آن کابل است. همسایگان افغانستان، ایران در غرب، پاکستان در جنوب و شرق، تاجیکستان و ازبکستان و ترکمنستان در شمال و چین در شمال شرقی هستند.

افغانستان دارای ۶۵۲٬۸۶۴ کیلومتر مربع مساحت چهل‌و یکمین کشور وسیع دنیا است و جمعیت آن در سال ۱۳۹۷ بیش از ۳۶ میلیون نفر بوده که آن را در رتبه سی و نهم پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا قرار می‌دهد. فارسی دری و پشتو زبان‌های رسمی این کشور و اسلام دین رسمی آن است. حدود چهار دهه جنگ، افغانستان را به یکی از کشورهای خطرناک و فقیر دنیا تبدیل کرده‌است. تولید ناخالص ملی سرانه این کشور در سال ۲۰۱۶ بر اساس ارزش اسمی دلار معادل ۶۰۰ دلار آمریکا است و بر اساس برابری قدرت خرید به ۱۹۹۴ دلار می‌رسد. این کشور در سال ۲۰۱۱ با شاخص توسعه انسانی ۰٫۳۹۸ در رتبه ۱۷۲ دنیا قرار گرفته‌است.

افغانستان در دوران باستان از نقاط کانونی در جاده ابریشم و مسیرهای مهاجرت انسان‌ها بوده‌است. باستان‌شناسان شواهدی از سکونت انسان‌ها تا بیش از ۵۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به‌دست آورده‌اند. نخستین تمدن شهری ممکن است در این قلمرو در بین ۳٬۰۰۰ تا ۲٬۰۰۰ سال پیش از میلاد آغاز شده باشد.

این کشور در محل ژیواستراتژیکی مهمی قرارگرفته که آسیای شرقی، آسیای جنوبی، آسیای غربی و آسیای میانه را به هم وصل می‌کند. از روزگار باستان، این سرزمین شاهد فتوحات نظامی بسیاری از جمله توسط اسکندر، شاهنشاهی موریا، مسلمان عرب، چنگیزخان و دیگران بوده‌است. همچنین محل پاگیری امپراتوری‌های متعددی از جمله دولت یونانی بلخ، شاهنشاهی کوشان، ارغون شاهان، هپتالیان، ژنبیل (یا زُنبیل یا کابل‌شاهان)، سامانیان، صفاریان، غزنویان، غوریان، تیموریان و پادشاهی درانی بوده‌است.

[6] – پاکستان با نام رسمی جمهوری اسلامی پاکستان (به زبان اردو: اسلامی جمهوریۂ پاکستان)، کشوری در جنوب غربی آسیا است و پایتخت آن اسلام‌آباد نام دارد. این کشور در جنوب مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عمان دارد و از غرب با ایران، از شمال با افغانستان، از شرق با هندوستان، و از شمال شرق با جمهوری خلق چین هم‌مرز است. ناحیه کشمیر مورد ادعای هندوستان و پاکستان است. هر دو کشور هند و پاکستان به‌طور جداگانه بخش‌هایی از این منطقه را اداره می‌کنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شده‌اند.

دین رسمی پاکستان اسلام است و در میان کشورهای اسلامی، دومین کشور از نظر تعداد مسلمانان محسوب می‌شود. این کشور در سال ۱۹۴۷ به عنوان یک دولت و کشور جدید از هند مستقل شد. در سال ۱۹۷۱ جنگ داخلی به جدایی پاکستان شرقی با نام بنگلادش از این کشور منجر شد. این منطقه تاریخچه کهنی از زندگی و تمدن را داراست که شامل تمدن دره سند می‌شود. از زمان استقلال، پاکستان دوره‌های رشد نظامی و اقتصادی و هم‌چنین بی‌ثباتی را همگام با جدا شدن بنگلادش از خود، تجربه کرده‌است. پاکستان از لحاظ بزرگی نیروهای مسلح در رده هفتم جهان است و تنها کشور اسلامی دارنده جنگ‌افزار هسته‌ای می‌باشد.

پاکستان بر اساس برآورد سال ۲۰۱۸ با بیش از ۲۱۲ میلیون نفر جمعیت پنجمین کشور پرجمعیت دنیاست. این کشور جمهوری پارلمانی فدرال است و از ۴ ایالت و چهار قلمرو فدرالی تشکیل می‌شود. پاکستان هم از نظر زبانی و قومی و هم از نظر جغرافیایی کشور متنوع است. اردو زبان‌های رسمی این کشور، اسلام‌آباد پایتخت و کراچی بزرگترین شهر پاکستان است. در شهریور ماه ۱۳۹۴ دیوان عالی پاکستان با صدور حکمی، زبان اردو را به عنوان زبان اداری این کشور اعلام کرد. پاکستان هفتمین کشور جهان بر پایه تعداد نیروهای نظامی دائمی است، این کشور از قدرت‌های هسته‌ای و از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای است.

[7] – آمفتامین یک داروی محرک اعصاب است که جزو کلاس فنتیلامین می‌باشد. از جمله آثار مصرف آمفتامین بی‌خوابی، افزایش تمرکز، کاهش خستگی و کاهش اشتها می‌باشد. اصلی‌ترین کاربرد دارویی ترکیبات آمفتامین اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی است.

[8] – ایدز (AIDS) یا نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی (Acquired immune deficiency syndrome)، نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می‌شود. بیماری ناشی از ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می‌شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود که افراد به عفونت‌هایی مانند عفونت فرصت‌طلب و تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آن‌ها به خوبی عمل می‌کند تأثیرگذار نیست. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد.

HIV عمدتاً از طریق آمیزش جنسی (از جمله مقعدی و حتی دهانی) محافظت نشده، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل می‌گردد. بعضی از مایعات بدن مانند بزاق و اشک قادر به انتقال HIV نیستند. پیشگیری از عفونت HIV، عمدتاً از طریق آمیزش جنسی امن و برنامه تعویض سرنگ، راه حلی برای جلوگیری از گسترش این بیماری محسوب می‌شوند. هیچ‌گونه درمان یا واکسن وجود ندارد؛ اگر چه درمان ضدویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و امید به زندگی نزدیک به طبیعی گردد. با وجود این که درمان ضدویروسی خطر مرگ و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد، اما این داروها گران‌قیمت هستند و ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.

پژوهش‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که HIV در اصل در اوایل قرن بیستم میلادی در غرب آفریقا جهش یافته و پدید آمده‌است. ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) شناخته شد، در حالی که عامل آن (عفونت HIV) در اوایل آن دهه شناخته شده بود. از زمان کشف آن تا سال ۲۰۰۹، ایدز باعث مرگ ۳۰ میلیون نفر شده‌است. تا سال ۲۰۱۰، حدوداً ۳۴ میلیون نفر به ایدز مبتلا بوده‌اند. ایدز به عنوان همه‌گیری جهانی شناخته می‌شود که در حال حاضر حوزه شیوع آن بسیار وسیع و در حال گسترش است.

ایدز تأثیر بسیار زیادی بر روی جوامع داشته‌است، چه به عنوان یک بیماری و چه به عنوان عاملی برای تبعیض. همچنین تاثیرات اقتصادی قابل توجهی داشته‌است. تصورهای نادرست بسیاری در رابطه با ایدز وجود دارد، برای مثال انتقال ایدز از طریق رابطه‌های سطحی غیرجنسی. این بیماری همچنین موضوع مجادله ادیان شده‌است.

[9] – دبیرکل سازمان ملل متحد سرپرست دبیرخانه سازمان ملل متحد است و در رأس آن قرار دارد. او در عمل سخنگو و رهبر سازمان ملل به‌شمار می‌رود. دبیرکل اوّلین کارمند بین‌المللی است و این امر به صراحت در مادهٔ ۹۷ منشور تحت عنوان برترین کارمند سازمان ذکر شده‌است. دبیرکل از طرف مجمع عمومی بنا به توصیه شورای امنیت برای مدت پنج سال انتخاب می‌شود. نقش سیاسی و دیپلماتیک او بسیار حائز اهمیت است. دبیرکل بنا بر توصیه شورای امنیت توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شود. در انتخاب دبیرکل توافق پنج عضو دائمی شورای امنیت و رأی هم‌سوی در رکن اصلی سازمان ملل متحد ضرورت دارد. در منشور ملل متحد هیچ اشاره‌ای به مدت خدمت دبیرکل نشده‌است ولی در عمل ۵ سال می‌باشد که برای یک‌بار قابل تجدید است. سازمان ملل بر خلاف جامعهٔ ملل تاکنون کسی از اتباع کشورهای قدرتمند به خصوص از اعضای دائم شورای امنیت را برای دبیرکلی انتخاب نکرده‌است