اتاق‌های امن مصرف در اسکاتلند
بزرگترین هیئت سلامت بریتانیای کبیر [1](NHSGGC)، ارائه دهنده‌ی خدمات درمانی به بیش از 2/1 میلیون نفر در بریتانیا، اخیراً طی گزارشی علاوه بر پیشنهاد تأسیس اتاق‌های امن مصرف در گلاسکو و همچنین گسترش برنامههای درمانی نگهدارنده به‌کمک هروئین بر اهمیت و لزوم اجرای این دست برنامههای کاهش آسیب و نتایج حاصل از آن که به ذخیره‌ی سرمایه‌های مالی شهر در بلندمدت کمک می رساند تأکید کرد.
در اکتبر سال 2016، کمیته‌ای چندجانبه متشکل از مقامات حوزه‌ی بهداشت و سلامت و پلیس رأی بر تأسیس اتاق‌های امن مصرف در شهر گلاسکو اسکاتلند دادند.[2] بنابر این تصمیم، در نظر است در این مرکز 12 اتاقک انفرادی تزریق و همچنین یک اتاق کوچک مصرف استنشاقی مواد تأسیس شود. پیشتر مرکز درمانی NHSGGC بر لزوم دسترسی آزاد به محیط‌های امن و ابزار استریل مصرف تزریقی مواد به‌عنوان یکی از ابتکارات حائز اهمیت در راستای کاهش آسیب در گلاسکو به‌دلیل افزایش نسبتاً شدید تعداد مبتلایان به ویروس اچ‌ای‌وی ناشی از استفاده از سرنگ آلوده در این شهر تأکید کرده‌بود.
ملاحظات:
- ابتکار اتاق‌های مصرف، محیطی امن برای مصرف‌کنندگان مواد ایجاد می‌کند که بتوانند با تجهیزات و ابزار استریل و تحت مشاوره‌ی کارشناسان پزشکی به عمل مصرف مواد بپردازند.
- شایان ذکر است، مراکز امن مصرفی که به اتاقک مصرف استنشاقی مجهز نشوند، عموماً مراکز امن تزریق تحتِ نظارت نامیده‌می‌شوند و نه اتاق مصرف مواد (DCR)
- با اینکه سابقه‌ی برنامههای کاهش آسیب نظیر اتاق‌های مصرف مواد در اروپا به بیش 30 سال می‌رسد، شهر گلاسکو نخستین شهر در پادشاهی متحد بریتانیاست که به چنین ابتکاری مجهز می‌شود. یکی از نقاط قوت اتاق‌های امن مصرف این است که تا کنون گزارشی مبنی بر مرگ ناشی از بیش‌مصرفی در هیچ یک از اتاق‌های مصرف در دنیا ارائه‌نشده است.
- به عنوان بخشی از برنامههای کاهش آسیب، بناست خدمات درمان نگهدارنده به‌کمک هروئین (HAT) درکنار اتاق مصرف مواد نیز اجرایی شود. اجرای این برنامه‌ها (DCR و خدمات نوین HAT) سالانه بالغ بر 3/2 میلیون پوند برآورد شده‌است.
- با وجود اینکه عده‌ای غیرمنصفانه به هزینه‌های بالای چنین برنامه‌هایی می‌تازند و معتقدند این برنامه‌ها تنها ایجاد بهشتی برای معتادان است، مرکز درمانی «NHSGGC» با استناد به گزارش ارزیابی مقیاس و تأثیر بازار غیرقانونی مواد مخدر در اسکاتلند[3] معتقد است اجرای برنامههای مذکور می‌تواند بالغ بر 940 هزار پوند از هزینه‌های عمومی را تنها با ارائه خدمات درمانی موفقیت‌آمیز به 30 نفر از مصرف‌کنندگان معتاد ذخیره کند. بنابراین با در نظر گرفتن تعداد مصرف‌کنندگان تزریقی مواد در گلاسکو (حدود 500 نفر)، در صورت اجرای موفقیت‌آمیز برنامهی خدمات HAT، می‌توان حدود 940 هزار پوند ذخیره کرد. بنابراین در مجموع می‌توان گفت چنین برنامههای کاهش آسیب نه‌تنها منجر به از بین رفتن سرمایه‌های عمومی نمی‌شود، بلکه به لحاظ هزینه بهره‌وری نیز دارند.
- در حال حاضر و بر اساس قانون سوء مصرف مواد مخدر 1971، تملک هروئین خریداری شده از بازار سیاه (خیابانی) در اسکاتلند غیرقانونی است.
- براساس برنامه، مقرر شده مرکز خدمات درمانی «NHSGGC» در گزارشی ضمن ارائه‌ی سایتی پیشنهادی برای خدمات درمان نگهدارنده به‌کمک هروئین، کلیه‌ی هزینه‌های مرتبط را ارزیابی و تخمین و در مورخ 21 ماه ژوئن به هیئت مشترک یکپارچه‌سازی شهر گلاسکو[4] ارائه دهد.
نظریه
به‌دلیل وجود برخی آلودگی‌ها و مواد سمی در ترکیب مواد مخدر و افزایش مرگ‌های مشکوک به‌ویژه به‌دلیل وجود سرب در اوپیوئیدها، پیش‌بینی می‌شود ارائه‌ی برنامههای کاهش آسیب در اتاق‌های امن مصرف نظیر درمان نگهدارنده به کمک هروئین دارویی (HAT)، می‌تواند مرگ‌های ناشی از مصرف مواد آلوده و بیش‌مصرفی را به‌حداقل برساند. لذا، اجرای این دست برنامه‌ها، گامی مؤثر در تحقق سیاست‌های کاهش آسیب می‌باشد. از سوی دیگر، یکی از پیامدهای برنامهی اتاق‌های امن مصرف در راستای سیاست کاهش تقاضا و مدیریت مصرف است، چرا که با اجرایی شدن این برنامه‌ها از ورود افراد وابسته‌ی آسیب‌پذیر به درون حلقه‌ی بازار غیرقانونی و پاتوق‌های فروش مواد که اغلب محیطی خطرآفرین و ناسالم هستند پیشگیری می‌شود. در این‌گونه شرایط می‌توان به قطع دست قاچاق‌چیان و کنترل بازار غیرقانونی مواد تا حدی امیدوار بود.
همچنین زیرنظر گرفتن و نظارت بر رفتار مصرف‌کنندگان پرخطر مواد در مراکز امن مصرف می‌تواند نقش بازدارنده در ارتکاب به دیگر جرائم از سوی مصرف‌کنندگان ایفا کند. این پیامد به‌طور ویژه در کاهش هزینه‌های روند و امور قضایی و داوری پرونده‌های مخدری بسیار تأثیرگذار است.
از دیگر پیامدهای مثبت برنامهی اتاق امن مصرف، ایجاد فضای مشارکت، ترغیب به همکاری و کمک به بازاجتماعی شدن معتادان به‌حاشیه‌رانده‌شده و کارتن‌خواب و در نهایت تقویت روحیه اتحاد و یکپارچگی جامعه است.
[1] NHS Greater Glasgow and Clyde
[2] https://www.theguardian.com/society/2016/oct/31/glasgow-agencies-plans-fix-room-heroin-addicts
[3] http://www.gov.scot/Publications/2009/10/06103906/6
[4] the Glasgow City Integration Joint Board
[i] http://www.talkingdrugs.org/glasgow-drug-consumption-room-can-save-lives-and-money