کنفرانس بین‌المللی تهران علیه قاچاق مواد مخدر و جرائم سازمان‌یافته مرتبط – تهران 9 اسفند ماه 1395
اختتامیه و نتیجه گیری:
در آیین اختتامیه کنفرانس بین‌المللی تهران علیه قاچاق مواد مخدر و جرائم سازمان یافته مرتبط که با حضور مجدد وزیر محترم کشور، جناب آقای دکتر رحمانی فضلی، مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، آقای یوری فدوتوف، و وزیر محترم مبارزه با مواد مخدر کشور جمهوری اسلامی افغانستان، سرکار خانم سلامتی عظیمی همراه برگزار گردید، نتیجه‌گیری و جمع‌بندی این کنفرانس به زبان انگلیسی توسط جناب آقای اندری آوتیسیان[1]، نماینده‌ی منطقه‌ای UNODC برای افغانستان و کشورهای همسایه قرائت گردید. مقرر شد ترجمه این نتیجه‌گیری به دو زبان فارسی و روسی پس از آماده‌شدن در دسترس عموم حاضر قرارگیرد؛ که تا زمان حضور کارشناسان مؤسسه این مهم صورت نپذیرفت. لذا این متن توسط کارشناس مؤسسه ترجمه شده و ترجمه‌ی آن علاوه بر قرارگرفتن در سایت مؤسسه، در ادامه این متن خواهد آمد.
در تاریخ 27 فوریه 2017، وزراء، رؤسای آژانس‌های مقابله با مواد مخدر و مقامات عالی‌رتبه از 33 کشور و همچنین نمایندگان ارشد از 7 سازمان‌بین‌المللی و منطقه‌ای در تهران و در «کنفرانس بین‌المللی همکاری در مقابله با موادمخدر غیرقانونی و جرائم سازمان‌یافته‌ی مرتبط» گردهم آمدند.
این کنفرانس به‌طور مشترک به ریاست آقای علی مؤیدی فرد (قائم مقام دبیرکل ستاد مقابله با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران) و آقای آلدو لال دموز[2] (معاون مدیر اجرایی و مدیر عملیات UNODC) برگزار گردید.
در ابتدا رؤسا مراتب سپاس و قدردانی خود را از جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری چنین نشستی اعلام کردند و همچنین از حضار و مدعوین برای حمایت‌ها و پیشنهاد‌های سازنده‌شان تشکر کردند، و نکات برجسته‌ی این گردهم‌آیی را به شرح ذیل خلاصه و تدوین نمودند:
- ابراز نگرانی عمیق و متحمل‌شدن بیشترین هزینه‌های مالی و جانی توسط افرادی که با معضل مواد مخدر دست و پنجه نرم‌می‌کنند و خانواده‌هایشان، همچنین ادای احترام به شهدایی که جان خود را در راه مبارزه با مواد مخدر از دست دادند، به‌ویژه پرسنل اعمال قانون و قوه‌ی قضائیه
- تأکید بر این موضوع که تجارت غیرقانونی موادمخدر، روانگردان و سوء مصرف این مواد نه‌تنها باعث تضعیف سلامت و سعادت انسان‌ها می‌شود، بلکه ثبات اقتصادی-اجتماعی دولت‌ها و به‌طور کلی جوامع بین‌المللی را به‌خطر می‌اندازد و تهدید می‌کند.
- تأیید این موضوع که معضل جهانی مواد مخدر مسئولیتی است مشترک که می‌بایست در فضایی چندجانبه و از طریق همکاری‌هایی مؤثر و روبه‌افزایش بین‌المللی و منطقه‌ای با اتخاذ رویکردی متوازن، بینارشته‌ای، مبتنی بر شواهد و جامع مرتفع شود. در چنین رویکردی دو رکن کاهش عرضه و تقاضا به‌صورت هم‌زمان درنظرگرفته می‌شود.
- تصدیق متعهدبودن بر اهداف کنوانسیون‌های بین‌المللی سه‌گانه‌ی مواد مخدر و ابراز عزم جدی کشورها در مبارزه با کشت، تولید و قاچاق غیرقانونی مواد مخدر و روانگردان
- تأکید بر همکاری‌های بین‌المللی در زمینه‌ی مهار معضل مواد در چارچوب قطعنامه‌های مرتبط مجمع عمومی و همچنین قطعنامه‌های اتخاذشده در کمیسیون مواد مخدر (CND) به ویژه قطعنامه‌ی 2/52، 5/53 و 10/56، که به‌واسطه‌ی آن کشورهای عضو، آگاهی کامل خود را از این مهم که حل معضل جهانی مواد مخدر در سایه‌ی مسئولیت‌های مشترک قابل حل است و از UNODC و دیگر جوامع بین‌المللی تقاضا کردند به حمایت و تقویت ظرفیت‌های افغانستان و کشورهای ترانزیت همسایه‌ی این کشور برای حل سریع‌تر و بهتر چالش مواد مخدر و دیگر مسائل مرتبط اهتمام ورزد.
- تأکید بر تهعد کشورهای عضو در سند نهایی « تعهد مشترک ما در حل ثمربخش و مقابله با معضل جهانی مواد مخدر» در نشست ویژه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل (UNGASS) برگزارشده در آوریل سال 2016
- تصدیق پایبندی بر تعهدات اتخاذی کشورهای عضو در نشست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله نشست بلند پایه‌ی شرکای افغانستان و کشورهای همسایه ( 14 دسامبر 2015، وین)، نشست بین‌المللی وزراء/ رؤسای آژانس‌های مبارزه با قاچاق موادمخدر: ارزیابی و طرح وضعیت مواد مخدر در منطقه (16 فوریه، 2015، تهران)؛ کنفرانس بین‌المللی بلندپایه‌ی در موضوع گسترش همکاری‌های مقابله‌ای در برابر مواد مخدر (27 می 2015، دوشنبه) و نهمین اجلاس وزرای دولت‌های طرف تفاهم‌نامه‌ی همکاری‌های خرده‌منطقه‌ای در زمینه‌ی مهار مواد مخدر (5 می 2015، عشق‌آباد) که درآن اعضای عضو از خواست سیاسی و تعهد خود برای تقویت همکاری‌های در زمینه‌ی مبارزه با مواد مخدر و جرائم موادمخدر سخن گفتند.
- تأکید بر اهمیت ابتکار پاریس‌پکت و همچنین فرایند قلب آسیا (استانبول) به عنوان سکویی جهانی و منطقه‌ای برای برقراری گفتگو و دیالوگ سیاسی و تقویت همکاری‌ها با هدف ترویج ثبات در افغانستان و منطقه و استقبال از حمایتی که به‌موجب برنامه‌ی منطقه‌ای UNODC برای افغانستان و کشورهای همسایه در زمینه‌ی ارائه‌ی تمهیدات اعتمادسازی در مقابله با مواد مخدر و فعالیت‌های فرایند قلب آسیا مهیاشده است.
- ابراز تهعد در زمینه‌ی مقابله‌ی اثربخش با معضل جهانی موادمخدر و تقویت همکاری‌ها در بهره‌گیری از UNODC و دیگر سازوکارهای همکاری مرتبط زیرمنطقه‌ای، منطقه‌ای، بین‌المللی در زمینه‌ی مبارزه با همه‌ی اشکال جرائم مخدری و در صورت ارتکاب به این جرائم همکاری‌های مذکور برای مبارزه و متلاشی‌سازی گروه‌های جرائم سازمان‌یافته
- بیان نگرانی در باب افزایش سطح تولید مواد در افغانستان به‌ویژه به‌دلیل نا‌امنی که چالشی مازاد به افغانستان و منطقه تحمیل کرده‌است و لزوم تقویت همکاری و تدابیر جامع برای مقابله با قاچاق مواد مخدر و پیش‌سازها در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی و برپایه‌ی ابزار حقوقی بین‌المللی مرتبط
- تأیید این موضوع که مقابله با تولید و قاچاق مواد مخدر می‌تواند به صلح و توسعه در منطقه بیانجامد و همکاری‌های دوجانبه و مشترک کشورهای منطقه برای حل این معضل می‌تواند در توسعه‌ی پایدار و ثبات نقش مهمی ایفا نماید
- تأکید بر اهمیت ترویج و تقویت تبادل اطلاعات و در زمان مقتضی، تبادل اطلاعات مرتبط با مجرمان مخدری فی‌مابین آژانس‌های اعمال قانون و مراقبت از مرزها، به‌ویژه از طریق مراکز و شبکه‌های اطلاعات منطقه‌ای موجود، به‌منظور شناسایی، توقیف و متلاشی‌سازی گروه‌های جرائم سازمان‌یافته‌ای که در زمینه‌ی تولید و تجارت غیرقانونی مواد مخدر و روان‌گردان‌ها و توزیع پیش‌سازها و فعالیت‌های مرتبط با پولشویی و جریان‌های مالی نامشروع فعالیت‌دارند
- تصریح تعهدمان در تقویت ظرفیت ملی، زیرمنطقه‌ای، منطقه‌ای، بینامنطقه‌ای، و بین‌المللی برای پیشگیری و مبارزه با پولشویی و جریان‌های مالی غیرقانونی نشأت‌گرفته از قاچاق مواد مخدر و جرائم مرتبط از طریق شناسایی، بازرسی و تعقیب این‌چنین فعالیت‌ها با رویکرد شناسایی و تضعیف ریسک‌های پولشویی مرتبط با فناوری‌های جدید، و همچنین روش‌ها و تکنیک‌های نوظهور پولشویی
- تأکید بر اهمیت تقویت همکاری‌های زیرمنطقه‌ای، منطقه‌ای و بین‌المللی در موارد مجرمانه شامل همکاری‌های دستگاه‌های قضایی در زمینه‌هایی نظیر استرداد، همکاری‌های قانونی مشترک و انتقال عواید مطابق بر کنوانسیون‌های مخدری و دیگر ابزار حقوقی بین‌المللی و قوانین و مقررات ملی.
- تأیید و تأکید بر نتایج مثبتی که تا کنون توسط دولت‌های منطقه از طریق ساختارهای مرتبط بین‌المللی و منطقه‌ای حاصل شده به‌ویژه ابتکار مثلثی (افغانستان، ایران و پاکستان) و واحد تبادل اطلاعات منطقه‌ای (JPC)، ابتکار AKT (افغانستان، قرقیزستان، و تاجیکستان)، و مرکز اطلاعات منطقه‌ای و هماهنگی آسیای مرکزی (کاریک) که به تبادل اطلاعات محسوس، اطلاعات مجرمان، و کشفیات موادمخدر غیرقانونی و پیش‌سازهای شیمیایی انجامیده است؛
- تأکید بر نقش راهبردی دفتر مقابله با موادمخدر وجرم سازمان ملل در ترویج واکنش مرتبط، یکپارچه و متوازن در مقابله با جرائم سازمان‌یافته فراملی، قاچاق مواد مخدر و تهدیدهای مرتبط تروریستی از طریق « یک رویکرد همسو و هم‌افزا برای اروپا، غرب آسیا و آسیای مرکزی»، و حمایت از کشورهای اروپایی، غرب و مرکزیت آسیا شامل برنامه‌ی منطقه‌ای برای اروپای جنوب شرقی، برنامه‌ی منطقه‌ای برای افغانستان و کشورهای همسایه و همچنین برنامه‌ی آسیای مرکزی و برنامه‌ی کشوری برای افغانستان، ایران و پاکستان، در تلاشی برای ترویج هماهنگی‌های عملیاتی تقویت‌شده در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی برای کنترل معضل مواد
- تصریح این مهم که افغانستان و کشورهای ترانزیت در منطقه می‌بایست مسیر مقابله با چالش‌های چندوجهی را ادامه داده، و تأیید لزوم پیوسته‌ی همکاری و حمایت شامل تأمین کمک‌های فنی، و همچنین تقویت ظرفیت‌های آن‌ها برای حل و از میان برداشتن ثمربخش معضل موادمخدر
- تأکید بر اهمیت و لزوم تقویت حمایت فنی مؤثر، هدفمند، تخصصی و پایدار شامل حمایت‌های مالی کافی، و ظرفیت‌سازی از طریق آموزش‌های تخصصی و تجهیزات عملیاتی، و همچنین تقویت آموزش‌های فنی برای کشورهای متقاضی شامل کشورهای ترانزیت از طریق و با همکاری UNODC و دیگر نهادهای مرتبط سازمان ملل و سازمان‌های مرتبط بین‌المللی/منطقه‌ای، در چارچوب قوانین و اختیارات آن‌ها، برای حمایت از کشورهای عضو در رویارویی با معضل جهانی موادمخدر؛
- درخواست از جامعه‌ی بین‌الملل برای تأمین کمک‌های کافی مالی و فنی در چارچوب اصول مسئولیت متقابل و مشترک و حمایت از کشورهای غرب و مرکزی آسیا، در راستای ترویج ظرفیت‌های کشورهای منطقه در مبارزه با تجارت غیرقانونی موادمخدر و روانگردان و پیش‌سازهای آن‌ها به صورت ثمربخش، در چارچوب برنامه‌هایی نظیر برنامههای منطقه‌ای UNODC برای افغانستان و کشورهای همسایه، و برنامه‌ی UNODC برای آسیای مرکزی و برنامههای کشوری برای افغانستان، ایران و پاکستان.
تهران، 27 فوریه 2017
9 اسفند ماه 1395
[1] Andrey Avetisyan,
[2] Aldo Lale-Demoz
