عوارض مصرف داروهای تجزیه ای
داروهای تجزیه ای به گروهی از هالوسینوژن (روانگردان) گفته می شود که درک بینایی و شنوایی فرد مصرف کننده را تحریف کرده و حس انفکاک از خود فرد و محیط پیرامون وی را به وجود می آورد.
اعتقاد بر این است که PCP[1] (فن سیکلیدین)، کِتامین، [2]DXM (دِکسترومتورفان) و سایر داروهای تجزیه ای با اختلال در عملکرد گلوتامیک (یک انتقال دهنده عصبی در مغز) در مغز عمل می کند. بر اساس تحقیقات مؤسسه ملی سوء مصرف مواد[3] گلوتامیک بر روی عملکردهای شناختی فرد ، احساسات و درک درد تأثیر می گذارد.
داروهای تجزیه ای همچنین عملکرد دوپامین (پیام رسان عصبی) را تغییر می دهد، دوپامین یک انتقال دهنده عصبی که حس سرخوشی و نشاط در اثر سوء مصرف دارو را به وجود می آورد.
در حالی که در طبقه بندی داروهای تجزیه ای، سالویا دیوینوروم[4] بر روی مغز اثر متفاوتی می گذارد. سالویا دیوینوروم با تحریک گیرنده عصبی کاپا اوپیوئیدی در سلول های عصبی عمل می کند. این مجموعه گیرنده های عصبی، متفاوت از آن دسته از گیرنده های عصبی است که بوسیله مواد اپیوئیدی مانند مرفین و هروئین فعال می شوند.
عوارض کوتاه مدت
مصرف کنندگان داروهای تجزیه ای گزارشی از انحرافات بینایی و شنوایی و حس شناور بودن گزارش دادند. همچنین آن ها حس انفکاک یا انقطاع (منفک شدن) از واقعیت را گزارش دادند.
مصرف کنندگان نیز حس اضطراب، اختلال در عملکرد حرکتی و از دست دادن حافظه را گزارش دادند. برخی دیگر از مصرف کنندگان لرزهای بدن و بی حسی را گزارش داده اند. شدت این عوارض می تواند به مقدار میزان دارویی مصرفی مصرف کنندگان مربوط شود. مشابه عوارض هالوسینوژن (روانگردان) ها، عوارض داروهای تجزیه ای نیز غیرقابل پیش بینی هستند.
معمولاً عوارض داروهای تجزیه ای ظرف چند دقیقه اول پس از مصرف آغاز می شود و به مدت چندین ساعت به طول می انجامد. اما بعضی مصرف کنندگان عوارض آن را به مدت چند روز پس از مصرف گزارش دادند.
در اینجا مؤسسه ملی سوء مصرف مواد لیستی جامع از عوارض کوتاه مدت داروهای تجزیه ای را ارائه داده است:
مصرف داروهای تجزیه ای در دوزهای کم تا متوسط
- بی حسی
- عدم هماهنگی، بی نظمی و سر درگمی
- سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ
- تغییر در ادراک حسی (بینایی، صوت، اشکال، زمان، تصویر ذهنی از بدن فردی)
- هذیان گویی
- حس منفک شدن از خود و محیط پیرامون
- افزایش فشار خون، ضربان قلب، نفس کشیدن و دمای بدن
مصرف داروهای تجزیه ای در دوزهای بالا
- هذیان گویی
- از دست دادن حافظه
- اختلال جسمی از جمله تغییرات خطرناک در فشار خون، میزان تپش قلب، نفس کشیدن و دمای بدن
- اختلال روانی خاص، از جمله احساس وحشت شدید، ترس، اضطراب، پارانویا (روان پریشی)، غیرقابل نفوذ بودن ، حس قدرت اغراق آمیز و پرخاشگری
- مصرف آن ها با دوزهای بالای الکل یا سایر داروهای ضد افسردگی، می تواند منجر به اختلال تنفسی یا ایست نفس، منجر به مرگ.
مصرف داروهای تجزیه ای هر فردی، عوارض متفاوت خود را به همراه دارد بعلاوه عوارض مشترکی که در بالا قید شد.
مصرف PCP (فن سیکلیدین) از دوزهای متوسط تا به بالا می تواند منجر به تشنج یا گرفتگی شدید عضلات گردد. مصرف کنندگان می توانند دچار پرخاشگری یا خشونت شوند و علائم روانی مشابه جنون جوانی را تجربه کنند.
مصرف کِتامین از دوزهای متوسط به بالا آرام بخشی، بی تحرکی و فراموشی را به همراه می آورد. بعضی مصرف کنندگان تجربه نزدیک به مرگ را گزارش داده اند که به آن “گودال ک” گویند که در آن احساس منفک شدن تقریباً کامل، را در فرد ایجاد می کند.
مصرف کنندگان سالویا نوسانات روحی عاطفی از جمله ناراحتی و خنده های غیرقابل کنترل را گزارش کردند. این عوارض فوق العاده شدید هستند، اما تنها در یک زمان کوتاهی طول می کشد تا این عوارض بروز کند. (معمولاً حداکثر تا 30 دقیقه).
عوارض DXM (دِکسترومتورفان)
اگرچه مصرف مستقیم دِکسترومتورفان به عنوان داروی ضد سرفه بی خطر و مؤثر است، اما این دارو در زمان مصرف دوزهای بیشتر (200 تا 1500 میلی گرم)، می تواند عوارض مشابهی مانند PCP و کِتامین به وجود آورد.
به دلیل اینکه دِکسترومتورفان اغلب در غالب شربت سرفه که دارای آنتی هیستامین می باشد، بیشترین سوء مصرف را داراست، بنابراین عوارض سوء مصرف می تواند شامل خطرات تنگی نفس، تشنج و افزایش میزان تپش قلب باشد.
عوارض بلند مدت داروهای تجزیه ای
بعضی عوارض مصرف بلند مدت گزارش شده از داروهای تجزیه ای شامل از دست دادن حافظه، مشکلات گفتاری، افسردگی، تفکرات خودکشی، اضطراب و انزوای اجتماعی. بنا بر گزارش ها، بعضی از این عوارض، پس از قطع مصرف دارو می توانند به مدت یک سال یا حتی بیشتر ادامه داشته باشند.
همچنین زمانی که مصرف کنندگان مزمن مصرف این قبیل داروها را متوقف می کنند، می توانند نسبت به این داروها مقاومت دارویی پیدا کنند، تجربه علائم ترک برای فرد مصرف کننده شامل هوس و گرایش شدید به آن، سردرد و تعریق می باشد.
براساس مؤسسه ملی سوء مصرف مواد، به لحاظ سیستماتیک عوارض بلند مدت اکثر مواد تجزیه ای توسط پژوهشگران این مؤسسه هنوز بررسی نشده است. بنابراین، تمام عوارض بلند مدت این گروه از داروها هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
منابع:
National Institute on Drug Abuse. “Hallucinogens and Dissociative Drugs.” Research Report Series. Updated January 2014.
https://www.verywellmind.com/what-are-the-effects-of-dissociative-drugs-67499
[3] The National Institute on Drug Abuse
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.
