مقابله با مواد مخدر: درسهایی از تجربیات آمریکا در افغانستان

اداره سربازرس ویژه برای بازسازی افغانستان (سیگار)، بازوی اجرایی دولت ایالات متحده آمریکا در افغانستان به حساب می آید که بر امور بازسازی نظارت می کند. این اداره در سال 2008 آغاز به کار کرد و از آن پس به صورت مستمر کنگره آمریکا را در جریان گزارشهای خود از چند و چون برنامههای بازسازی و کمکهای مالی دولت آمریکا در افغانستان می گذارد. این نهاد با وجود اینکه مستقیماً زیر نظر وزارت دفاع آمریکا کار می کند، اما همواره در کنار تمجید از آنچه «تلاش آمریکا برای بازسازی افغانستان» می نامد، با لحنی نسبتاً صریح اشتباهات و شکستهای آمریکا در بازسازی و نیز کنترل مواد مخدر در افغانستان را به نهادهای ناظر و نیز افکار عمومی جهان گوشزد می کند.
مأموریت اصلی سیگار عبارت از «کارآمدسازی و ارتقای برنامه های بازسازی آمریکا در افغانستان، کشف و جلوگیری از فساد، اتلاف و سوء استفاده از رهگذر انجام حسابرسی مستقل، هدفمند و استراتژیک بازرسی ها و تحقیقات مستمر» بوده و در این راستا اقدام به انتشار فصلنامه و تحلیلهایی پراهمیت می کند. به طور قطع این نهاد منبعی معتبر در شناخت روندهای مخدری و نیز اعتیاد پژوهی در افغانستان است و لذا مورد توجه موسسه مؤسسه هم اندیشی جهانی راه برتر (کادراس) قرار گرفت. این موسسه برای رعایت امانتداری اقدام به ترجمه دقیق فصلنامه شماره 5 سیگار کرد، اما ترجمه آن به معنی پذیرش همه دیدگاههای مطرح شده نیست.
سیگار نیز مانند هر نهاد آمریکایی دیگری به مواد مخدر در افغانستان به صورت رویکردی بالا به پایین می نگرد و الگوی صلحسازی و توسعه جایگزینی که برای مقابله با مواد مخدر پیشنهاد می کند، به دور از مقتضیات و مقدورات محلی افغانستان است. با این وجود یافتههای این مجموعه بسیار ارزشمند است و می تواند مبنایی علمی و دقیق از روندهای مورد توجه ایالات متحده آمریکا در مبارزه با مواد مخدر در افغانستان و نیز شکستها و موفقیتهای آن را در اختیار پژوهشگران علوم سیاسی و اجتماعی به دست دهد.