فنتانیل؛ کشنده‌ترین مخدر صنعتی

فنتانیل، یکی از کشنده‌ترین مخدرهای مصنوعی به حساب می‌آید که با وجود خطرات فراوان از آن برای سوء‌مصرف استفاده می‌شود. مصرف دوزهای بالای این داروی اوپیوئیدی می‌تواند منجر به مرگ نیز شود. مؤسسه پژوهشی کارداس در جهت آگاهی رسانی پیرامون داروهای غیر مجاز و غیرقانونی به مردم و جامعه گام های مهمی برداشته است. این گزارش در مورد داروی فنتانیل و سایر اوپیوئیدهای صنعتی پرداخته است.

فنتانیل و سایر ترکیبات مشابه آن مانند کارفنتانیل، جزء اوپیوئیدهای صنعتی هستند که 50 تا 100 بار قوی تر از مورفین می باشند. فنتانیل به عنوان برنامه دوم تجویز دارویی تحت نام های اکتیک، دوراجستیک، سابلیماز قابل دسترس هستند[1].در واقع فنتانیل شبه‌مورفین بسیار قوی است که برای بی‌هوشی استفاده می‌شود.

همراه با سایر اوپیوئیدهای مشابه صنعتی قوی، فنتانیل نیز اشکال غیرقانونی دارد که اغلب با هروئین، کوکائین و سایر داروهای دیگر ترکیب می شوند و یک خطر بالای بیش مصرفی و مرگ را به همراه دارند. بر اساس مرکز کنترل و پیشگیری بیماری[2]، نرخ مرگ و میر ناشی از اوپیوئیدهای صنعتی مانند فنتانیل از سال 2014 تا 2015 به 72.2% افزایش یافته است.

فنتانیل تجویزی، یک پودر سفید رنگ است که به شکل قرص، یک مایع قابل تزریق، قرص لوزی شکل وبرچسب های روی پوستی وجود دارد. اشکال غیرقانونی و غیر دارویی اوپیوئیدهای صنعتی به صورت پودر فروخته می شود، با هروئین مخلوط یا جایگزین آن  می شود یا آن را مشابه قرص هایی که درصد اوپیوئید های آن ها کمتر است، در می آورند.

فنتانیل به عنوان یک داروی تجویزی، برای درمان دردهای شدید یا مدیریت درد بعد از عمل مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو گاهی اوقات برای درمان بیمارانی مورد استفاده قرار می گیرد که دارای دردهای مزمن هستند که به لحاظ فیزیکی نسبت به سایر اوپیوئیدها مقاوم هستند[3].

اعصاب دریافت کننده اوپیوئید در همان نواحی مغز قرار دارند که میزان تنفس ما را کنترل می کنند. در دوزهای بالاتر،  اوپیوئیدها  می توانند منجر به ایست کامل تنفس شوند. قدرت بالای فنتانیل و سایر اوپیوئیدهای صنعتی مشابه، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیش مصرفی را افزایش می دهد، به ویژه اگر فردی، آگاه به مصرف داروهای غیرقانونی تجویزی نباشد که این پودر یا قرص، حاوی این مواد هستند. فنتانیل و سایر اوپیوئیدهای صنعتی به صورت غیرقانونی با هروئین و کوکائین ترکیب شده که قدرت و خطر بالقوه خود را تقویت می کند. بیش مصرفی های این قبیل داروها ممکن است برای بازگشت موفقیت آمیز بیش مصرفی،  نیاز به دوزهای بالاتر داروی نالوکسان را بیشتر کند.

از علائم مصرف فنتانیل و اوپیوئیدها می توان به سرخوشی، خواب آلودگی، سرگیجه، کاهش درد و تنگی و ایست تنفسی اشاره کرد.

پی‌نوشت‌ها

[1] NIDA. “Fentanyl.” National Institute on Drug Abuse, 3 Jun. 2016, https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/fentanyl. Accessed 1 Nov. 2018.

[2] CDC

[3] NIDA. “Fentanyl.” National Institute on Drug Abuse, 3 Jun. 2016, https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/fentanyl. Accessed 1 Nov. 2018.