اقتصاد مخدری و تامین مالی تروریسم در ترکیه

در  فصل هفتم گزارش مخدری دولت ترکیه در سال 2021، به مسئله نارکوتروریسم پرداخته شده است. در این فصل علاوه بر مسئله استفاده گروه‌های تروریستی از تجارت غیرفانونی مواد مخدر برای تامین مالی فعالیت‌های تروریستی، به اقدامات گروه‌های تروریستی همچون «پ ی د»، «ک سی ک» و «پ ک ک» پرداخته شده است. در ادامه این گزارش سعی خواهیم کرد تا نگاهی به بخش اول فصل هفتم گزارش مخدری دولت ترکیه در سال گذشته میلادی داشته باشیم تا شناختی به موضوع تامین تروریسم از طریق غیرقانونی گروه‌‎های تروریستی همسایه غربی ایران داشته باشیم.

تجارت غیر قانونی مواد مخدری منبع مالی مهم برای انواع سازمان‌های جنابتکار است. با توجه به این موضوع که این مسئله در مناطق و بازارهای مناطق مختلف جهان دنبال شده و به طور مخفیانه توسط سندیکاهای جنایی به عنوان یک فعالیت بین‌المللی هماهنگ می‌گردد، تخمین چرخه مالی قاچاق مواد مخدر امری دشوار است. با این حال براساس گزارش جرائم فراملی و جهان در حال توسعه[1] در سال 2017، بازار خرد کانابیس، کوکائین، اوپیوئیت‌ها و مواد آمفتامین در سال 2014 بین 426 تا 652 میلیارد دلار برآورد شده است. براساس این گزارش سهم بازار هر یک از مواد نام برده عبارت‌اند از؛ کانابیس بین 183 تا 287 میلیارد دلار، کوکائین 94 تا 143 میلیارد دلار، اوپیوئیت‌ها 75 تا 132 میلیارد دلار و «ای تی اس» بین 74 تا 90 میلیارد دلار ارزیابی شده است.

بر اساس گزارش اروپایی سال 2019 در مورد بازار مواد، حداقل گردش مالی بازار خرد مواد مخدر اروپا در سال 2017، 30 میلیارد یورو بوده است. در این بازار سهم کانابیس 39 درصد، کوکائین 31 درصد، هروئین 25 درصد و انواع آمفتامین‌ها 5 درصد بوده است. این تخمین دوره بین سالهای 2014 الی 2017 را در بر می‌گیرد و ارزش بازار روان گردان‌های جدید (کانابینوئیدهای مصنوعی، کاتینون مصنوعی و …) که امروزه بدل به یک تهدید جهانی شده است، شامل نمی‌شود.

ارزیابی معطوف به گذشته آن بدون در نظر گرفتن روان گردان‌های جدید نتیجه‌گیری کمی در خصوص ارزش فعلی بازار مواد مخدر را غیر ممکن می‌کند، اما این تلقی را ایجاد می‌کند که احتمالا این آمار افزایش یافته است. بازاری با چنین گردش مالی طبیعتا در مرکز توجه سازمان‌های جنایی قرار دارد. به عنوان مثال، براساس ارزیابی تهدید جرائم سازمان یافته و جدی اتحادیه اروپا در سال 2017، 5000 سازمان جنایی در اروپا وجود دارد که یک سوم آنها مستقیما با تجارت مواد مخدر ارتباط دارند. این وضعیت امروز تشدید شده است. براساس ارزیابی تهدید سازمان‌های جنایی در اتحادیه اروپا در سل 2021، 38 درصد شبکه‌های جنایی با قاچاق مواد مخدر ارتباط دارند.  برهمین اساس لازم است تا نقش این سازمان‌های جنایی در قاچاق مواد مخدر مورد توجه قرار بگیرد. در فرآیند قاچاق مواد مخدر که شامل مراحل تولید، قاچاق و فروش مواد است، این گروه‌ها می‌توانند در هر مرحله نقش متفاوتی بر عهده بگیرند و همچنین می‌توانند در تمام مراحل آن حضوری فعال داشته باشند. به عبارت دیگر ممکن است با سازمان‌های مواجه شویم که در یک یا چند مرحله از فرآیند قاچاق مواد تخصص داشته باشند. در عین حالی این گروه‌های می‌توانند در عرصه ملی و بین‌المللی با یکدیگر رقابت یا همکاری کنند.

[1] Transnational Crimes and Developing World Report