گزارش جهانی مواد سال ۲۰۱۹ دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد

گزارش جهانی مواد دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ همزمان با روز مبارزه با مواد مخدر و قاچاق  با هدف بهبود فهم مشکل جهانی مواد و کمک به تقویت همکاری‌های بین‌المللی جهت مقابله با تاثیر مواد بر سلامتی، حکومت‌داری و امنیت ارائه شد. این گزارش نگرشی جهانی از عرضه و تقاضای مواد افیونی، کوکائین، کانابیس، محرک های نوع آمفتامین و مواد روانگردان جدید و تأثیر آنها بر سلامت را عرضه می‌کند. این گزارش از طریق داده های دقیق تر و تحقیق و بررسی پیشرفته، تأکید می کند که عواقب و پیامدهای مضر مصرف مواد بر سلامت، گسترده تر از آن چیزی است که پیشتر گمان می رفت.

کتابچه شماره یک[۱]

گزارش جهانی مواد سال ۲۰۱۹ در پنج کتابچه مجزا توسط دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد تهیه شده است. کتابچه شماره ۱ خلاصه ای از چهار کتابچه دیگر است که یافته‌های کلیدی و نتایج و پیامدهای به دست‌آمده از اطلاعات را بررسی و مرور می‌کند. یافته‌های اصلی به طور خلاصه عبارتند از:

بر اساس گزارش جهانی مواد سال ۲۰۱۹ دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، تحقیق بیشتر و داده های دقیق تر نشان می دهند عواقب زیان بار مصرف مواد مخدر بر سلامت شدیدتر و گسترده تر از آن چیزی است که پیشتر گمان می‌رفت ؛ حدود ۳۵ میلیون نفر در سراسر جهان، بیشتر از ۵/۳۰ میلیون نفری که پیشتر تخمین زده شده بود، از اختلالات مصرف مواد مخدر رنج می برند و نیازمند خدمات درمانی هستند.

این میزان تخمین بالاتر  برای سال ۲۰۱۷، که شامل ۵/۴ میلیون نفر که گمان می شود به درمان نیاز دارند نیز هست،.نتایج حاصل تحقیقات جدیدی است که از دو کشور پرجمعیت جهان یعنی هند و نیجریه (این دو کشور از ده کشور پرجمعیت جهان به شمار می‌روند) ، به دست آمده است.

این گزارش همچنین برآورد می کند که تعداد مصرف کنندگان مواد شبه افیونی ۴/۵۳ میلیون نفر، ۵۶ درصد بیشتر از تخمین های قبل است، و این که دو سوم از ۵۸۵،۰۰۰ کل مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در سال ۲۰۱۷ به دلیل مصرف مواد شبه افیونی بوده است. در جهان ۱۱ میلیون نفر در سال ۲۰۱۷ مواد مخدر تزریق کرده اند، که از این تعداد ۴/۱ میلیون نفر مبتلا به ویروس اچ آی وی و ۶/۵ میلیون نفر مبتلا به هپاتیت سی هستند.

افزایش شدت و پیچیدگی وضعیت جهانی مواد مخدر

در سال ۲۰۱۷، حدود ۲۷۱ میلیون نفر، یا ۵/۵ درصد از جمعیت جهان ۶۴-۱۵ سال، مواد مصرف کرده بودند. با این که این میزان مشابه ارزیابی سال ۲۰۱۶ است، یک بررسی طولانی مدت نشان می دهد که تعداد افرادی که مواد مصرف می کنند، هم اکنون ۳۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۰۹ است. اگرچه این افزایش تا حدودی به دلیل رشد ۱۰ درصدی جمعیت بین ۶۴-۱۵ سال در جهان است، داده ها نشان دهنده شیوع بیشتر در مصرف مواد شبه افیونی در آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکای شمالی و مصرف کانابیس در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و آسیا در مقایسه با سال ۲۰۰۹ است.

برآورد تولید جهانی کوکائین در سال ۲۰۱۷ به بالاترین میزان یعنی ۱۹۷۶ تن رسید، افزایشی معادل ۲۵ درصد نسبت به سال قبل. علاوه بر این، مقدار جهانی کوکائین کشف شده در سال ۲۰۱۷ با افزایش ۱۳ درصد به ۱۲۷۵ تن رسید که بیشترین میزان کشفیات گزارش شده بود.

بحران مصرف بیش از حد مواد شبه افیونی در سال ۲۰۱۷ در آمریکای شمالی با بیش از ۴۷۰۰۰ مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد شبه افیونی در ایالات متحده افزایش داشته است، افزایشی معادل ۱۳ درصد نسبت به سال گذشته، در کانادا هم این میزان  مرگ و میر ناشی از مصرف مواد شبه افیونی با ۳۳ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۶، به ۴۰۰۰ نفر رسید.

فنتانیل و داروهای مشابه آن، همچنان به عنوان مشکل اصلی بحران مواد صنعتی در آمریکای شمالی محسوب می شود، اما کشور های واقع در آفریقای شمالی و مرکزی و غربی بحران نوعی دیگر از مواد شبه افیونی صنعتی را تجربه می کنند، و آن ترامادول است. کشفیات جهانی ترامادول از کمتر از ۱۰ کیلوگرم در سال ۲۰۱۰ به نزدیک به ۹ تن در سال ۲۰۱۳ و به بیشترین حد ۱۲۵ تن در سال ۲۰۱۷ رسید.

بیشترین ماده مصرفی در جهان در سال ۲۰۱۷، همچنان کانابیس است که حدود ۱۸۸ میلیون نفر در این ماده را مصرف کرده اند.

همچنین اگزارش سال ۲۰۱۹  نشان می دهد که جامعه بین الملل در پرداختن به مواد روانگردان جدید به موفقیت نسبی دست یافته است. برای اولین بار کاهش در تعداد مواد روانگردان جدید شناسائی شده و گزارش شده به دفتر مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد نشان دهنده این مهم است. مواد روانگردان جدید، به آن صورتی که در سال های پیش بیم آن می رفت، در بازار یافت نشده اند، و جامعه بین الملل به موقع توانسته است نسبت به ارزیابی آسیب های ناشی از مواد روانگردان جدید اقدام کند و آن دسته از مواد را که نیازمند کنترل بین المللی است را فهرست بندی کند.

 

پیشگیری و درمان همچنان به میزان کافی در دسترس نیست

پیشگیری و درمان همچنان در بسیاری از نقاط دنیا در دسترس نیست به طوری که هر سال تنها یک نفر از ۷ نفرمبتلا به  اختلالات مصرف مواد به درمان دسترسی دارند. به خصوص در زندان ها، این امر چشمگیرتر است. گزارش ۲۰۱۹، تحلیلی عمیق از مصرف مواد و عواقب شدید آن بر سلامت در محیط زندان ارائه می دهد، و نشان می دهد که شیوع بیماری های عفونی همچون اچ آی وی، هپاتیت سی، و سل، و همچنین خطرات مربوط به آنها، به طور نسبی در زندان ها، به خصوص در میان کسانی که مواد تزریق می کنند، در مقایسه با جمعیت کل بیشتر است.

۵۶ کشور گزارش داده اند که در سال ۲۰۱۷ در حداقل یک زندان درمان جایگزین مواد شبه افیونی را ارائه کرده اند، در حالی که گزارش ۴۶ کشور حاکی از آن است که  امکان ارائه چنین درمانی در زندان وجود ندارند. برنامه های کاهش آسیب مانند ارائه سوزن و سرنگ در زندان بسیار به ندرت در دسترس است: تنها ۱۱ کشور کشور دسترسی به سوزن و سرنگ را در حداقل یک زندان گزارش داده اند، اما فقدان چنین برنامه هایی در ۸۳ کشور تأیید شده است.

این گزارش نشان می دهد که مداخلات درمانی مؤثر بر اساس مدارک علمی و در راستای تعهدات حقوق بشر بین الملل به اندازه مورد نیاز در دسترس نیست. از این رو دولت ها و جامعه بین الملل می بایست به افزایش اقدامات و مداخلات خود به منظور پرداختن به این خلأ سرعت ببخشند

کتابچه شماره ۲[۲]

کتابچه شماره ۲، میزان و روند مصرف مواد، اختلالات و پیامدهای بهداشتی آن، میزان مرگ و میر و سال‌های سلام از دست رفته زندگی یک فرد مبتلاء به سوءمصرف را مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین به بررسی پیامدهای مصرف مواد بر سلامتی افراد، بروز بیماری‌های عفونی و ارائه خدمات پیشگیری و درمان در مراکز زندان‌ها می‌پردازد. بخش نهایی کتابچه حاوی اطلاعاتی از آخرین برآوردها و روند تولید  قاچاق مواد و همچنین اینترنت و دارک‌نت است.

 

 

 

کتابچه شماره۳ [۳]

 کتابچه شماره ۳، به گرایشات و روندهای اخیر بازار مواد مخدر و سستی‌زاها (اپیوئیدها، داروهای آرام‌بخش، ضد اضطراب و استرس و بی‌خوابی) پرداخته است. در حالیکه کندسازهای عملکرد سیستم عصبی به دلیل تأثیر روانگردانشان مصرف می‌شوند، اما این مواد همچنین نقشی برجسته در الگوهای چند مصرفی افراد ایفا می‌کنند. یکی از الگوهای چندمصرفی عبارت از  مصرف هم‌زمان دو یا چند کُندساز از جمله الکل و بنزودیازپین‌ها با اوپیوئید‌ها تا خود درمانی و یا اثرات بالقوه اوپیوئیدها باشد. در نمونه‌های دیگر افرادی که کندسازها (مانند اوپیوئید) را به عنوان ماده اصلی، مصرف می‌کنند، در مواقعی که بازار دچار تحول می‌شود و دسترسی، خلوص و یا قیمت مواد تغییر می‌کند، می‌توانند برای تجربه سطح قبلی حالت روان‌گردان، با آمادگی مناسبی به مصرف یک اوپیوئید دیگر رو بیاورند (مثلاً از اکسی‌‌کدون به هروئین یا برعکس). کندسازها همچنین به صورت هم‌زمان و یا متناوب همراه با محرک‌ها مصرف شوند.

 

 

کتابچه شماره ۴ [۴]

 کتابچه شماره ۴، به روندهای اخیر بازار مواد محرک‌زا و روان‌گردان (کوکائین، آمفتامین، مواد روان‌گردان جدید) در سطح جهان می‌پردازد؛ تمرکز و محور اولیه این کتابچه بر عرضه و تقاضا کوکائین در سطح جهان، قبل از خیزش ظهور پیامدها و روندهای مصرف  و قاچاق انواع آمفتامین‌ها، مت‌آمفتامین‌ها و محرک‌های دارویی مانند اکستاسی است. قسمت آخر کتابچه به عرضه و تقاضا مواد روان‌گردان جدید نیز می‌پردازد.

 

 

 

 

کتابچه شماره ۵ [۵]

کتابچه پنجم گزارش جهانی مواد سال ۲۰۱۹ به تجزیه و تحلیل بازار جهانی کانابیس با توجه به روند شیوع مصرف آن در سطح جهان و زمینه‌های موجود در کشت، تولید، قاچاق و عرضه کانابیس می‌پردازد. همچنین حاوی گزارشی از پیشرفت‌های کشورهایی مانند کانادا، اروگوئه و ایالات متحده امریکا در زمینه تنظیم مقررات  و قوانینی در استفاده غیردارویی و قانونی کانابیس است. در ادامه این کتابچه گزارشی از روند بازار جهانی «Hallucinogens»[۶] با توجه به روند شیوع مصرف این ماده در سطح جهان ارائه می‌دهد.

 

 

پی‌نوشت‌ها

[۱] لینک دسترسی به کتابچه شماره یک:

https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_1_EXECUTIVE_SUMMARY.pdf

[۲] لینک دسترسی به کتابچه شماره ۲:

https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_2_DRUG_DEMAND.pdf

[۳] لینک دسترسی به کتابچه شماره ۳:

https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_3_DEPRESSANTS.pdf

[۴] لینک دسترسی به کتابچه شماره ۴:

https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_4_STIMULANTS.pdf

[۵] لینک دسترسی به کتابچه شماره ۵:

https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/WDR19_Booklet_5_CANNABIS_HALLUCINOGENS.pdf

[۶] ماده‌ای روان‌گردان که می‌تواند باعث توهم، ناهنجاری‌های ادراک شده و سایر تغییرات ذهنی قابل توجه در تفکر، احساسات و آگاهی شود، به همین دلیل در دسته مواد توهم‌زا در کتابچه پنج مورد بررسی قرار گرفته است.

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است