رتبه بندی میزان کشت خشخاش در ولایات افغانستان در سال ۲۰۱۸
با وجود افزایش ۸۸ درصدی سطح کشت خشخاش افغانستان در سال ۲۰۱۷، گزارش ارزیابی تریاک افغانستان ۲۰۱۸ ، از کاهش ۲۰ درصدی سطح کشت خشخاش در افغانستان در سال ۲۰۱۸ خبر داده است[۱]. ۲۶۳ هزار هکتار در سال ۲۰۱۸ به کشت خشخاش اختصاص یافته که نسبت به سال قبل ۲۰ درصد (۶۵ هزار هکتار) کمتر است. اگرچه همین میزان نیز بسیار زیاد است و از هنگام آغاز نظارت نظام مند بر کشت خشخاش در سال ۱۹۹۴، مجموعاً در جایگاه دوم قرار می گیرد. در منطقه شمالی افغانستان میزان کشت ۲۴ هزار هکتار (۵۶ درصد) کاهش یافته و در منطقه غربی این کشور نیز ۲۳٫۲۰۰ هکتار (۴۳ درصد) کم شده است. همچنین در منطقه جنوبی افغانستان نیز شاهد ۸ درصد کاهش (۱۵ هزار هکتار) هستیم. البته تنزل چشمگیر مساحت کشت خشخاش در شمال و غرب افغانستان برآیند خشکسالی است. همچنین در سال ۲۰۱۸ الگوی کشت خشخاش در مناطق مختلف افغانستان بجز در منطقه جنوبی نسبت به سال ۲۰۱۷ متحول شده است، به طوری که پس از منطقه جنوبی با ۶۹ درصد کل کشت، منطقه غربی با ۱۲ درصد در جایگاه دوم قرار گرفته و مناطق شرقی و شمالی نیز به ترتیب با ۸ و ۷ درصد در رده های بعدی قرار گرفته اند. مناطق شمال شرقی و مناطق مرکزی این کشور نیز روی هم رفته حدود ۴ درصد از کل سطح کشت خشخاش را تشکیل می دهند.
ولایت هلمند همچنان در صدر جدول ولایات کشت خشخاش قرار دارد و به ترتیب ولایات قندهار، ارزگان و ننگرهار در جایگاه های دوم تا چهارم هستند. تعداد ولایت های عاری از کشت مواد مخدر در سال ۲۰۱۸ مانند سال ۲۰۱۷، ده ولایت است. ولایت نورستان امسال دیگر بار به جمع استان های عاری از کشت مواد مخدر بازگشت ولی ولایت تخار که از سال ۲۰۰۸ سابقه کشت خشخاش را نداشت، رکورد نه ساله خود را از دست داد. به این ترتیب مثل سال ۲۰۱۷، بیست و چهار ولایت افغانستان نیز درگیر کشت خشخاش باقی ماندند. محصول مناطق شمالی و به ویژه ولایت باغدیس به شدت تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفته و سطح کشت در ولایت بلخ نیز کاهشی ۳۰ درصدی را تجربه کرده و از ۱۲٫۱۰۰ هکتار در سال ۲۰۱۷ به ۸٫۵۰۰ هکتار در سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است. در جوزجان نیز کاهش کشت حدود ۹۰ درصد است، یعنی از ۳٫۲۰۰ هکتار در سال ۲۰۱۷ به ۳۳۸ هکتار در سال ۲۰۱۸ تنزل پیدا کرده است. کاهش سطح کشت ولایت باغدیس نیز بالغ بر ۷۲ درصد است و سطح کشت این ولایت را از ۲۴٫۷۰۰ هکتار در سال ۲۰۱۷ به ۶٫۹۷۰ هکتار در سال ۲۰۱۸ رسانیده است.
گفتنی است سیاست های امحاء و ریشه کنی در سال ۲۰۱۸ روی هم رفته ۴۰۶ هکتار خشخاش را در چهار ولایت از میان برده که در مقایسه با سال ۲۰۱۷ دچار کاهش قابل توجهی شده است. در سال ۲۰۱۷، ۷۵۰ هکتار خشخاش در ۱۴ ولایت افغانستان امحاء شده بود. در جریان سیاست امحاء خشخاش ۲۰۱۸ روی هم رفته ۵ تن کشته و ۲ نفر زخمی شده اند (در سال ۲۰۱۷، ۶ کشته و ۸ زخمی گزارش شده بود). البته همچنانکه پیشتر گفته شد سیاست امحاء خالی از نقص و پیامدهای دیگر نیست. همچنین این روند نزولی صرفا ناشی از سیاست امحاء نبوده و عوامل دیگری چون درگیری های نظامی و اعلام مناطق نظامی نیز بعنوان عاملی بر کاهش میزان کشت بوده است.
از سوی دیگر گزارش ارزیابی تریاک افغانستان در سال ۲۰۱۸ میزان کلی تولید تریاک را حدود ۶٫۴۰۰ تن برآورد می کند که نشان از کاهشی ۲۹ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۷ دارد. همچنین میانگین تریاک به دست آمده از هر هکتار خشخاش در سال ۲۰۱۸ نیز ۲۴٫۴ کیلوگرم تخمین زده می شود که نسبت به سال گذشته ۱۱ درصد کاهش یافته است. امسال همچنین میانگین تریاک به دست آمده از هر هکتار خشخاش در مناطق مرکزی، شرقی و شمالی به ترتیب ۴۷، ۲۹ و ۱۹ درصد گزارش شده است. در مناطق جنوبی این میانگین ۸ درصد کاهش را نشان می دهد و در غرب و شمال شرقی تقریباً ثابت مانده است. با محاسبه میزان مصرف تریاک خام در افغانستان و کشورهای همجوار می توان تخمین زد که بین ۵ هزار تا ۵٫۳۰۰ تن تریاک به صورت بالقوه برای تولید هروئین درون و بیرون از این کشور اختصاص یابد. از این رو می توان میزان تولید هروئین از تریاک افغانستان برای سال ۲۰۱۸ را بین ۳۶۰ تا ۶۱۰ تن (با خلوص ۵۰ تا ۷۰ درصد) و یا ۲۵۰ تا ۳۰۰ بسته هروئین خالص ارزیابی کرد.
پی‌نوشت‌ها
[۱].Afghanistan Opium Survey 2018
برای مطالعه نخستین مطلب این مجموعه با عنوان «رتبه بندی میزان کشت خشخاش در ولایات افغانستان در سال ۲۰۱۷» کلیک کنید بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است
