قزاقستان

 قزاقستان ( Kazakhstan)

• قاره و منطقه:

اين كشور در قاره آسيا قرار دارد و با كشورهاي تركمنستان، تاجيكستان، آذربايجان، ارمنستان، قرقيزستان، گرجستان وازبكستان در منطقه آسياي مركزي و قفقاز واقع شده اند. بر اساس آخرين گزارشات منتشره از سوي سازمان ملل متحد در سال 2013 ميلادي بطور ميانگين بيش از 240ميليون نفر(315-167ميليون نفر) معادل 5/2 درصد  ازجمعيت 64-15 سال در جهان حداقل يكبار در طول سال 2011 ميلادي اقدام به مصرف مواد مخدرغير قانوني نموده اند. بر اين اساس حدود 44 درصد از اين تعداد حدود 107 ميليون نفر در قاره آسيا حضور دارند.

بيشترين تعدادمصرف كننده مواد مخدر در جهان در اين قاره مستقر مي باشد.  قاره آسيا در مصرف مواد مخدر و روانگردان هايي هم چون كانابيس، ترياك و مشتقات  آن، محرك هاي از نوع آمفتامين ها(ATS) و اكستاسي داراي بيشترين تعداد مصرف كنده بوده اما از نظر نرخ شيوع مصرف در هيچ يك از انواع مواد رتبه اول را دارا نمي باشد. اين قاره رتبه دوم بيشترين نرخ شيوع مصرف ترياك و مشتقات آن و مواد شبه افيوني(اپيوئيدها) را در جمعيت 64-15 سال در مقايسه با ساير قاره ها بخود اختصاص داده است.

بر اساس گزارش سال 2013 ميلادي دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد(UNODC) منطقه آسياي مركزي و قفقاز تنها در سه نوع از مواد مخدر شامل، كانابيس، اپيوئيدها و ترياك و مشتقات آن داراي اعداد و ارقام مشخص مصرف و نرخ شيوع مصرف مي باشد.  اين منطقه با اختصاص نرخ شيوع مصرف كانابيس معادل 9/3 درصد از جمعيت 64-15 سال، داراي بيشترين نرخ شيوع در مقايسه با ساير مناطق قاره آسيا است. حدود 3 ميليون نفر (معادل4 درصد) از مصرف كنندگان مواد مخدر (شامل كانابيس، اپيوئيدها و ترياك و مشتقات آن) در قاره آسيادر منطقه آسياي مركزي و قفقاز قرار دارند. از اين تعداد حدود 2 ميليون نفر مصرف كننده كانابيس، 500 هزار نفر مصرف كننده مواد شبه افيوني و تعداد 500 هزار نفر نيز مصرف كننده ترياك و مشتقات آن هستند در خصوص ميزان و نرخ شيوع مصرف براي ساير مواد مخدر وروانگردان، در آخرين گزارش جهاني سازمان ملل متحد(2013ميلادي) آماري براي اين منطقه ذكر نشده است.

2-1) كشت و تولید:

گياه كانابيس در قزاقستان به صورن وحشي و در مناطقي وسيع مي رويد كه بسيار قابل توجه است. گزارشات رسمي منطقه اي و جهاني  نشان مي دهد كشت خشخاش و  توليد ترياك در كشور قزاقستان هم چون ساير كشورهاي اين منطقه بسيار ناچيز و بعبارتي در محاسبات آماري بشمار نمي آيد و از اهميت ويژه  اي برخوردار نيست.

3-1)قاچاق و ترانزيت:

روند افزايشي كشفيات گياه كانابيس در كشور قزاقستان در نتيجه اجراي شيوه هاي كاربردي جديدي است كه از سوي دوات اين كشور از سال 2010 ميلادي براي مبارزه با قاچاق مواد مخدر و سوء مصرف مواد مخدر غير قانوني بكار گرفته شده است. اين روش ها بر كاهش عرضه مواد مخدر، تقويت مرزهاي جنوبي و توسعه برنامه هايدرمان مصرف مواد مخدر متمركز مي باشد.

در كشور قزاقستان 75-70 درصد از قاچاق و ترانزيت مواد مخدر از طريق خطوط جاده اي و كاميوني، 15-10 درصد از طريق خطوط ريلي و 10-8 درصد از طريق خطوط هوايي صورت مي گيرد.

4-1)كشفيات مواد مخدر و روانگردان ها:

روند افزايشي كشفيات گياه كانابيس در قزاقستان ادامه دارد و اين كشور بر اساس گزارش 2013 جهاني سازمان ملل متحد(UNODC) رتبه هفدهم جهان را از نظر بيشترين تعداد موارد كشف گياه كانابيس بخود اختصاص داده است.

قزاقستان طي سال هاي 2011-2009 ميلادي روندي كاهشي را در كشفيات هروئين در پيش گرفته است اين كشور در سال 2009 ميلادي معادل 732 كيلوگرم هروئين كشف نموده است كه اين ميزان در سال 2011 ميلادي به كمتر از نصف تقليل يافته است.

كشفيات هروئين قزاقستان در سال 2010 ميلادي معادل 13 درصد از كل كشفيات منطقه آسياي مركزي و قفقاز بوده است و كشفيات ترياك اين كشور نيز در اين سال معادل 8 درصد از مجموع كشفيات ترياك منطقه در سال 2010 ميلادي بوده است.

ميزان ترياك مكشوفه در سال 2009 ميلادي معادل 172 كيلوگرم و حشيش 557 كيلوگرم بوده است.

5-1)جرائم و دستگيري ها:

تعداد جرائم مرتبط با مواد مخدر در سال 2010 ميلادي در كشور قزاقستان معادل 8795 مورد بوده است.

6-1)زنداني:

تعداد كل زندانيان اين كشور در سال 222013 ميلادي معادل 48684 نفر بوده است به ازاي هر 100 هزار  نفر جمعيت اين كشور  معادل 295 نفر زنداني وجود دارد. در كشور قزاقستان تعداد 94 زندان شامل 18 بازداشتگاه و 76 زندان وجود دارد كه ظرفيت پذيرش رسمي آنها تعداد 71690 زنداني است. در سال 2013 ميلادي 9/67 درصد از فضاي ظرفيت رسمي سيستم زندان هاي قزاقستان اشغال شده است. جمعيت زنان زنداني اين كشور معادل 1/7 درصداست.

7-1)شيوع مصرف:

نگراني ها پيرامون مصرف مواد شبه افيوني و بالاخص هروئين و ترياك در منطقه آسياي مركزي و قفقاز هم چنان وجود دارد. نرخ شيوع سالانه در جمعيت بزرگسال اين منطقه 9/0 درصد است و در قزاقستان اين رقم به 1 درصد مي رسد كه جزء نرخ هاي شيوع بالا بشمار مي آيد. افزايش اندكي در نمودارهاي سال هاي 2011-2009 ميلادي در تعداد تزريق كنندگان مواد مخدرملاحظه مي گردد كه در افزايش نرخ شيوع در اين كشور تاثير چنداني ندارد.

در گزاش جهاني سال 2012 ميلادي دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد(UNODC) محققان و كارشناسان مختلف كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز از جمله قزاقستان، افزايش مصرف كانابيس را در كشورهاي خود طي دوره 2010-2009 ميلادي گزارش نموده اند.

8-1) ایدز و بیماری های عفونی:

بر اساس آخرين آمار ثبت شده در سال 2009 ميلادي در كشور قزاقستان، تعداد 13784 نفر يعني در هر 100 هزار نفر جمعيت تعداد 73 نفر آلوده به ويروس ايدزHIV مي باشند. از اين تعداد 989 نفر وارد مرحله بيماري ايدز شده اند كه تاكنون 760 نفر از آنان (معادل 8/77 درصد) جان خود را در نتيجه اين بيماري از دست داده اند. حدود 9/67 درصد از موارد ثبت شده آلودگی به ويروس ايدز در اين كشور از طريق اعتياد تزريقي صورت پذيرفته است.

در سال 2009 میلادی تعداد 2081 نفر از افراد جدیدالورود و آلوده به ویروس HIVدر این کشور به ثبت رسیده استکه بیش از 55 درصد از آنان از طریق اعتیاد تزریقی آلوده شده اندو اکثرا افراد بین 29-15 سال هستند.

بر اساس نتایج یک تحقیق در سال 2009 میلادی در کشور قزاقستان، بیش از 60 درصد از مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر دارای هپاتیت C، 11 درصد مبتلا به بیماری سیفلیس و 10 درصد از آنها مبتلا به سل بوده اند.

9-1)مرگ و ميرهای مرتبط با مواد مخدر:

آخرين گزارشات دريافتي در سال 2011 ميلادي ازطريق پرسشنامه سازمان ملل متحد(ARQ) نشان مي دهد كه تعداد متوفيات مرتبط با مواد مخدر در كشور قزاقستان معادل 1057 نفر بوده است كه اين ميزان به معناي مرگ و مير بيش از 5/95 نفر در هر يك ميليون نفر جمعيت 64-15 سال اين كشور مي باشد.بيش از 11 ميليون نفر از جمعيت كشور قزاقستان بين 64-15 سال هستند. گزارشات نشان مي دهد مصرف بيش از حد مواد مخدر يا اوردوز (Overdoses)، علت اصلي 15 درصد از مرگ مير ها در اين كشور بوده است.

10-1)درمان و کاهش آسیب:

در سال 2009 میلادی پذیرش تعداد 52241 نفر بیمار با تشخیص آشفتگیهای رفتاری و روانی در نتیجه مصرف مواد مخدر غیر قانونی یا مواد روانگردان و … در این کشور به ثبت رسیده است که 4748 نفر (حدود9درصد) از آنان را زنان تشکیل داده اند. 1822 نفر را افراد نوجوان زیر 18 سال(معادل 4 درصد) و 260 نفر را کودکان زیر 14 سال تشکیل داده اند.

در سال 2009 میلادی تعداد 163 مرکز این برای ارائه خدمات کاهش آسیب تشکیل شده است که شامل 24 مرکز امن سیار و 29 اتاق مشورت دوستانه هستند که توسط سازمان های غیر دولتی و با کمک دولت، کمک های بین المللی و سازمان های خیریه اداره می شوند.

بر اساس آمار سال 2009 میلادی تعداد 58521 مصرف کننده تزریقی مواد مخدر به این مراکز مراجعه نموده اند و تعداد بیش از 20 میلیون سرنگ توزیع گردید که 60 درصد آنها پس از مصرف برگردانده شدند. بیش از 7 میلیون کاندوم توزیع گردید و از 25769 نفر بصورت داوطلبانه تست ایدز گرفته شد که 127 نفر HIV مثبت بودند.

11-1)برنامه و استراتژي ملي مبارزه با مواد مخدر:

برنامه ملی مبارزه با مواد مخدر  در کشور قزاقستان برای دوره 2014-2006 میلادی اهداف زیر را دنبالمی کند:

• افزایش اثر بخشی فرایندهای پیشگیری از اعتیاد، درمان و بازتوانی معتادان
• مقابله با تجارت مواد مخدر
• تقویت مشارکت ها و همکاری های داخلی بویژه سازمان های مردم نهاد و انجمن های عمومی
• مقابله موثر با قاچاق مواد مخدر بویژه تقویت و استحکام مرزهای جنوبی