مبارزه با قاچاق انسان: رویکردی میان‌رشته‌ای

کتاب مبارزه با قاچاق انسان: رویکردی میان‌رشته‌ای[۱] با بهره‌گیری از چشم‌اندازی وسیع، خلاء موجود را در رابطه با موضوعی که به لحاظ اجتماعی، کیفری و حقوق بشر بسیار حائز اهمیت است پر کرده‌ است. در جهانی که متمدّن‌ترین انسان‌های طول تاریخ در آن زندگی می‌کنند، قاچاق انسان دردناک‌ترین و شنیع‌ترین جرم علیه ‌بشریت محسوب می‌گردد. این واقعیت موجود را می‌توان بازنمودی از فرم جدید برده‌داری در قرن ۲۱ تلقی کرد. برده‌داری در این بافت را می‌توان به‌سادگی خرید و فروش انسان‌ها به مثابه کالا با هدف دستیابی به سود اقتصادی کلان قلمداد کرد در حالیکه هیچگونه ‌نگرانی و دغدغه‌ای از جانب اربابان متوجه قربانیان نخواهد بود. وجه تشابه برده‌داری سنتی با قاچاق انسان این است که در هر دو آزادی‌ از قربانیان سلب می‌گردد. زمام آزادی سلب‌ شده کاملاً در گرو بخشش و ترحم فرد اسیرگیرنده است. امروزه، قاچاق انسان شامل جابه‌جایی، حمل و نقل و نگهداری افراد توسط ابزاری غیر قانونی و گاهاً همراه با خشونت فیزیکی و اعمال تهدید است.

تخمین تعداد دقیق قربانیان قاچاق انسان در دنیا امری تقریباً غیر ممکن است، چرا که قربانیان به دلیل تهدید پیوسته‌ی قاچاقچیان انسان و در نظر گرفتن آن‌ها به عنوان محافظان خود در برابر دولت‌ها تمایلی به پاپیش گذاشتن و گزارش دادن ندارند. علاوه بر نبود آماری دقیق در این حوزه، از دیگر مسائل این حوزه، نبود درکی جامع از شدت و جدیت این پدیده است. از این جهت، مهار پدیده‌ی قاچاق ممکن بسیار دشوار می‌نماید.

کتاب حاضر سعی دارد با اتخاذ رویکردی بینا‌رشته‌ای از مناظر گوناگون، فهمی عمیق‌تر و درکی جامع‌تر نسبت به پدیده‌ی قاچاق انسان به‌دست دهد. تفاوت این کتاب با دیگر آثار چاپ‌ شده در این‌باره این است که به جای بهره‌گیری از تنها یک منظر، دیدگاه متخصصان حوزه‌ها و رشته‌های متفاوت در رابطه با پدیده‌ی تلخ قاچاق انسان در قالب ۱۶ فصل مجزا در این کتاب گردآوری شده‌است. بخش مقدمه کتاب با عنوان قاچاق انسان، بردگی مدرن، تصویری کلی از پدیده‌ی قاچاق انسان در قرن بیست و یکم ارائه می‌دهد و وجوه تشابه این پدیده با بردگی در دوره باستان به بحث گذاشته‌می‌شود. آن‌چه به عنوان قاچاق انسان در ایالات متحده آمریکا در قرن حاضر نمود پیدا می‌کند عبارتند از بردگی جنسی[۲] و کار اجباری[۳]. فصل نخست که توسط زایبل[۴] ارائه شده به پیشایند‌های قاچاق انسان به‌ویژه بردگی در آمریکا با نگاهی درزمانی تاریخی و اشکال مختلف بهره‌کشی با تأکید بر دیدگاه‌ها و برداشت‌های جامعه اختصاص یافته‌است. فصل دوم با عنوان سرزمین مرزی: چالش قاچاق بین‌مرزی انسان، مواد مخدر و اسلحه میان مکزیک و ایالات متحده از چگونگی ارتباط درهم ‌تنیده‌ی‌ این سه پدیده، تصویری شفاف ارائه می‌دهد. این فصل را لارنس فرنچ[۵] نگاشته است. در این فصل نقش برجسته‌ی مکزیک در قاچاق از مرزهای شمالی و جنوبی به‌ویژه در دوره‌ی سیاست«جنگ علیه مواد مخدر آمریکا» تحلیل و بررسی می‌شود. فصل سوم با اتخاذ منظری جامعه‌شناختی به بررسی و تحلیل وجوه تمایز عوامل و الگوهای نژادی، قومی، جنسیتی، طبقه‌ی اجتماعی و فرهنگی معضل قاچاق انسان می‌پردازد. در بخش نتیجه‌گیری این فصل، چارچوبی اقتصادی- سیاسی ارائه ‌شده است که فهمی عمیق‌تر از نحوه‌ی تأثیرگذاری نیروهای ساختاری[۶] بر الگوهای ذکرشده در معضل قاچاق انسان به‌دست می‌دهد. این فصل نوشته‌ی مولونی[۷] است. فصل چهارم با عنوان «روان‌شناسی قاچاق انسان» به طرح و تبیین عوامل خطرپذیری روانشناختی، آسیب روحی روانی و درمان قربانیان قاچاق انسان می‌پردازد. به علاوه، در کنار بررسی ابعاد روانشناختی قاچاقچیان، استخدام‌کنندگان و تسهیل‌کنندگان امر قاچاق، شرح و تحلیلی روانشناسانه از مصرف‌کنندگان (خریداران و مشتریان فحشا) و اغواگری جنسی آن‌ها ارائه می‌گردد. این فصل را جودی بیسون[۸] نگارش کرده‌است.

فصل پنجم کتاب به مروری بر نقش اینترنت در قاچاق انسان اختصاص یافته‌ است. موضوعاتی که در این فصل به‌آن پرداخته می‌شوند عبارتند از  اینترنت و جرم، قربانی‌شناسی قاچاق انسان در اینترنت، زمینه‌های جرم‌خیزی اینترنت، بازار اینترنتی قاچاق انسان و پتانسیل‌های پیشگیرانه‌ی اینترنت. رایان الگزاندر[۹] در فصل شش، موضوع استخدام کودکان به منظور بهره‌کشی جنسی به تفصیل ارائه ‌می‌شود. این موضوع در سه محور‌ شکل‌یافته است. محور‌ نخست به مشخصات کودکان در معرض، مجرمان و رابطه‌ی میان این‌دو اختصاص یافته‌است. محور دوم تدابیر مهندسی‌ شده که زودباوی و ساده‌انگاری قربانیان را در برخواهد داشت شامل می‌شود. در محور سوم عوامل اجبار از جمله تجارت برده، کودک‌دزدی و تهدید خانواده‌ها بررسی می‌گردد. فصل بعدی به بررسی جزئی‌تر قاچاق انسان، مراکز اصلی قاچاق و چالش‌های احتمالی بازرسان در برخورد با این پدیده و تحلیل پروتکل‌های بین‌سازمانی مرتبط اختصاص ‌یافته‌است. این فصل توسط برایان کینگزهات[۱۰] ارائه‌شده است. فصل بعد را ستوان جفری ویبل[۱۱] از واحد بهره‌کشی کودکان دپارتمان پلیس ویچیتا در رابطه با موضوع قاچاق انسان در نواحی مرکزی آمریکا نوشته‌است. فصل نهم به موضوع تجارت جنسی در مشاغل با سمت و سوی فحشا از جمله روسپی‌گری تجاری و کلاب‌های شبانه پرداخته ‌است. این فصل کاری است از دی جی ابلینگر[۱۲]. گروه‌های تبهکاری خیابانی و نقش آن‌ها در قاچاق انسان موضوعی است که فصل دهم به آن اختصاص‌ یافته ‌است. این فصل را جوزف استرنز[۱۳] نگاشته‌است. در فصل بعدی سعی‌شده است که تعریفی صریح و روشن از جنبه‌ی کار اجباری قاچاق انسان و وضعیت آن در آمریکا ارائه‌گردد. در فصل دوازدهم، آژانس‌های مسئول در زمینه‌ی مقابله با قاچاق انسان در آمریکا از جمله اداره‌ی فدرال بازرسی و مهاجران و گمرک[۱۴] معرفی و تحلیل می‌شوند. در فصل سیزدهم، تقویت آموزش و آگاهی آژانس‌های پلیس در حوزه‌ی اجرای قوانین مرتبط با قاچاق انسان و نحوه‌ی رویاروی صحیح ضابطان محلی با قاچاقچیان انسان تشریح می‌گردد. ولادیمیر ای سرگونین[۱۵]  نویسنده‌ی این فصل است. فصل چهاردهم با عنوان «نه در شهرما» به موضوع وقوع قاچاق انسان که به باور شهروندان ویچیتا غیر ممکن است در شهرآنها رخ دهد اشاره می‌شود. علاوه بر مجموعه‌ای مصاحبه با آژانس‌ها و دپارتمان‌های اعمال قانون، به تفصیل نقش مردم در مبارزه با قاچاق انسان پرداخته‌می‌شود. فصل پانزدهم به تشریح رویکردهای و سیاست‌های گوناگون خدمت‌رسانی به قربانیان قاچاق انسان در کشورهای قدرتمند دنیا می‌پردازد و تحلیلی مقایسه‌ای از نقاط ضعف و قوت هریک به‌دست‌می‌دهد. فصل پایانی کتاب مبارزه با قاچاق: رویکردی میان‌رشته‌ای از منظر حقوقی به بررسی روندهای حقوقی و قوانین مرتبط با قاچاق انسان و گردش اخیر این قوانین به سوی حمایت از قربانیان و نه مجرم‌انگاری آنان می‌پردازد. مجموعه‌ مقالات کتاب که در قالب ۱۶ فصل گردآوری شده‌است توسط مایکل جی پالمیوتو[۱۶] استاد سرشناس حوزه‌ی عدالت‌کیفری و افسر سابق دولت آمریکا ویرایش شده است. این کتاب در سال ۲۰۱۵ و توسط انتشارات سی‌آرسی، گروه تیلور و فرانسیس به چاپ‌ رسیده است.

پی‌نوشت‌ها

[۱]. Combating Human Trafficking

  A Multidisciplinary Approach

[۲]. sex slavery

[۳]. forced labor

[۴]. Caleb L. Seibel

[۵]. Laurence Armand French

[۶]. structural forces

[۷]. Christopher J. Moloney

[۸]. Jodie G. Beeson

[۹]. Ryan J. Alexander

[۱۰]. Brian F. Kingshott

[۱۱]. Jeffrey W. Weible

[۱۲]. D. G. Oblinger

[۱۳]. Joseph Stearns

[۱۴]. Federal Bureau of Investigation and Immigration and Custom Enforcement

[۱۵]. Vladimir A. Sergevnin

[۱۶]. Michael J. Palmiotto