کوکائین امروز یکی از رایجترین موادی است که به صورت غیرقانونی مصرف میشود. این ماده عمدتاً در آمریکای لاتین و مرکزی تولید میشود و به سایر نقاط جهان قاچاق میشود. اروپا، آمریکای جنوبی و آمریکای شمالی سه مقصد اصلی این ماده به شمار میآیند. روی همرفته ۱۹ میلیون تن در جهان به کوائین اعتیاد دارند و شمار مصرف کنندگان آن نسبت به سال گذشته میلادی ۵ درصد بیشتر است. این ماده از چندین مسیر مختلف و از طریق ابزارهای متعددی وارد اروپا میشود، اما رشد قابل توجهی که با استفاده از کانتینرهای حمل و نقل دریایی در امر قاچاق بهوجود آمده است، چالشی جدی را بر سر راه اجرای قانون پدید آورده است.
کوکائین محبوبترین ماده محرک در اروپا به شمار میآید؛ هر ساله ۹۱ تن کوکائین تنها در اروپا مصرف میشود. مرکز اروپایی رصد مواد مخدر و اعتیاد (EMCDDA) ارزیابی میکند که ارزش اقتصاد کوکائین غیرقانونی اروپا به ۵٫۷ میلیارد یورو بالغ شده است. همچنین براساس گزارش مواد اروپای سال ۲۰۱۹ که در ماه ژوئن منتشر شده تأکید میکند که کوکائین بسیار رایجتر از قبل شده است.
نقشه ۱) مسیرهای اصلی قاچاق کوکائین در جهان
از نظر میزان کشفیات مواد در اروپا کوکائین پس از کانابیس در جایگاه دوم قرار دارد. در سال ۲۰۱۷، ۱۰۴ تن کوکائین درون مرزهای اروپا (رقمی که در سال ۲۰۱۶، ۹۸ تن بوده است). اما در سال ۲۰۱۸ این میزان به ۱۴۰٫۴ تن رسید و نسبت به سال ۲۰۱۶ تقریباً دو برابر شد. با این وجود قیمت کوکائین ثابت مانده است.
در حدود ۲٫۶ میلیون تن از بزرگسالان جوان (۱۵ تا ۳۴ سال) در سال ۲۰۱۷ اقدام به مصرف کوکائین کرده اند. یک پژوهش جدید نشان می هد که بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بقایای کوکائین موجود در فاضلاب شهری در ۲۲ شهر از ۳۸ شهر مورد بررسی افزایش یافته و این امر گویای روندی صعودی است. در سال ۲۰۱۸ نیز بیشترین بقایای کوکائین در شهرهای بلژیک، هلند و بریتانیا یافته شد.
بخش اعظم کوکائین منتقل شده به اروپا متعلق به آمریکای جنوبی (به طور خاص از کشورهای تولید کننده کوکائین یعنی کلمبیا، پرو و بولیوی از طریق بندرهای برزیل، اکوادور و ونزوئلا) است. البته قاچاق کوکائین در سطح وسیع در دو منطقه اصلی انجام میشود: منطقه کارائیب، یعنی جایی که جمهوری دومینیکن و جامائیکا نقش اصلی را در ترانزیت ایفا میکنند و آفریقای غربی از جمله کیپ ورد، مادیرا و جزایر قناری. البته کوکائینی که از مسیر آفریقای غربی وارد اروپا میشود نه تنها از طریق دریاست، بلکه از راه هوایی و زمینی نیز انتقال داده میشود. این درحالیست که در کشورهای شمال آفریقا از کانالهای مشابهی برای قاچاق حشیش استفاده میشود.
کوکائین معمولاً از طریق اسپانیا و پرتغال در جنوب و نیز برخی بندرهای بلژیک و هلند در شمال وارد قاره اروپا شده و از طریق بازار مواد اروپا کاملاً در این قاره پخش میشود. کارشناسان میزان مصرف کوکائین در پنج کشور اسپانیا، بلژیک، فرانسه، هلند و ایتالیا را برابر با چهار پنجم کل مصرف این ماده در اروپا برآورد میکنند. البته در سالهای اخیر با توجه به اینکه میزان کشف کوکائین در منطقه بالکان نیز افزایش یافته به نظر میرسد ورودی دیگری را نیز باید به دیگر مبادی کوکائین به اروپا افزود که جنوب شرقی است. از این ناحیه به طور سنتی هروئین وارد اروپا میشود. آلبانی در منطقه بالکان نقش برجستهای در قاچاق مواد به اروپا دارد. روزنامه ایندیپندنت این کشور را «کلمبیای اروپا» نامیده، زیرا گروههای قاچاق آلبانی موفقترین قاچاقچیان مواد کنترل شده اروپا به ویژه در زمینه قاچاق هروئین، کوکائین و کانابیس به شمار میآیند.
منبع: گزارش ۲۰۲۰ UNODC
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.