کادراس موسسه کادراس
بزرگ‌ترین تک‌مسیر قاچاق هروئین در جهان همچنان «مسیر» معروف به «بالکان» است که اوپی‌یت‌ها در طول آن از افغانستان به جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، کشورهای بالکان و مقصدهای مختلف در غرب و مرکز اروپا حمل می‌شود. بدون در نظر گرفتن مقادیر کشف صورت‌گرفته در خود افغانستان، کشورهای واقع در امتداد مسیر بالکان ۵۸ درصد از مقدار جهانی هروئین و مورفین کشف‌شده در سال ۲۰۱۸ را بر اساس گزارش جهانی مواد ۲۰۲۰، دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل تشکیل داده است؛ ۸ درصد دیگر موارد کشف جهانی توسط کشورهای غرب و مرکز اروپا گزارش شده است که هروئین و مورفین قاچاق‌شده در مسیر بالکان تا حد زیادی بازارهای آنها را تأمین می‌کند.
بیشترین هروئین و مورفین کشف‌شده در مسیر بالکان در سال ۲۰۱۸ همچنان میزان گزارش شده توسط جمهوری اسلامی ایران (۴۶ تن) و پس از آن ترکیه (۱۹ تن) و کشورهای بالکان (۳ تن) است. در مقایسه با این ارقام، کشورهای غرب و مرکز اروپا در آن سال ۹ تن اوپی‌یت کشف و ضبط کردند.
جمهوری اسلامی ایران گزارش داد که ۷۵ درصد مورفین و ۷۵ درصد هروئین کشف‌شده در قلمروی این کشور در سال ۲۰۱۸ از طریق پاکستان قاچاق شده بوده است در حالی که بقیه این مواد به طور مستقیم از افغانستان به داخل کشور قاچاق شده بود. معمولاً مقصد بعدی هروئین ترکیه است (۷۰ درصد کل هروئین کشف شده در جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷)، و از آنجا در مسیر بالکان به غرب و مرکز اروپا می‌رود؛ این قاچاق یا از طریق شاخه غربی مسیر از بلغارستان به کشورهای مختلف بالکان غربی انجام می‌شود، یا مواد قبل از رسیدن به بازارهای اصلی مصرف در غرب و مرکز اروپا به میزان کمتری از طریق شاخه شرقی مسیر از بلغارستان و سپس به رومانی و مجارستان جا به جا می‌شوند.
در پاسخ‌های پرسشنامه گزارش سالانه کشورهای غرب و مرکز اروپا در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ به قاچاق هروئین در طول مسیر بالکان در ۸۰ درصد کشورهای مبدأ، محل عزیمت و ترانزیت اشاره شده است. ۳ درصد دیگر به انتقال از طریق جمهوری اسلامی ایران و ۷ درصد به انتقال از طریق پاکستان اشاره دارد که در هر دو مورد مواد متعاقباً در طول مسیر بالکان قاچاق می‌شود و به بازارهای مصرف در غرب و مرکز اروپا می‌رسد. با این حال، هروئین از طریق حمل مستقیم از جمهوری اسلامی ایران و پاکستان یا از طریق مسیر جنوبی به اروپای غربی به غرب و مرکز اروپا قاچاق می‌شود.
قاچاق در مسیر جنوبی شامل قاچاق هروئین از طریق پاکستان یا جمهوری اسلامی ایران به هند (برای مصرف داخلی و صادرات مجدد به کشورهای منطقه) و قاچاق به آفریقا (برای مصرف محلی و صادرات مجدد به اروپا) است. فراتر از پاکستان، کشورهای واقع در مسیر جنوبی ۶ درصد از مقدار کشف‌شده جهانی هروئین و مورفین (به استثنای موارد کشف انجام‌شده در افغانستان) در سال ۲۰۱۸ را تشکیل می‌دهند، در حالی که این مؤلفه در سال ۲۰۱۵، ۳ درصد بوده است. به طور کلی ۱۱ درصد از موارد اشاره شده کشورهای مبدأ، محل عزیمت و ترانزیت هروئین توسط کشورهای واقع غرب و مرکز اروپا به قاچاق کالا در طول مسیر جنوبی در طول دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ مربوط می‌شد.
کشورهای اصلی شناسایی شده که طی دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ محل و مسیر قاچاق هروئین در طول مسیر جنوبی به غرب و مرکز اروپا بوده‌اند شامل هند، کشورهای حوزه خلیج فارس (به ویژه قطر و امارات متحده عربی) و تعدادی از کشورهای جنوب و شرق آفریقا (به ویژه آفریقای جنوبی، کنیا، اتیوپی، موزامبیک، جمهوری متحد تانزانیا، رواندا، بوروندی، اوگاندا و ماداگاسکار) است. کشورهای اروپایی که بیشترین قاچاق را طی دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در طول مسیر جنوبی گزارش کرده‌اند بلژیک (بیشتر از طریق کنیا، بوروندی، رواندا، اوگاندا، آفریقای جنوبی، اتیوپی و جمهوری متحد تانزانیا) و ایتالیا (بیشتر از طریق قطر، امارات متحده عربی، آفریقای جنوبی، اتیوپی، ماداگاسکار و عمان) بوده‌اند.
همچنین، مهم‌ترین فعالیت‌های قاچاق اوپی‌یت‌ها در سراسر جهان که منشاء آن از افغانستان نبوده است به اوپی‌یت‌های تولید شده در جنوب شرقی آسیا (بیشتر میانمار) مربوط می‌شود که به سایر بازارهای شرق و جنوب شرق آسیا (بیشتر چین و تایلند) و اقیانوسیه (بیشتر استرالیا) قاچاق می‌شوند. کشف و ضبط‌های انجام شده در این کشورها ۱۱ درصد از مقدار جهانی هروئین و مرفین کشف شده در سال ۲۰۱۸ را تشکیل می‌دهد (به استثنای موارد کشف انجام شده توسط افغانستان)؛ این میزان نسبت به ۱۵ درصد سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است. این روند به موازات کاهش ۲۰ درصدی گزارش شده در تولید تریاک در میانمار در دوره ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸ بوده است.
با وجود کاهش اخیر تولید تریاک در میانمار، مقامات استرالیا بر اساس تحلیل دقیق موارد کشف با وزن بالا گزارش دادند که میزان هروئین کشف‌شده در آن کشور با منشأ جنوب شرقی آسیا از میزان پایین ۲۶ درصد در سال ۲۰۰۸ به حدود ۱۰۰ درصد طی دوره ژانویه تا ژوئن ۲۰۱۸ رسیده است. با این وجود سازگار با کاهش گزارش شده در تولید تریاک در میانمار، مشخص شد که مقادیر هروئین کشف شده در مرزهای استرالیا در سال مالی ۲۰۱۸/۲۰۱۷ کمتر از سال مالی ۲۰۱۵/۲۰۱۴ بوده است. نقطه بارگیری اصلی هروئین کشف‌شده در مرز استرالیا در سال ۲۰۱۸/۲۰۱۷ از نظر وزنی، تایلند بود و پس از آن جمهوری دموکراتیک خلق لائو، مالزی، کامبوج و ویتنام قرار داشتند که همه کشورهایی واقع در جنوب شرقی آسیا بودند.
