در طی چند سال اخیر، در بازارهای مواد مخدر فدراسیون روسیه و آسیای مرکزی نیز تغییرات قابلتوجهی اتفاق افتاده است؛ بهصورتی که مواد مصنوعی بهسرعت ظهور کرده و ظاهراً سهم قابلتوجهی از بازار را به دست آوردهاند، و استفاده از اوپیوئیدهای گیاهی کاهشیافته است.
دادههای به دست آمده از فدراسیون روسیه و کشورهای آسیای میانه حاکی از کاهش چشمگیر میزان مصرف و قاچاق مواد مخدر در طی دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ است. کشف اوپییتها (بیان شده توسط معادل هروئین)، در فدراسیون روسیه از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ نزدیک به ۸۰ درصد کاهشیافته و به کمتر از ۸۰۰ کیلوگرم رسیده است.
در مقابل، مقادیر محرکهای کشفشده طی دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ بیست برابر افزایشیافته است؛ بهویژه کشف مواد روانگردان نوظهور، که تقریباً ۳۳ برابر مقدار اولیه افزایشیافته است. علاوه بر این، با توجه به دادههای به دست آمده از کشفیات، اکنون انواع مختلفی از مواد (تحت نظارت بینالمللی یا نه) در بازار مواد مخدر مصنوعی وجود دارد؛ شامل مت آمفتامین و کاتینون های مختلف، ازجمله مفدرون و آلفا-پیرودیونوالروفنون.
همچنین، همراه با افزایش اکتشافات صورت گرفته، مقامات روسیه از افزایش تعداد آزمایشگاههای مخفی تولید مواد مخدر منحل شده مختلف خبر دادهاند؛ بهصورتی که از ۳۶ مورد در سال ۲۰۱۳، و ۴۰ مورد در سال ۲۰۱۵، به ۶۸ مورد در سال ۲۰۱۸ افزایشیافته است.
در زمینه تقاضا نیز الگوهای مشابهی گزارششده است. نسبت درمان برای مصرف اوپیوئیدها در مجموع گزارششده در مورد تقاضاهای درمان برای اولین بار، از مجموع ۸۷ درصد در سال ۲۰۰۸، به ۲۸ درصد در سال ۲۰۱۸ کاهشیافته است؛ درحالیکه تقاضای درمان برای استفاده از مواد محرک (اغلب مربوط به مواد روانگردان نوظهور)، در دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، از ۱ درصد به ۱۹ درصد افزایش نشان میدهد. علیرغم افزایش اخیر، به نظر میرسد تقاضای کلی درمان دارویی مربوط به مصرف مواد مخدر، طی دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، ۴۶ درصد کاهشیافته است.
به نظر میرسد پیدایش “مواد مخدر جدید” در فدراسیون روسیه، عرضهمحور باشد؛ زیرا حداقل تا حدی ممکن است با گسترش سریع شبکه تاریک در فدراسیون روسیه مرتبط باشد. دادههای جمعآوری شده در بین نمونه کاربران اینترنت که بهراحتی در دسترس بودهاند، حاکی از آن است که فدراسیون روسیه ممکن است بالاترین نسبت از کاربران اینترنت که از شبکه تاریک برای خرید مواد مخدر استفاده میکنند را در سراسر جهان داشته باشد. در میان پاسخدهندگان این پیمایش، در ژانویه ۲۰۱۸، ۴۶ درصد از مصرفکنندگان مواد مخدر را افرادی تشکیل میدادند که از شبکه تاریک مواد مخدر خریداری کردهاند؛ این آمار در ژانویه ۲۰۲۰ به ۸۶ درصد افزایش یافت.
این دادهها بر اساس یک نمونه غیر بیانگر است و باید با احتیاط تفسیر شود؛ اما شواهدی را در مورد نفوذ بالای شبکه تاریک در فدراسیون روسیه، مرتبط با ظهور پلتفرم بازار روسیزبان هایدرا در شبکه تاریک را تأیید میکنند.تجزیهوتحلیل انجام شده بر اساس تکنیک های وب اسکریپینگ[۱] بر روی بازار هایدرا در فوریه ۲۰۱۹، نشان داد که در مجموع ۱۳،۹۳۵ ماده مخدر در این پلتفرم فهرست شده است؛ و کاتینون های مصنوعی بر این بازار تسلط دارد (۳۹ درصد کل فهرست بندیها، بهویژه آلفا-پیرودیونوالروفنون و مفدرون)؛ کانابیس، اغلب بهصورت ماریجوانا (۱۶ درصد)، و حشیش (۱۴ درصد)؛ مواد روانگردان نوظهور سنتی، اغلب بهصورت آمفتامین (۱۰ درصد) و مت آمفتامین (۱ درصد)، کوکائین (۴ درصد)، مواد روانگردان (۳ درصد)، داروهای تجزیهای (۲ درصد)، و اوپیوئیدها (۲ درصد). این تحلیل همچنین نشان داد که تا حدودی به دلیل افزایش دسترسی به مواد مخدر از طریق شبکه تاریک، دو سوم جمعیت روسیه اکنون قادر به خرید فوری مواد مخدر هستند.۷۶ اهمیت قاچاق مواد روانگردان نوظهور از طریق شبکه تاریک و یا از طریق فروشگاههای اینترنتی نیز بهصورت غیر مستقیم در میزان بالای حمل روانگردانهای نوظهور به مصرفکنندگان نهایی و قاچاقچیان خردهفروش محلی از طریق پست، منعکسشده است: ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۸؛ که نسبت بالاتری را در مقایسه با سایر دستههای مواد مخدر در فدراسیون روسیه نشان میدهد.
پینوشت
[۱] نرمافزارهای «وب اسکرپینگ» (Web Scraping) به طور خودکار اطلاعات و دادههایی را که معمولاً از طریق بازدید از یک وبسایت در مرورگر قابل دسترسی باشد، گردآوری میکنند. بدین ترتیب این نرمافزارها با اجرای ناشناس این کار میتوانند قابلیتهایی برای دادهکاوی، تحلیل داده، تحلیل آماری و موارد دیگر ایجاد کنند.