کادراس موسسه کادراس
مصرف سیگار برای زنان جز قبح اجتماعی و فرهنگی آن که این روزها نیز کم‌رنگ شده است، منع قانونی ندارد. نتایج مطالعات نشان می دهند، زنان از سیگار کشیدن برای همذات پنداری با مردان یا استفاده از جاذبه های جنسی آن یا ابزاری موثر برای کنترل وزن سود می جویند؛ سیگار کشیدن دختران و زنان اما در هر حال روند صعودی یافته است و تبدیل به تهدیدی جدی برای سلامت جسم و روان آنها شده است.
نیکوتین ماده اصلی اعتیادآور سیگار، مخدری به حساب می آید که اثرات آرامبخش کوتاهی نیز دارد و باید گفت بسته به میزان مصرف به شدت اعتیادآور است. بیوشیمی نشان داده نیکوتین ناشی از استنشاق دود توتون و تنباکو به لحاظ تحریک دوپامین و سروتونین انتقال دهنده های عصبی در مغز ، حافظه بلند مدت را افزوده و انجام برخی وظایف ساده را تسهیل می کند. در واقع آنچه باعث محبوبیت مصرف سیگار هم میان زنان و هم مردان شده، تاثیر فوری نیکوتین به مغز می باشد که با افزایش کارایی، کاهش اضطراب و کم هزینه بودن همراه شده است.
آغاز زمان سیگاری شدن مردان و زنان برخلاف سایر مواد اعتیاد آور مانند تریاک و شیشه تقریباً به هم نزدیک است، زنان اما مصرف سیگار را برای کاهش استرس و افزایش هوشیاری انتخاب می‌کنند. هرچند میان زنان سیگار کشیدن نمی‌تواند ریشه مشکلات آنها را برطرف کند، اما موقتاً احساسات منفی را آرامش بخشیده و برای آنها احساس راحتی به وجود می آورد. محیط اجتماعی اصلی ترین بستر عامل سیگار کشیدن دختران نوجوان و جوان به شمار می رود و این امر در مورد دختران نوجوان به خانواده، همسالان و دوستان صمیمی آنها بستگی دارد.
یکی از نظریاتی که در خصوص اعتیاد و گرایش به مصرف مواد وجود دارد « فرضیه دروازه » است. بر اساس این فرضیه، استفاده از مواد مخدر با سوء مصرف یک ماده قانونی مثلا یک مخدر نرم مانند سیگار شروع می شود و در سیر گسترش و تکامل به مصرف مواد سخت[۱] می رسد. طرفداران فرضیه دروازه ورود به اعتیاد را با سوء مصرف مواد یا داروهای مجاز می دانند. بر این اساس، مصرف الکل و سیگار در سنین پایین با مصرف مواد و سایر رفتارهای ضداجتماعی در بزرگسالی ارتباط دارد.
مرحله نوجوانی به ویژه برای دختران به دلیل خودمحوری و عدم درک یکپارچه و صحیح نوجوانان از عواقب مخاطره‌آمیز رفتارهای خود، مرحله مهمی برای شیوع رفتارهای پرخطر محسوب می‌شود. به همین دلیل دوره ای پرخطر برای آغاز مصرف سیگار، مواد مخدر، الکل و سایر مواد غیر مجاز محسوب می شود و نوجوانانی که سیگار مصرف می کنند به احتمال زیاد به مصرف مواد گرایش پیدا می کنند. همه این عوامل در سنین پایین‌تر می تواند باعث گرایش افراد به مصرف دخانیات اعم از سیگار و قلیان شود. به عبارتی، فردی که به هر دلیلی در سنین نوجوانی و جوانی به مصرف سیگار تمایل و شروع به مصرف می کند، احتمالاً به همین دلیل به سمت مصرف مواد اعتیادآور سخت دیگر کشیده می شود.
دختران نوجوان سیگاری اغلب برون گرا و سرکشند؛ اما عزت نفس و اعتماد به نفس کمتری نسبت به همسالان غیرسیگاری خود خصوصا از حیث احساس توانایی در ساختن آینده شان ابراز می دارند و بیشتر از سیگار به عنوان وسیله ای برای پیوند با همسالان شان در پس بهانه هائی چون نگرانی از افزایش وزن و بی ریخت شدن سود می جویند . نیکوتین ممکن است حس توانمندی و در نتیجه تقویت اعتماد به نفس به او بخشیده و حالش را عوض کند یا موقتا مانع از افزایش وزنش شود که همین بهانه ای برای تداوم اعتیادش می گردد. وجود دوستان سیگاری، دسترسی آسان به سیگار و آزاد بودن مصرف آن در امکان عمومی به عنوان عوامل خاص گرایش به سیگار در نوجوانان معرفی شده است. از طرفی مصرف سیگار باعث ایجاد تغییراتی در رفتار و منش فرد مصرف کننده می شود و او را مستعد مصرف مواد مخدر نیز می کند. حضور در بین این دوستان پیامدهای ویژه ای دارد که گرایش به انحرافات اجتماعی یکی از آنها است. در این گونه جمع ها فرد با مواد جدید و آثار آن آشنا می شود و تبلیغات مختلف در مورد مصرف مثبت مواد و عدم اعتیادآور بودن برخی مواد، باعث ایجاد نگرش مثبت در فرد شده و علاوه بر از بین رفتن قبح مصرف مواد، علاقه فرد به مصرف مواد افزایش می یابد.
زنان مجرد بالای ۳۵ سال ممکن است سیگار کشیدن را بیشتر جایگزین شریک زندگی بدانند . زنان به احتمال زیاد در دوران بارداری یا هنگام مراقبت از یک یا چند فرزند برای ترک سیگار تلاش می کنند؛ در عین حال همه سیگاری ها هنگام ابتلا به بیماری سخت و قابل هشدار اقدام به ترک آن می کنند. در این میان زنانی از احتمال بیشتر موفقیت در ترک سیگار برخوردارند که باسوادتر ، دارای درآمد مکفی ، واجد تعهد قوی به تغییر رفتار و برخوردار از تامین اجتماعی هستند . زنان جوان بیش از دختران نوجوان نرخ ترک اعتیاد بالاتری نشان می دهند و این در حالی است که این میزان مشابه ترک اعتیاد مردان میانسال است.
با این حال ترک سیگار زنان در هر سنی دارای فواید بلندمدتی است . اکثر سیگاری های همزمان معتاد به الکل یا مواد مخدر بعید است بدون ترک همزمان آنها بتوانند سیگار را کاملا ترک کنند . توصیه های مشابهی در مورد درمان سیگار به بیماران مبتلا به اختلالات روانی از جمله افسردگی و اضطراب می شود که بدون حل آنها توسط روان پزشک ، اعتیاد پایدار می ماند ،خصوصا اینکه تجویز داروهای روان درمانی در حین ترک برای جلوگیری مثلا از افسردگی می تواند جایگزین آن شده یا پس از اتمام دوره تجویز به عود اعتیاد بیانجامدد.
پی‌نوشت
[۱] منظور از مواد اعتیادآور سخت در فرضیه دروازه موادی مثل کوکائین، هروئین و مت‌آمفتامین (شیشه) است که وابستگی به آنها تعریفی عینی از اعتیاد است.
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع و لینک «کادراس» بلامانع است.
