کادراس موسسه کادراس
در اوایل آوریل ۲۰۲۱ طالبان در مقام حکومت افغانستان برداشت خشخاش[۱] را ممنوع اعلام کرد؛ درست در زمانی که کشاورزان در برخی مناطق این کشور شروع به گرفتن عصاره تریاک[۲] از گیاه یادشده برای تولید هروئین کردند.
طالبان به کشاورزان اخطار داد که محصولات‌شان سوزانده خواهد شد و در صورت تداوم برداشت ممکن است زندانی شوند. فصل کاشت و برداشت در سراسر کشور افغانستان متفاوت است. در قلب طالبان، یعنی جنوب قندهار، برداشت محصول آغاز شده اما در شرق کشور برخی کشاورزان به تازگی شروع به کاشت محصول خود کردند.
به نظر می‌رسد این ممنوعیت در افغانستان شدیداً فقیر، فقیرترین شهروندان این کشور را درست در زمانی که کشور در آستانه سقوط آزاد اقتصادی قرار دارد، فقیرتر خواهد کرد. «ذبیح‌الله مجاهد»، سخنگوی طالبان این فرمان را در یک کنفرانس خبری در کابل پایتخت افغانستان اعلام نمود. این حکم همچنین تولید موادمخدر[۳] و ترانزیت، تجارت، صادرات و واردات هروئین[۴]، حشیش[۵] و الکل[۶] را غیرقانونی اعلام کرد.
این ممنوعیت یادآور حکومت پیشین طالبان در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، در زمانی است که این جنبش دارای تفسیری خشن از اسلام بود و تولید خشخاش را غیرقانونی اعلام کرد. در آن دوران این ممنوعیت در طی دو سال در سراسر کشور اجرا شد و به گفته سازمان‌ملل تاحد زیادی به ریشه‌کنی تولید خشخاش کمک نمود.
با‌این‌حال پس از سرنگونی طالبان در سال ۲۰۰۱، کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور به کار تولید خشخاش بازگشتند. خشخاش منبع درآمد اصلی میلیون‌ها کشاورز خرد و کارگر روزمزد است که با برداشت این محصول و گرفتن عصاره تریاک می‌توانند بیش از ۳۰۰ دلار در ماه درآمد کسب کنند.
علیرغم میلیادرها دلاری که جامعه‌جهانی طی ۲۰ سال حضور خود در افغانستان برای ریشه‌کن کردن موادمخدر هزینه کرده، اما این کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک در جهان است. در سال ۲۰۲۱، پیش از تسلط طالبان، افغانستان بیش از ۶۰۰۰ تن تریاک تولید کرد، که به گفته دفتر مبارزه با موادمخدر و جرم سازمان‌ملل[۷] می‌توان به صورت بالقوه از آن ۳۲۰ تن هروئین خالص به دست آورد.
افغانستان بیشتر از تمام کشورهای تولیدکننده تریاک اقدام به تولید این محصول می‌کند. در سال گذشته این کشور برای ششمین سال متوالی برداشت بی‌سابقه تریاک را تجربه کرده است.
براساس گزارش‌های منتشر شده در طول سالهای شورش طالبان، این جنبش میلیون‌ها دلار از کشاورزان و مردان میان‌سال مالیات می‌گرفت تا موادمخدر خود را به خارج از افغانستان صادر کند. همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، مقامات ارشد دولت تحت حمایت ایالات‌متحده از طریق تجارت پرسود موادمخدر میلیون‌ها دلار به دست می‌آوردند.
واشنگتن بیش از ۸ میلیارد دلار برای از بین بردن تولید خشخاش در افغانستان، در طول جنگ ۲۰ ساله خود که با سلطه طالبان بر این کشور در ماه اوت پایان یافت، هزینه کرده است. قریب به ۸۰% هروئین تولید شده از تریاک افغانستان از طریق آسیای مرکزی و پاکستان به اروپا می‌رسید.
براساس گزارش سازمان‌ملل در سال ۲۰۲۱، درآمد حاصل از اوپی‌یت‌ها[۸] در افغانستان بین ۱.۸ تا ۲.۷ میلیارد دلار بوده است که بیش از ۷% از تولیدناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. در همین گزارش آمده است که «زنجیره‌های تامین موادمخدر غیرقانونی در خارج از افغانستان» پول بزرگ تری را تولید می کتد.
این ممنوعیت طالبان در حالی صورت می‌گیرد که این کشور با یک بحران انسانی دسته‌وپنجه نرم می‌کند. بحرانی که سبب شد تا سازمان‌ملل ۴.۴ میلیارد دلار کمک بشردوستانه برای این کشور درخواست کند، زیرا ۹۵% اهالی افغانستان فاقد غذای کافی هستند.
این ممنوعیت اگرچه ضربه شدیدی به خانه‌های تولید موادمخدر می‌زند اما احتمالا کشاورزان خردی را که برای زنده ماندن به تولید تریاک متکی هستند را به طور کلی از میان خواهد برد. مشخص نیست که طالبان چگونه می تواند در مقطعی که کمک‌های مالی بین الملل به افغانستان متوقف شده، محصول دیگری را با خشخاش جایگزین ساخته و کشاورزان را تأمین کند.
فقیرترین مردم افغانستان اغلب از وعده برداشت خشخاش در سال آینده برای خرید مواد اولیه مانند آرد، شکر، روغن آشپزی و نفت استفاده می‌کنند. آخرین باری که طالبان در قدرت بودند، از بزرگان روستا و روحانیون مساجد برای اجرای این ممنوعیت استفاده کردند. آنها در روستاهایی که این ممنوعیت نادیده انگاشته شد، بزرگان، روحانیون را دستگیر و کشاورزان را مجازات کردند.
پی‌نوشت‌ها
[۱] poppy
[۲] opium
[۳] narcotics
[۴] heroin
[۵] hashish
[۶] alcohol
[۷] UN office on Drugs and Crime
[۸] Opiates
