کادراس موسسه کادراس
سوال اول: چرا برخی از افراد مواد مصرف می کنند؟
افراد به دلایل متعددی مواد مخدر مصرف می کنند. آنها می خواهند احساس خوبی داشته باشند، از خاطرات یا لحظات سخت زندگی خود فرار کنند، در مدرسه یا محل کار عملکرد بهتری داشته باشند، یا کنجکاو هستند زیرا دیگران این کار را انجام می دهند و می خواهند آنها هم امتحان کنند، امری بین نوجوانان بسیار رایج است.
اما عملکرد آن چگونه است؟ مواد مخدر قسمت هایی از مغز را که به فرد احساس خوبی می دهد، تحریک می کند، اما پس از مدتی که مواد مصرف می شود، قسمت هایی از مغز به آن عادت می کنند، سپس باید مقدار بیشتری مواد مصرف کرد تا همان حس خوب مجدداً تکرار شود. این چرخه آن قدر ادامه می یابد که بدن و مغز انسان برای اینکه به صورت طبیعی زندگی کند باید مواد مصرف کند. به نحوی که فرد دیگر آن احساس خوبی را که در اولین مصرف مواد داشت را نمی تواند تجربه کند و برای تکرار آن احساس مدام مصرف خود را افزایش داده و جتی ممکن است روی به چند دارو مصرفی آورد.
مصرف مواد مخدر می تواند به عنوان راهی برای فرار از وضعیت فعلی باشد اما می تواند به سرعت وضعیت فرد را بدتر کند. علاوه بر این که هیچ گاه آن احساس خوب اولیه تجربه نخواهد شد، مصرف مواد مختلف می تواند به طرق مختلف بر مغز و بدن انسان تأثیر بگذارند. به عنوان مثال:
الکل: مصرف الکل ممکن است بخش هایی از مغز را که مربوط به تصمیم گیری، حل مسئله و یادگیری است را دچار مشکل کند.
ماری جوانا: مصرف طولانی مدت ماری جوانا منجر به ایجاد اختلال در تمرکز می شود، به نحوی که فرد ممکن است موضوعاتی که به تازگی آموخته است را فراموش کند.
مسکن های تجویزی و آرام بخش ها و همچنین هروئین: مصرف مقادیر بالا و بدون تجویز پزشک موجب کاهش ضربان قلب فرد و تنفس او می شود و می تواند منجر به کما با حتی مرگ شود.
کوکائین و مت آمفتامین: مصرف این دسته از مواد ممکن است فرد را دچار خشونت، حملات عصبی یا حمله قلبی کند.
اکستازی: ممکن است فرد مصرف کننده پس از مصرف آن برای مدت طولانی احساس سردرگمی کند و حتی در خواب، حافظه و تمرکز او اختلالاتی ایجاد شود.
مصرف بسیاری از مواد نیز می تواند در حین رانندگی خطرات بسیار جدی رقم زند. ماری جوانا می تواند زمان واکنش را کاهش دهد، باعث شود فرد در تشخیص زمان و مسافت دقیق حین رانندگی دچار مشکل شود و هماهنگی اعضای بدن او برای انجام واکنش مناسب کاهش یابد. همچنین، مصرف کوکائین و مت آمفتامین می توانند راننده را پرخاشگر و بی پروا کنند. انواع خاصی از مسکن ها، به نام بنزودیازپین ها، می توانند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی فرد مصرف کننده حین رانندگی شوند. اثرات مصرف این مواد می تواند منجر به تصادف شود که مرگ و صدکات جدی را به همراه دارد.
سوال دوم: اعتیاد به مواد مخدر چیست؟
اعتیاد زمانی است که حتی اگر فرد بخواهد نمی تواند مصرف مواد را قطع کند. حتی اگر بداند که مصرف مواد باعث آسیب جدی به بدن و مغز او می‌شود، نمی‌تواند مصرف خود را کنترل کند. مرحله ای که مصرف مواد مهمتر از نیاز به خوردن یا خوابیدن می شود. میل به دریافت و مصرف مواد می تواند هر لحظه از زندگی فرد را پر کند اعتیاد جایگزین همه چیزهایی می شود که قبلاً از آن لذت می برد. فردی که معتاد است ممکن است تقریباً هر کاری انجام دهد – دروغ بگوید، دزدی کند یا به مردم صدمه بزند – تا به مصرف خود ادامه دهد. این می تواند منجر به مشکلاتی با خانواده و دوستانش و حتی دستگیری و زندان شود. در واقع، اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری مزمن است. این بدان معناست که برای مدت طولانی با فرد می ماند، حتی اگر برای مدتی مصرف را متوقف کند. مثل سرماخوردگی از بین نمی رود. فردی که اعتیاد دارد می تواند تحت درمان قرار گیرد، اما ترک برای همیشه می تواند بسیار سخت باشد و نیاز به مداومت دارد.
سوال سوم: چه چیزی موجب گرایش افراد به مصرف مواد می شود؟
مشکل در خانواده یکی از مهمترین دلایل مصرف مواد به ویژه در نوجوانان است؛ محیط خانه و خانواده ای که با مشکلات متعددی مانند، پرخاشگری و تنش، اختلاف بین والدین، مشکلات مالی و روحی و مصرف مواد توسط یکی از والدین و یا هر دو آنها احتمال اعتیاد را در نوجوانان و جوانان بسیار افزایش می دهد.
مشکلات روحی و روانی مانند مشکلات مربوط به حوزه سلامت روان که درمان نشده اند و در نهایت با خود افسردگی و اضطراب شدید را به همراه دارند، افراد را در گرایش به مصرف مواد مستعدتر می کند. همچنین افرادی که با اختلال کمبود توجه و بیش فعالی درمان نشده مواجه هستند، ممکن است مواد مصرف کنند تا احساس خوبی را دریافت کنند.
وجود مشکل در مدرسه، محل کار و حتی مشکل در دوست یابی که زندگی اجتماعی را برای فرد سخت می کند، ممکن است از دلایلی باشد تا فرد را منزوی کرده و جذب افراد و همسلانی شود که مواد مصرف می کنند.
شروع مصرف مواد از سنین پایین نیز از جمله عوامل مهمی است که بر نحوه رشد فیزیکی و عملکرد مغزی فرد تاثیر گذاشته و مصرف مواد در سنین پایین شانس اعتیاد شدید در بزرگسالی را افزایش می دهد.
همچنین، تحقیقات نشان داده اند زیست شناسی هر فرد و واکنس او به اولین مصرف مواد متفاوت است. برخی از افراد اولین باری که مواد مصرف می کنند، احساس خوشایند وصف ناپذیری دارند که برای تجربه آن احساس مدام مصرف خود را افزایش می دهند؛ در حالی که افراد دیگری هستند که با اولین مصرف حس تنفر به آنها دست می دهد به نحوی که هرگز حاضر به تجربه دوباره مصرف نمی شوند.
سوال چهارم: آیا اعتیاد قابل درمان است؟
بله اعتیاد قابل درمان است، اما افرادی که تحت درمان قرار می گیرند باید مداومت در آن داشته و در زول درمان مصرف خود را ترک کنند. بهبودی از اعتیاد بدین معناست که فرد باید مصرف خود را قطع کند و روش های جدید تفکر، احساس و برخورد با مشکلات را بیاموزد. در واقع فرد باید بیاموزد؛ چگونه بدون مصرف مواد زندگی کند؛ چگونه مشکلاتی که در خانواده، اجتماع، محل کار، در روابط او بین دوستانش ایجاد شده را ترمیم کند؛ چگونه از افرادی که مصرف کننده مواد هستند دوری کند؛ چگونه مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات حوزه روان خود را درمان کند.
