گزارش اخیر در مورد تولید، قاچاق و مصرف مواد مخدر در سراسر جهان در طول دوران همهگیری کووید-۱۹، انعطاف پذیری تجارت کوکائین آمریکای لاتین و نقش رو به گسترش این منطقه در تولید انواع دیگر مواد مخدر را نشان میدهد.
در اواخر ماه ژوئن، دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد اقدام به انتشار «گزارش جهانی مواد مخدر ۲۰۲۲» کرد که در مجموعهای پنج قسمتی به مرور کلی بر روند جهانی مواد مخدر بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ میپردازد.
علی رغم پاندمی کرونا، همچنان آمریکای لاتین بر تجارت جهانی کوکائین تسلط دارد و ایالات متحده و اروپا همچنان میزان مصرفشان افزایش پیدا کرده است. علاوه بر این مسیرهای ترانزیت کوکائین از آمریکای جنوبی، مسیرهای آفریقای جنوبی به مقصد خاورمیانه نیز در حال گسترش است.
در همین حال متآمفتامین مکزیکی از تغذیه بازار آمریکای شمالی به تامین مواد مصرف کنندگان در اروپا، آسیای شرقی و اقیانوسیه رسیده است. با توجه با اینکه بخش مواد اپیوئیدی نیز در حال تکاملاند و محصولات ماری جوانا در سراسر آمریکای جنوبی گسترش یافته است، همگی این شواهد نشان میدهد که همهگیر ویروس کرونا کمک چندانی به کاهش سرعت ماشین مواد مخدر در آمریکای لاتین نکرده است.
کوکائین؛ بازارهای نوظهور در آفریقا و آسیا
در نخستین سالهای همهگیری کرونا با وجود محدودیتهای سفر و بسته شدن مرزها در سراسر جهان، در برخی موارد در پاسخ به افزایش درخواستها برای کوکائین، شاهد افزایش بازار این مواد آمریکای جنوبی در سراسر جهان بودیم. برخی مناطق نیز به عنوان قطب اصلی مصرف بویژه ایالات متحده، کانادا، اتحادیه اروپا و استرالیا باقی ماندند.
اما دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به این مسئله اشاره میکند که چندین مکان سنتی ترانزیت نیز بدل به بازارهای نوظهور مصرف مواد شدند. این موضوع بویژه در مورد مسیر غرب آفریقا به اروپا صادق است، جایی که چندین کشور از اواسط سال ۲۰۲۱ کشفیات کوکائین را در کیپ ورد، سنگال، ساحل عاج، بورکینافاسو و نیجر دنبال کردند.
این گزارش هشدار میدهد:« پیش بینی میشود که در دهه آینده تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر در آفریقا، به دلیل تغییرات جمعیتی، ۴۰% افزایش خواهد یافت». براساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل، حتی برخی از کشورهای آفریقایی مانند آفریقای جنوبی، نیجریه و اتیوپی بدل به نقاط ترانزیت دریایی یا هوایی کوکائین در مسیرهای مواد مخدر در قاره آسیا شدند.
علاوه بر این در قاره آسیا محمولههای کوکائینی که زمانی در مسیر اقیانوسیه ترانزیت میشد، اکنون در کشورهایی مانند مالزی و هنگ کنگ جا به جا میشود، جایی که تقریبا ۹۰% از کشفیات کوکائین آسیایی در سال ۲۰۱۹ رخ داده است.
براساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل، سطح جهانی زیر کشت کوکا در سال ۲۰۲۰ تا حد زیادی بدون تغییر باقی مانده؛ این در حالی است که بر اساس گزارش این مرکز، تولید کلی این ماده ۱۱% رشد کرده که ناشی از افزایش سرسام آور تولید کوکائین است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد خاطر نشان کرد که برزیل بدل به نقطه عزیمت اصلی کوکائین به سمت بازارهای آفریقا و آسیا شده، که بخشی از روند تبدیل این کشور به مرکز تجارت جهانی مواد مخدر است.
شیشه؛ صادرات مکزیک به سراسر جهان
در طول همهگیری کرونا، کارتل «سینالوآ» مکزیک رهبر بلا منازع تولید و قاچاق متآمفتامین باقی مانده است و «فرد به فرد» این مواد را برای تامین تقاضا رو به رشد در آمریکای شمالی تولید میکند.
براساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم، امریکا در قلب تجارت بینالمللی متآمفتامین قرار دارد. در سال ۲۰۲۰ تقریبا این کشور نیمی از ممنوعیتهای جهانی را به خود اختصاص داده و تقریبا ۱۴۰ تن از محصولات مت آمفتامین را بیش از ۴ کشور بعدی کشف و ضبط کرده است.
کشورهای تایلند، میانمار و چین از بزرگ ترین تولیدکنندگان مت آمفتامین در آسیا هستند و ممکن است در حال حاضر رقابت با قاچاقچیان مکزیکی را تجربه کنند، زیرا آنها به طور به بازار آسیا پرسود آسیا برای افزایش منافع خود نگاه میکنند.
براساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، متآمفتامین که بیشتر در مکزیک تولید میشود، بازار استرالیا را اشغال کرده و از ۱۴% کشفیات در سال ۲۰۱۱ به ۷۰% تا سال ۲۰۲۰ رسیده است.
در همین حال، اروپا به عنوان یک نقطه تزانزیت و مقصد بر ای متآمفتامینهای ارسال شده از مکزیک ظاهر شده و همچنین گزارشهایی وجود دارد که شیمیدانان مکزیکی با تولید کنندگان هلندی در MDMA همکاری کردهاند.
مواد اپیوئیدی؛ فنتانیل سلطنت میکند
فنتانیل تولید شده در مکزیک در سراسر مرز آمریکا، همچون متآمفتامین جریان دارد و موجب تسخیر بازار مواد اوپیوئیدی ایالات متحده و به طور فزایندهای تبدیل به مت آمفتامین و کوکائین و افزایش خطر بیش مصرفی شده است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم افزود که فروشندگان سطح پایین در سراسر منطقه خلوص دوز مواد خود را پیش از افزودن چند دانه قوی فنتانیل برای تاثیر فیزیکی به طور چشگیری کاهش داده و در نتیجه میزان سود را افزایش میدهد.
به گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به طور چشمگیری اوپیوئیدها مصنوعی در افزایش تعداد مرگ و میر ناشی از بیش مصرفی کوکائین و سایر محرکهای روانی مانند مت آمفتامین نقش دارند.
فنتانیل نیز در مرزهای جنوبی ظاهر شده است. در فوریه ۲۰۲۲، پس از بستری شدن دهها نفر از مصرف کنندگان این ماده و مرگ ۲۴ نفر، توزیع کننده مواد مخدر در مناطق فقیر نشین آرژانتین تصمیم گرفتند مصرف خود با فنتانیل، ماده بیهوشی که برای فیلها استفاده میشود، قطع کنند.
در ژوئیه ۲۰۲۱، مقامات کلمبیایی به دشواری از وقوع یک حادثه مشابه جلوگیری کرده و یک باند توزیع کننده را دستگیر کردند که فنتانیل را به ماده مخدر مصنوعی مشابه MDMA معروف به ۲CB اضافه میکرد. سایر حوادث مربوط به مسمومیت ناشی از فنتانیل شامل نمونههایی از «ال اس دی» و هروئین مکزیکی میشود.
در مقابل تجارت منطقهای هروئین عمدتا به دلیل افزایش توزیع فنتانیل لنگ میزند. از سال ۲۰۱۸ تا کنون دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد نتوانسته است اطلاعات جدیدی در مورد این مواد به دست آورد و این موضوع نشان دهنده کاهش این مواد است.