افراد معتادی که از مصرف مواد خسته شدند و به دنبال رهایی از دام اعتیاد هستند، معمولا راههای مختلفی را امتحان میکنند. برخی به دنبال مصرف یا استعمال مواد کم خطر یا بی خطر میروند، برخی دیگر خود را به کمپها معرفی کرده و سعی میکنند تا برای همیشه از اعتیاد به مواد رها شوند. عدهای دیگر با رد روش های سنتی با خودشناسی و نگاه ویژه به محیط اجتماعی خود تصمیم میگیرند تا اعتیاد به مواد را کنار گذاشته و زندگی جدیدی را آغاز کنند. ورزش تنها به عنوان عامل بازدارنده از مواد نیابد شناخته شود، بلکه این پدیده مفید و سازنده میتواند در فرآیند ترک اعتیاد و بازگشت فرد معتاد به جامعه بسیار مفید و کارآمد باشد.
معمولا در سیاست گذاریهای ملی و اسناد بالادستی وزارتهای مرتبط با امر ورزش در سراسر دنیا، فعالیتهای فردی یا اجتماعی ورزشی به عنوانی راهی برای دوری نوجوانان و جوانان از پدیده شوم اعتیاد و روی آوردن نسل جدید به سبک زندگی سالم شناخته معرفی میشود. افراد کم سن و بی تجربه هنگامی که در میان گروه هم سال قرار میگیرند برای آنکه که خود را فردی «اجتماعی» و «بزرگ» نشان دهند ممکن است به استعمال انواع مواد روی بیآورند. حال دستگاه تربیتی و سیاست گذار با همکاری آموزش و پرورش و رسانههای جمعی باید بتوانند سایر الگوهای رفتاری مانند «دیدنداری- اخلاق مداری»، «ورزش»، «علم جویی» و … را در میان نسل جدید گسترش دهند تا از این طریق از درگیر شدن ایشان به اعتیاد و مصرف مواد جلوگیری کنند.
همچنین ورزش میتواند مکمل کارآمدی در روند ترک اعتیاد باشد. تحقیقات علمی نشان میدهد که افراد حاضر در روند ترک اعتیاد به دلیل درگیر شدن با آسیبهای همچون اختلالات روانی، اضطراب یا عدم اعتماد به نفس روند بسیار نامطلوبی را در فرآیند ترک اعتیاد تجربه میکنند. افراد معتاد میتوانند برای کاهش آثار ناخوشایند ترک اعتیاد به انواع ورزش روی آورده و استقامت خود در روند ترک مواد را افزایش دهند.
ورزش تنها موجب کاهش آسیبهای روحی یا کمک به بازگشت اعتماد به نفس فرد کمک نمیکند؛ بلکه روی آوردن به فعالیتهای ورزشی میتواند شخص را از انواع مشکلات جسمی ناشی از اعتیاد همچون اخلال در سیستم عصبی، توقف رشد انواع سرطان در بدن افراد و بهبود تدریجی اندام آسیب دیده در روند اعتیاد کمک کند. به عبارت دیگر افراد در حال ترک اعتیاد میتواند با اضافه کردن «ورزش» به سبک زندگی روزانه خود، موجب کاهش انواع مشکلات و بیماری جسمی و روحی همچون بیخوابی، روان پریشی یا آسیبهای جسمی شوند.