یکشنبه , ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳

گسترش تجارت اینترنتی مواد مخدر

امروزه جهانی شدن و فن آوری های نوین ارتکاب جرایم مرتبط با مواد مخدر را به تسهیل کرده است. اگر چه مجرمانی که از فضای رایانه ای و اینترنتی برای اهدف سودجویانه خود استفاده می کنند، به طور عمده بر سو استفاده جنسی از کودکان و جرایم اقتصادی نظیر کلاهبرداری متمرکز شده اند. لیکن، نشانه هایی دال بر این که از فن آوری های نوین به طور فزاینده ای برای عملیات تولید، توزیع و قاچاق مواد استفاده می گردد، نیز دیده می شود. گزارش های سازمان ملل متحد نشان دهنده این است که تعداد بسیار زیادی از وب سایت ها در سراسر جهان وجود دارد که از آنها به منظور فروش مواد غیر قانونی (از حشیش گرفته تا هرویین، اکستازی و کوکایین) استفاده می شود. به این منظور دلالان مواد از چت روم های خصوصی در وب سایت ها استفاده می کنند.

همه‌گیری کووید-۱۹ و محدویت‌های ایجاد شده متعاقب آن برای جلوگیری از شیوع ویروس، دسترسی افراد مصرف کننده مواد مخدر را محدود کرده است. حتی این محدودیت‌ها تا حدی درمان اختلالات مصرف مواد مخدر و پیشگیری از پیامدهای منفی وارده بر حوزه سلامتی و درمان بیماری‌های وابسته بدان مانند ایدز و هپاتیت را مختل کرده است. همچنین در این دوره محدویت‌های ترددی منجر به افزایش تحویل انواع مواد به درب منازل شده است؛ این امر در کشورهایی مانند الجزایر، ایرلند، مالزی، اسپانیا، انگلستان و کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب دیده شده است. توزیع کنندگان مواد با استفاده از این موقعیت که در تردد وسایل حمل مواد غذایی و خوراکی مشکلی وجود ندارد در پوشش این امکان مواد را به درب منازل مشتریان خود رسانده‌اند. به عنوان مثال در برخی از کشورهای آمریکای لاتین، توزیع کنندگان مواد مخدر در قالب پیک‌های تحویل غذا یا رانندگان آمبولانس مواد را توزیع می‌کنند.

همچنین در دوران پاندمی کرونا نیز روش‌های جدید انتقال مواد نیز پدیدار شده است؛ به عنوان مثال در جنوب شرقی آسیا و آسیای مرکزی استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین برای حمل مواد و مخفی کردن مواد در محموله‌های حمل میوه و سبزیجات افزایش یافته است. از زمان شروع پاندمی در هلند افزایش ۵۹ درصدی کشفیات مواد مخدر در کامیون‌ها و وسایل حمل داروهای درمان کووید ۱۹ دیده شده است، چرا که قاچاقچیان می‌توانند امیدوار باشند در چارچوب این پوشش‌ها ماموران گمرکی بازرسی‌های دقیقی از این دست از کالا نداشته باشند.در برخی از کشورها مانند لتونی، تایلند، فیلیپین، قرقیزستان و نیجریه افزایش استفاده از خدمات پستی برای محموله‌های کوچک و بزرگ نیز گزارش شده است. در اروپا موارد بالای کشفیات مواد مخدر از طریق محموله‌های پستی، زمینی و در مقابل کاهش کشفیات هوایی مواد مخدر گزارش شده است.

همه‌گیری کووید-۱۹ با تغییر الگوهای رفتاری خریداران به سمت تجارت الکتریکی و ایجاد تغییر در خرید اینترنتی حرکت کرده است. مصادیق نشان از آن دارند که این روند نه تنها بر کالاهای مجاز بلکه بر خرید داروهای کنترل شده نیز نوآوری‌هایی در زمینه عرضه جهانی داروها ایجاد کرده است. در بستر اینترنت به طور فزاینده‌ای راهی برای تبلیغات و فروش انواع مواد غیرقانونی، مواد پیش‌ساز و مواد روانگردان جدید ایجاد شده است.تجزیه و تحلیل گزارشات مربوط به خریداران در بستر دارک نت‌ها، نشان از افزایش استفاده از این بستر به ویژه خرید از بازارهای کوچک دارد. به عنوان مثال مصرف کنندگان کانابیس از ۱۴۰۰۰ نفر در ژانویه ۲۰۲۰ به ۱۸۰۰۰ نفر در مارچ ۲۰۲۰ رسیده‌اند. هرچند انتظارات بر این بود که با اقدامات فاصله‌گذاری اجتماعی فروش مواد مخدر و کانابیس کاهش یابد اما دیده شده افرادی که کانابیس را برای استفاده شخصی مصرف می‌کرده‌اند، فعالیت خود را در دارک نت افزایش داده‌اند.

تا پیش از پاندمی کرونا ویروس، رشدی قابل توجه در فروش انواع مختلف مواد مخدر در بازارهای سیاه اینترنتی اتفاق افتاده است. این افزایش به دنبال گسترش دسترسی‌های اینترنتی، تحولات تکنولوژیکی و افزونی پیچیدگی‌های رسانه‌ای تشدید شده است. فروش اینترنتی مواد مخدر به ویژه در مرحله خرده فروشی به صورت گسترده مطرح است. این وضعیت نه تنها خطر و تهدیدی برای نیروهای مقابله‌ای به حساب می‌آید بلکه سیستم بین‌المللی کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد و ساختارهای قانونی را نیز تهدید می‌کند به نحوی که موجب ایجاد وقفه و مناع جدی در انجام عملیات توسط سازمان‌های عمل کننده می‏گردد.

تجربه تاریخی به ما نشان می‌دهد که با رونق گرفتن پدیده‌ای در هنگامه‌ای خاص از تاریخ امکان جلوگریری از حیات آن بسیار سخت و دشوار است. با رونق گرفتن تجارت اینترنتی مواد مخدر در دوران پاندمی کرونا، حتی با وجود کاهش محدودیت‌ها، این بازار به حیات خود ادامه خواهد داد.

همچنین ببینید

نارکوتروریسم به مثابه تهدید جهانی

در تعاریف جدید علم روابط بین‌الملل بازیگران فراملی و فروملی نقش پر رنگی در شکل‌دهی …