کادراس موسسه کادراس
براساس گزارش سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و اروپایی، حوزه بالکان به دلیل موقعیت خاص ژئوپلیتیکی میان حوزه آناتولی و قاره اروپا، یکی از مسیرهای اصلی قاچاق مواد مخدر در جهان است. همچنین این حوزه جغرافیایی یکی از بازارهای نسبتا بزرگ مصرف انواع مواد مخدر یا محرک، به ویژه در میان نوجوانان و جوانان است. در ادامه این گزارش به بررسی آخرین گزارش مررکز اروپایی نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد (EMCDDA) در خصوص وضعیت مخدری حوزه بالکان غربی خواهیم پرداخت.
داده‌های به دست آمده از بالکان غربی نشان می‌دهد که مصرف کلی مواد مخدر در این منطقه نسبت به همسایه خود یعنی اتحادیه اروپا بسیار کمتر است؛ اگرچه تفاوت‌های قابل توجهی در الگوی مصرف میان کشورهای حوزه بالکان غربی مشاهده میشود. براساس یافته‌های اخیر به نظر می‌رسد دولت‌های این منطقه باید نظارت بیشتری بر نسبت به مصرف مواد مخدر، به ویژه کوکائین قرار دهند، زیرا داده‌های به دست آمده نشان از افزایش مصرف این مواد در آینده دارد.
یکی از چالش‌های اصلی منطقه بالکان کاهش خدمات و بودجه محلی و بین‌المللی برای کمک به افراد آسیب دیده از پدیده اعتیاد است. به عبارت دیگر این منطقه نیاز اساسی به افزایش خدمات درمانی برای افراد مبتلا به اعتیاد دارد. هم‌اکنون الگوهایی که برای کمک به این گروه از افراد اختصاص داده شده ناکافی و توسعه نیافته به نظر می‌رسد.
دیگر نکته کلیدی در این گزارش تاکید بر نقش شبکه‌های جنایتکار بالکان غربی به عنوان بازیگران کلیدی در بازار مواد مخدر منطقه و اتحادیه اروپا است. این موضوع تا حد زیادی منعکس کننده موقعیت جغرافیایی بالکان غربی در تقاطع تعدادی از مسیرهای قاچاق مواد مخدر (مثلا نقش بالکان در ترانزیت هروئین) است؛ اما طی سال‌های اخیر برخی مسیرهای نوظهور مخدری همچون مسیر ترانزیت کوکائین ظهور و بروز پیدا کرده‌اند. این گروه‌های جنایتکار و غیرقانونی تاثیر قابل توجهی بر امنیت، حکمرانی و حاکمیت قانون در این منطقه دارند.
برخی شبکه‌های جنایی در حوزه بالکان غربی، مدل تجاری جدیدی برای مشارکت مستقیم در تولید کانابیس در اتحادیه اروپا اتخاذ کردند. حضور آنها در برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا که عمدتا مربوط به تاسیسات داخلی است، بسیار مورد توجه ناظران منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفته است. الگوی کشت کانابیس در این منطقه در حال تغییر و متنوع شدن است. در مقابسه به سال گذشته آلبانی میزان بسیاری کمتری کانابیس در خارج از محیط خانه‌ها کشت می‌کند، این در حالی است که کشت این گیاه در مقیاس بزرگ در سایر بخش‌های بالکان غربی افزایش یافته است.
بنابر آمار ارائه شده از سوی اینترپل، ۹۰ در‌صد هروئینی که در افغانستان تولید میشود از مسیر بالکان عبور کرده و به مقصد کشورهای اروپا قاچاق میشود. نقطه‌ی کانونی در این مسیر ترکیه است که از این نقطه در سه محور ترانزیت صورت می‌گیرد؛ این سه محور عبارتند از: ۱- مسیر جنوبی از کشور یونان، آلبانی، و ایتالیا و ۲- مسیر محور مرکزی از کشور بلغارستان، مقدونیه، صربستان، مونته نگرو، بوسنی و هرزگوین، اسلونی، کرواسی و ایتالیا یا اتریش و ۳- مسیر شمالی از کشور بلغارستان، رومانی تا اتریش، مجارستان، چک، لهستان یا آلمان.
