کادراس موسسه کادراس
جنگ داخلی، مشکلات فزاینده اقتصادی ،تغییر الگوهای فرهنگی و دخالت خارجی موجب پیچیده‌تر شدن نظم امنیتی منطقه شامات، به‌ویژه در جغرافیای سوریه شده است. معارضین و گروه‌های تروریستی تحت حمایت برخی کشورهای منطقه، با هدف تامین مالی- تجهیزات و پرداخت حقوق عناصر وابسته به خود تنها به غارت اموال دولتی یا قاچاق منابع هیدروکربن سوریه اکتفا نمی‌کنند؛ بلکه با تغییر ماهیت، همچون گروهی تبهکار زمینه تولید، تجارت، قاچاق و مصرف انواع مخدر؛ به‌ویژه کپتاگون را فراهم می‌آورند.
طولاتی‌تر شدن روند نبرد جنگ داخلی میان دولت قانونی و گروه‌های شورشی- تروریستی موجب شد تا این جریانات صرفا در مرحله سیاسی- ایدئولوژیک ساکن نمانند و وارد فاز نارکوتروریستی شوند. با وجود سخت‌گیری‌های شدید دولت سوریه در خصوص تولید و قاچاق مواد مخدر، متاسفانه همچنان در مناطقی که گروه‌های مخالف دولت قانونی بشار اسد حضور دارند، بازار مصرف و قاچاق مواد مخدر رونق زیادی دارد. پیش از این مسیرهای قاچاق کپتاگون از مبدا سوریه، به دلیل دخالت شاهزادگان سعودی بیشتر معطف به سمت بازارهای حاشیه خلیج فارس بود اما به تازگی شمال آفریقا و جنوب اروپا نیز تبدیل به بازارهای هدف این ماده محرک شدند.
تجارت غیرقانونی کپتاگون به سرعت در منطقه خاورمیانه و حاشیه مدیترانه در حال رشد و گسترش است. در حالی که تجارت کپتاگون در سال ۲۰۲۰ معادل ۳.۴۶ میلیارد دلار بود (براساس کشفیات در مقیاس بزرگ)، ارزش بالقوه تجارت خرد در سال ۲۰۲۱ به رقم ۵.۷ میلیارد دلار رسیده است. واقعیت آن است که تداوم حضور جنگ سالاران و تروریست‌ها در خاک سوریه زمینه رشد خطرات امنیتی برای اتحادیه اروپا همچون تربیت عناصر افراطی و بازگشت آنها، تشدید قاچاق انواع مواد مخدر و محرک و گسیل مهاجران به سمت قاره سبز خواهد شد. تلاش‌های دولت سوریه و متحدان آن برای تسلط بر سراسر خاک سوریه نه تنها سبب بازگشت ثبات به منطقه منا خواهد شد بلکه موجب بهبود شاخص‌های امنیتی در اتحادیه اروپا خواهد شد.
نکته قابل توجه آن است که آمریکا و کشورهای اروپایی به جای حمایت از نیروهای ضدتروریسم در سوریه، با وضع تحریم‌های یکجانبه در مبارزه جدی دولت سوریه با انواع قاچاق مواد مخدر و جرائم سازمان یافته ایجاد اخلال می‌کنند. در چنین شرایطی سازمان‌های بین‌المللی همچون دفتر مبارزه با جرم و مواد سازمان ملل متحد باید بدون در نظر گرفتن ملاحضات سیاسی و با توجه به موازین بین‌المللی، هرگونه تحریم غرب علیه سوریه را محکوم و خواستار همکاری جامعه جهانی با دمشق شوند. در این مسیر نمایندگان دولت‌های مستقل همچون ایران و روسیه می‌توانند با طرح دعوی نسبت به تحریم‌های ضدانسانی غرب علیه دمشق زمینه محاکمه آمریکا به جرم استفاده ابزاری از سلاح تروریستی تحریم، خواستار همکارهای کشورهای جهان با سوریه در زمینه مبارزه با تروریسم و مواد مخدر شوند.
جنگ و بحران داخلی دو عنصر تاثیرگذار در رشد کارتل‌ها و مجموعه‌های غیرقانونی همچون نارکوتروریسم، قاچاقچیان انسان، سوخت و … فراهم خواهد آورد. این چالش فضای داخل کشور بلکه محیط منطقه‌‌ای- بین‌المللی را نیز تحت شعاء قرار خواهد داد. برهمین اساس کمک کشورهای جهان به احیای حاکمیت دمشق بر سراسر جغرافیای سوریه نه تنها سبب خروج این کشور از بحران ده ساله خواهد بلکه موجب کاهش مخاطرات امنیتی منطقه اورسیا خواهد شد.
