جنارو گارسیا لونا وزیر امنیت عمومی در دوران ریاست جمهوری کالدرون (۲۰۰۶- ۲۰۱۲)، روز سهشنبه ۲۱ فوریه ۲۰۲۳ در دادگاه عالی در نیویورک، با تایید پنج اتهام، به جرم کمک به قاچاق مواد مخدر در این کشور محکوم شد. این دادرسی یک ماهه که بر فساد بالاترین مقام دولتی مکزیک که تا به حال در آمریکا محاکمه شده، ادامه داشت. این حکم فضای جدیدی برای رسیدگی به پرونده «ال چاپو» رئیس کارتل بزرگ سینالوآ که در حال حاضر دوران محکومیت خود را در یکی از زندانهای آمریکا میگذارند، باز کرده است. لونا به دلیل دریافت مبالغ هنگفت پول از کارتلهای مخدری برای قاچاق کوکائین محکوم شده است. حکم وی قرار است از ۲۷ ژوئن وارد مرحبه اجرا شده و وی یک دوره ۲۰ ساله حبس را پشت سر بگذارند.
دادستان آمریکا با اعلام این حکم اعلام کرد که اکنون وزیر سابق امنیت عمومی مکزیک به عنوان خائن به کشور و اعضای صادق مجری قانون، در میان افکار عمومی و اعضای جامعه مکزیک شناخته میشود. همچنین سخنگوی دولت فعلی مکزیک لونا را متهم به سرقت بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از داراییهای عمومی متهم کرد و خواستار استرداد وی به این کشور شد. او در توئیتی نوشت که اکنون وقت اجرای عدالت فرا رسیده است. گارسیا لونا در بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲ در پستهای بلندمرتبه امنیتی بوده است. وی پس از رسیدن به پست حیاتی وزارت امنیت عمومی، به عنوان معمار سیاستهای ضدمخدری دولت کالدرون، به جای مبارزه با کارتل سینالوآ اقدام به دریافت رشوه برای تسهیل قاچاق مواد در این منطقه کرده است.کالدرون پس از انتشار عمومی حکم لونا از وی اعلام برائت کرد و در توئیتی نوشت که هیچگاه با جنایتکاران مذاکره نکرده و پیمانی نبسته است.
وکلای دولتی آمریکا اعلام کردند که گارسیا لونا در خصوص عملیاتها، هدف قرار دادن کارتلهای رقیب (سینالوآ) و قرار دادن افراد فاسد در مناصب دولتی همکاری کرده است. شهادت نادرست و گمراه کننده نیز بخش دیگری از اتهامات وی است. این حکم در حالی صادر شد که دولت جدید مکزیک دارای زاویه جدی با واحد مبارزه با مواد مخدر آمریکا است.
این گروه به عنوان واحد تخصصی در ۱۵ کشور فعالیت میکرد و آمریکاییها آن را گروهی بسیار کارآمد برای انهدام حلقههای قدرتمند قاچاق و سرنگونی کارتلهای بزرگ موادمخدر در سراسر جهان میدانستند. این واحدها توسط «DEA» آموزش میدید اما تحت کنترل دولتهای ملی قرار داشت. در مکزیک، بیش از ۵۰ افسر پلیس «SIU» که متشکل از بهترین افراد این کشور بودند بر روی بزرگترین پروندهها همچون دستگیری خواکین گوزمان ملقب به «الچاپو» در سال ۲۰۱۶ کار کردند، که در آن زمان رئیس کارتل قدرتمند «سینالوآ» بود.
این پایان همکاری، تلاشهای آمریکا برای مبارزه با گروههای تبهکار داخل مکزیک را به عنوان یکی از کانونهای چند میلیارد دلاری تجارتجهانی موادمخدر به خطر انداخته و دستگیری و پیگیرد قانونی رهبران کارتلهای مخدری را دشوارتر کرده است. به گفته یکی از ماموران آگاه «DEA»، دولت رئیسجمهور آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، به طور رسمی به «DEA» اطلاع داده که این واحد تعطیل شده است. دومین منبع مطلع از این واقعه نیز بستهشدن این واحد را تایید کرده است.
وزارت امنیتعمومی مکزیک با توجه به درخواستهای مکرر برای اظهارنظر در این مورد، از صحبت در این خصوص خودداری کرد. پیش از این تعطیلی این واحد گزارش نشده بود. رویترز موفق نشد دریابد که گه چرا دولت مکزیک این مورد را در آن به طور علنی اعلام نکرد.ئ«ساکتاش کردند». مامور با اشاره به این واحد گفت:«پلهایی را که دههها برای کنارهم قراردادن آن وقت صرف کردیم، از بین رفت.»