کادراس موسسه کادراس
در تاریخ ۲۹ ژانویه سال جاری، نخستین پیمایش سراسری مصرف مواد در کشور نیجریه[۱] به همت وزارت بهداشت این کشور و برخی نهادهای دست‌اندرکار هم‌چون آژانس ملی اعمال قوانین مخدری، با همراهی و حمایت اتحادیه اروپا و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل منتشر گردید. در این گزارش سعی می‌شود اهم یافته‌های هشدارآمیز و تکان‌دهنده پیمایش پیش‌گفته ارائه‌گردد تا خواننده تصویری کلی از وسعت و الگو‌های مصرف مواد در کشور نیجریه به‌دست آورد. شایان ذکر است نتایج این پیمایش بناست اطلاعات پایه‌ای و بنیادین لازم برای طرح و اجرای مؤثر پیشگیری، درمان و خدمات مراقبتی مبنی بر شواهد را فراهم آورد و درصدد است تقاضا برای مواد را کاهش دهد و از مرگ‌ومیر‌های ناشی از مصرف مواد در نیجریه پیشگیری نماید.
روند‌های مصرف مواد
۱ نفر از هر ۴ نفر مصرف‌کننده خانم هستند
نتایج این پیمایش حکایت از مصرف قابل توجه مواد روانگردان به‌ویژه مصرف حشیش، مصرف غیرپزشکی اوپیوئیدها (عمدتاً ترامادول و در مقیاس کمتر کدئین یا مرفین) و شربت‌ها سرفه (حاوی کدئین یا دکسترومتروفان) در نیجریه دارد. بر اساس این پیمایش، میزان شیوع مصرف مواد در نیجریه در سال گذشته (۲۰۱۸) ۱۴.۴ درصد یا ۱۴.۳ میلیون نفر با میانگین سنی ۱۵ تا ۶۴ سال تخمین زده‌شده‌است. میزان مصرف مواد در نیجریه در مقایسه با آمار جهانی شیوع مصرف مواد در سال ۲۰۱۶ در میان جمعیت بزرگسالان (۵.۶ درصد)[۲] نسبتاً بالا است. به رغم آمار شیوع بالای مواد روانگردان به استثنای الکل در میان مردان در کشور نیجیریه، این تفاوت جنسیتی در رابطه با مصرف غیرپزشکی اوپیوئیدهای تجویزی، آرام‌بخش‌ها، و شربت‌های سرفه از نشانداری کمتری برخوردار بود. مصرف مواد در میان افراد بین ۲۵ تا ۳۹ سال، شایع‌ترین بود، حال آن‌که نرخ شیوع در سال گذشته در میان افراد زیر ۲۴ سال به پایین‌ترین حد خود رسیده‌بود. در میان مواد مصرفی، حشیش بیشترین میزان مصرف را داشت و پس از آن به ترتیب اپیوئیدها و شربت‌های سرفه مواد پرمصرف بعدی بودند.
در میان نواحی ژئوپولیتک شمالی و جنوبی در سال گذشته نوعی دوشقی مصرف مواد دیده‌شد. بالاترین میزان شیوع مصرف ( ۱۳.۸ درصد تا ۲۲.۴ درصد از جمعیت) در منطقه سیاسی جنوبی: نواحی جنوبی شرقی، جنوبی غربی و جنوب جنوب رخ داد حال آن‌که منطقه شمالی ( با شیوع ۱۰ الی ۱۴.۹ درصد ) دارای نرخ شیوع به مراتب پایین‌تری بود.
از هر ۵ مصرف کننده پرخطر، یک تن مواد تزریق میکند (۸۰۰۰۰ مصرف‌کننده تزریقی در نیجریه)
اینفوگرافی شمار مصرف کنندگان هر یک از مواد در نیجریه
میزان وابستگی مردم نیجریه به کانابیس اوپیوئیدهای دارویی و آمفتامین ها
براساس اینفوگرافی ارائه‌شده، مصرف‌کنندگان تزریقی سهم قابل توجهی از مصرف‌کنندگان پرخطر در نیجریه را تشکیل می‌دهند. شایع‌ترین ماده‌ی تزریقی در سال گذشته، اوپوئید‌های دارویی بوده و پس از آن کدئین و هروئین در جایگاه‌های بعدی قرارداشتند. در حالی که در مجموع، مردان بیشتری به‌صورت تزریقی اقدام به مصرف مواد کردند، بنابر گزارش‌ها زنان با احتمال بیشتری مصرف تزریقی هروئین داشتند. یکی دیگر از نگرانی‌های عمده میزان ارتکاب به مصرف تزریقی پرخطر و رفتارهای جنسی در میان مصرف‌کنندگان تزریقی مواد و تعداد مبتلایان به ویروس اچ‌ای‌وی بوده‌است. زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض درگیر شدن در رفتارهای جنسی پرخطر بودند که این امر خطر ابتلا به عفونت‌هایی نظیر اچ‌ای‌وی را به‌شدت افزایش می‌بخشید.
وضعیت درمان و خدمات کاهش آسیب در نیجریه
یک شکاف بدیهی و واضح میان تحقق نیازهای درمانی و مراقبتی برای افرادی که مبتلا به اختلالات مصرف مواد هستند وجود دارد. دو سوم مصرف‌کنندگان پرخطر خود اعلام نیاز به درمان کردند. حدود ۴۰ درصد از این افراد اعلام کردند علی‌رغم تمایل برای دریافت خدمات درمانی، قادر به دسترسی به چنین خدماتی نبوده‌اند. از موانع عمده در دسترسی به خدمات درمانی در کشور نیجریه می‌توان به هزینه‌های بالای درمان، انگ مرتبط با دسترسی به چنین خدماتی و انگ مرتبط با مصرف مواد به طور کلی، دسترسی به خدمات درمانی بسنده اشاره کرد.
در مقایسه با دیگر جمعیت مصرف‌کنندگان مواد در سال گذشته، مصرف‌کنندگان آرام‌بخش‌ها، هروئین و مت‌آمفتامین از احتمال بالاتری در گزارش شرایط مزمن مرتبط با سلامت و وضعیت ضعیف سلامتی برخودار بودند. از سویی، دسترسی به مراکز و خدماتی که از پیامدهای مخرب و زیان‌بار مصرف مواد بکاهد بسیار محدود بود. کمتر از نیمی از مصرف‌کنندگان پرخطر مواد توانستند در طول درمان خود خدمات مشاوره و آزمایش‌های اچ‌ای‌وی دریافت نمایند. در حالی که سهم زنان در این میان بیشتر بود، این میزان در میان مصرف‌کنندگان تزریقی به‌نسبت دیگر مصرف‌کنندگان پرخطر کمتر بود.
حدود یک‌چهارم از مصرف‌کنندگان پرخطر به جرم جرائم مرتبط با مواد مخدر (اقدام به مصرف) دستگیر شدند، در حالی‌که اکثریت افراد بازداشت شده (۷۳ درصد) به جرم نگهداری از مواد، و بسیاری به جرم دزدی، کارگری جنسی، دزدی از فروشگاه‌ها دستگیری شدند.
پیامدهای اجتماعی مصرف مواد نیز در کشور نیجریه مشهود است. بنابر گزارش‌های آگاهان کلیدی در این کشور، مشکلات اجتماعی عدیده‌ای از قبل اختلال در زندگی خانوادگی، فقدان بهره‌وری و مشکلات قانونی از جمله پیامد مصرف مواد در جوامع آنها گریبان این کشور را گرفته‌است. همچنین، از هر ۸ نفر، یک نفر پیامدهای حضور یک مصرف‌کننده در خانواده، محل کار و یا جوامع را تجربه‌کرده‌است.
[۱] UNODC/FMH/EU, Drug Use in Nigeria ۲۰۱۸, Jan. 2019.
[۲] UNODC, World Drug Report 2018.
