کادراس موسسه کادراس
در بررسی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی مسئله اعتیاد و مواد مخدر، همواره نوجوانان و جوانان اصلی ترین گروه در معرض این آسیب پیچیده و چند بعدی هستند. با توجه به افزایش آمار اعتیاد در نوجوانان، پایین آمدن سن شروع مصرف مواد مخدر و تغییرات الگوی مصرف مواد از مخدر سنتی به مواد محرک زا، بیش از پیش نقش خانواده ها و ارتباط مستمر اعضای خانواده با یکدیگر در آگاهی رسانی و آموزش کودکان و نوجوانان در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر برجسته شده است. عوامل خانوادگی که می تواند باعث مصرف مواد مخدر در کودکان و نوجوانان شود، سطح گسترده ای از عوامل ژنتیکی، مصرف مواد در والدین یا اعضای خانواده، تاثیر بروز آسیب های اجتماعی دیگر مانند، طلاق، آسیب های اقتصادی گسترده و جدایی عاطفی والدین را دربر می گیرد. در مقابل برخی از ویژگی های مثبت، نظیر، آموزش حس مسئولیت پذیری، آموزش قدرت «نه گفتن»، ارتباطات خانوادگی قوی، آموزش مستمر فرزندان توسط والدین در مورد آثار مخرب مصرف مواد مخدر، افزایش حس اعتماد به نفس و اختصاص زمان کافی توسط اعضای خانواده برای یکدیگر در کنار عوامل جانبی دیگر می تواند خطر مصرف مواد را در کودکان و نوجوانان کاهش دهد. در زیر ده روشی پیشنهاد می شود که با به کارگیری آن توسط والدین امر پیشگیری از مصرف مواد مخدر بسیار بهتر نهادینه می شود.
- مثالی تاثیرگذار برای فرزندان نشان دهید؛ آموزش به فرزندان از سنین کودکی در مهارت «نه گفتن» عملی بسیار سخت است. رسیدن به مهارت «نه گفتن» در فرزندان از طریق دیدن اعمالشان حاصل می شود. آوردن نمونه و مثالی از فردی که دچار سوء مصرف مواد مخدر شده و زندگی فردی و اجتماعی او را به سختی تحت تاثیر قرار داده است، می تواند نفش مهمی در پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان و جوانان داشته باشد.
- به والدین توصیه می شود از سوالاتی در ارتباط با فرزندان خود استفاده کنند که جواب بلند داشته باشد؛ استفاده از سوالاتی که نتوان پاسخ آن را با بله یا نه جواب داد، می تواند فرزندان را وارد فضای گفتگو با والدین کند از این طریق مهارت تعامل خانوادگی تقویت می گردد. به عنوان مثال به جای پرسیدن آیا روز خوبی داشتید؟ بهتر این طور پرسید: امروز برای ناهار چی خوردی؟ یا امروز با دوستانت چی خوردی؟.
- روزانه و مستمر با فرزندانتان ارتباط برقرار کنید؛ نفوذ والدین و تاثیر مثبت آنها می تواند از سوء مصرف مواد در کودکان و نوجوانان پیشگیری کند. والدین باید بتوانند فضایی فراهم کنند تا ارتباطات باز و بدون واسطه، بدون قضاوت فرزندان را بیشتر به دیدگاه ها و نظرات آنها نزدیک کند. هر روز با کودکان و نوجوانان خود صحبت کنید، هر چند شاید در ابتدا فرزندان تمایل چندانی به صحبت نداشته باشند، اما به مرور زمان علاقمند خواهند شد. هر چقدر زمان بیشتری برای صحبت فراهم شود، رابطه فرزندان با والدین قوی تر خواهد شد. و در نتیجه والدین می توانند هشدارهایی از جانب فرزندان قبل از اینکه با مشکل جدی مواجه شوند، به دست آورند.
- درگیر زندگی فرزندانتان باشید، بدون اینکه به طور مستقیم در آن دخالت کنید؛ به والدین توصیه می شود دوستان فرزندانتان را بشناسید، در رویدادهای مهم شرکت کنید، با آنها در امور مربوط به مدرسه کار کنید، با آنها در انجام تکالیفشان مشارکت کنید، با هم فیلم ببینید یا کتاب بخوانید، به عبارتی از هر فرصتی برای صرف وقت با فرزندانتان استفاده کنید. در حالی که برای فرزندان بسیار مهم است زمانی که دور از خانه هستند از استقلال کافی برخوردار باشند، والدین باید این حس را به آنها بدهند و در عین حال هنوز هم فرزندان بر این امر واقف باشند که مهمترین رابطه در زندگی آنها ارتباط با والدینشان است.
- بدون قضاوت با فرزندانتان ارتباط برقرار کنید؛ اگر فرزندتان در مورد موضوعی با شما صحبت می کند، از او صادقانه قدردانی کنید و با یک رویکرد باز و درک مشترک از آن موضوع او را راهنمایی کنید و نگرانی خود را ابراز کنید.
- با فرزندانتان خیلی زود در مورد مواد مخدر و الکل و پیامدهای آن صحبت کنید؛ تصور والدین بر این است که مصرف مواد برای فرزندانشان رخ نخواهد داد. اما واقعیت نشان داده هر کودک و نوجوانی ممکن در موقعیت مصرف مواد مخدر و الکل قرار گیرد، اگر از قبل با او صحبت نشده باشد و آمادگی لازم را در مواجه با این مسئله نداشته باشد، زمانی که در شرایط خطرساز قرار گیرد، نمی داند چگونه «نه» بگوید.
- قوانین روشنی برای فرزندان تنظیم و آنها را اجرا کنید؛ والدین در عین حال که باید ارتباط مثبت و دوستانه ای با فرزندان ایجاد کنند، اما نباید مرز بین والدین و فرزندان از بین رود. والدین مسئول مراقبت فرزندان هستند و بخشی از این مراقبت با تنظیم قوانین روشن و مرزبندی های خانوادگی محقق می شود و سرپیچی از این قوانین می تواند مرزهای روابط میان فرزندان و والدین را سست کند.
- والدین باید مانند یک دوست با فرزندانشان باشند؛ کودکان و حتی نوجوانان باید در محیطی که انتظارات والدین از خود را می دانند، رشد کنند. همچنین رابطه دوستی پدرو مادر باید در چارچوبی از قوانین و انتظارات هدایت شود تا فرزندان بدانند قوانین و انتظارات والدینشان از آنها قوی تر از رابطه دوستی است. تا در آنها نوعی بازدارندگی درونی ایجاد شود.
- گاهی از فرزندان خود تمجید کنید؛ لازم است والدین ویژگی های مثبت فرزندان خود را تقویت کنند و کودکان با حمایت فرزندانشان رشد کنند. در این صورت با افزایش اعتماد به نفس آنها ، قدرت «نه گفتن» را در شرایط و زمان های مختلف یاد می گیرند.
- والدین باید اطلاعات خود را از مواد مخدر مدام افزایش دهند؛ اگر والدین اطلاعات کافی در مورد مواد مخدر و اعتیاد داشته و آموزش های لازم را ببینند، خواهند توانست در آینده اطلاعات و دانش خود را با فرزندانشان به اشتراک گذارند. در این صورت فرزندان با مواد مخدر و مضرات آن اطلاع پیدا می کنند و در صورت مواجه با مواد مخدر می توانند آگاهانه تصمیم بگیرند[۱].
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است
[۱] https://www.alcohol.addictionblog.org/how-can-parents-prevent-drug-abuse-and-drug-use/
