کادراس موسسه کادراس
روسیه کشوری که به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی خود در مسیر قاچاق انواع مواد قرار دارد، هر ساله با طیف متنوعی از کشفیات مواد مخدر، پیش‌سازها و دیگر مواد غیرقانونی روبرو است. یکی از نکات عمده در مورد آمار کشفیات در روسیه، عدم تطابق آمارهای اعلامی روسیه با آمارهای مراکز معتبر بین المللی است. این موضوع اگر چه چالشی برای انجام تحقیق در مورد میزان دقیق کشفیات ایجاد می‌کند اما در بسیاری از موارد آمارهای متفاوت روندهایی ثابت را نشان می‌دهند. وجود این روندهای ثابت در سیاستگذاری و تصمیم‌گیری از اهمیت شایانی برخوردار هستند.
جدول شماره ۶ آخرین کشفیات موجود انواع مواد از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ را نشان می‌دهد. قابل ذکر است اطلاعات این جدول از سایت مرکز آمار دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل استخراج شده است.
| نوع ماده | ۲۰۱۰ | ۲۰۱۱ | ۲۰۱۲ | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۴ | ۲۰۱۵ | ۲۰۱۶ | ۲۰۱۷ | ۲۰۱۸ |
| تریاک | ۱۱۳ | ۴۸ | ۱۸۳ | ۸۱ | ۴۷ | ۶ | ۱۶ | ۳ | ۱ |
| هروئین | ۲۶۳۷ | ۲۰۱۵ | ۲۱۷۶ | ۲۴۴۸ | ۳۲۲۷ | ۱۹۹۹ | ۹۶۶ | ۵۰۰ | ۷۲۲ |
| کوکائین | ۲۶۶ | ۲۸۲ | ۶۸ | ۴۴۶ | ۱۳۹ | ۹۵۵ | ۱۴۴ | ۴۴۳ | ۴۸ |
| ماری‌جوانا | ۳۲۰۰۴ | ۲۶۰۲۶ | ۲۶۵۹۵ | ۲۴۸۰۹ | ۲۱۱۴۵ | ۲۰۸۰۸ | ۱۳۴۳۴ | ۱۲۳۵۲ | ۱۲۸۸۸ |
| حشیش | ۲۵۶۵ | ۲۲۷۵ | ۱۶۶۹ | ۲۱۳۶ | ۱۹۶۱ | ۱۸۷۴ | ۱۳۵۴ | ۱۱۱۸ | ۲۰۷۵ |
| آمفتامین | ۱۴۲ | ۲۰۴۴ | ۱۲۴۴ | ۵۴۷ | ۷۱۶ | ۳۳۱ | ۱۹۸ | ۳۹۳ | ۵۸۶ |
| مت‌آمفتامین | ۶۰ | ۵۹ | ۴۳ | ۴۴ | ۵۱ | ۶۱ | ۳۰ | ۱۱۳۱ | ۲۰ |
| اکستازی | ۵ | ۸ | ۴ | ۹۶ | ۱۰ | ۴۶ | ۹۸ | ۲۹۴ | |
| استیک‌اندرید | ۴۳۸ |
بر اساس اطلاعات جدول بالا، طی چند سال گذشته تغییرات چشمگیری در بازار انواع مواد در فدراسیون روسیه و آسیای مرکزی رخ داده است. تحلیل آماری اطلاعات نشان می‌دهد، مصرف انواع مواد مخدر در این کشور کاهش یافته در حالیکه روسیه با ظهور انواع مواد صنعتی جدید روبروست و مصرف آنها نیز به طرز چشمگیری در حال افزایش است. همچنین، اطلاعات مربوط به فدراسیون روسیه و کشورهای آسیای میانه حاکی از کاهش چشمگیر مصرف و قاچاق مواد مخدر از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ است؛ میزان کشفیات مواد مخدر از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ نزدیک به ۸۰ درصد کاهش داشته و به کمتر از ۸۰۰ کیلوگرم در سال ۲۰۱۸ رسیده است؛[۲] به گونه‌ای که میزان کشفیات تریاک و کوکائین در سال ۲۰۱۸ به پایین‌ترین مقدار خود در ده سال اخیر رسیده است.
در مقابل مقادیر کشف شده مواد محرک و روانگردان بین ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ ، با ۲۰ برابر افزایش همراه بوده که در این میان میزان کشفیات محرک‌های آمفتامینی (ATS) نسبت به سال ۲۰۱۰ تقریباً ۳۰ برابر شده است. علاوه بر این، میزان کشفیات مت‌آمفتامین‌ها و کاتینونهای مختلفی مانند مفدرون[۳]در حال افزایش است. بر اساس اظهارات مقامات روسی، تعداد لابراتورهای مخفی کشف شده تولید انواع مواد مصنوعی از ۳۶ مورد در سال ۲۰۱۳ به ۴۰ مورد در سال ۲۰۱۵ و ۶۸ مورد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.[۴]
در سامانه اطلاعات و آمار دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد، مواد روانگردان و صنعتی ذیل عنوان «موادی که تحت نظارت بین المللی قرار ندارند» قرار داده شده‌اند. این مواد شامل روانگردان‌ها، کانابینوئیدهای مصنوعی، کاتینونهای مصنوعی، گاما بوتیرولاکتون (GBL)[۵] و برخی دیگر از داروهای روانگردان گیاه‌پایه و صنعتی می‌شود. میزان کشفیات این مواد در روسیه از سال ۲۰۱۰ روند صعودی را نشان می‌دهد و در سال ۲۰۱۳ افزایشی پنجاه درصد داشته است، هر چند از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ میزان کشفیات برخی از روان‌گردان‌های گیاه‌پایه مانند حشیش روندی کاهشی را تجربه کرده است، اما جدیدترین آمار مربوط به کشفیات برای سال ۲۰۱۸ نشان از افزایش حدود دو برابری کشفیات حشیش در فدراسیون روسیه نسبت به سال قبل دارد.
تجزیه و تحلیل بازار مصرف و فروش مواد در بستر دارک‌نت‌ها در روسیه در فوریه ۲۰۱۹ نشان می‌دهد، در یک روز ۱۳۹۳۵ نفر تحت این بستر تقاضای خرید انواع مواد را داشته‌اند که بررسی‌های دقیق‌تر حاکی از آن است که ۳۹ درصد افراد تقاضای خرید کاتیون‌های مختلفی مانند مفدرون، ۱۹ درصد ماری‌جوانا ، ۱۴ درصد حشیش، ۱۰ درصد ATS سنتی و بیشتر آمفتامین، ۱ درصد مت‌آمفتامین، ۴ درصد کوکائین، ۳ درصد مواد روانگردان، ۲ درصد مواد تجزیه‌ای و ۲ درصد مواد افیونی داشته‌اند. تجزیه و تحلیل این اطلاعات نشان می‌دهد به دلیل در دسترس بودن آسان انواع مواد در بستر دارک‌نت‌ها، دو سوم جمعیت روسیه اکنون قادر به خرید سریع و آسان مواد هستند. نکته بسیار مهم این است که در بستر دارک‌نت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی فروش مواد البته به طور غیرمستقیم، میزان بالایی از محرک‌های آمفتامینی به قاچاقچیان خرد و مصرف‌کنندگان نهایی فروخته می‌شود؛ به گونه‌ای که آمار خرید و فروش محرک‌های آمفتامینی در سال ۲۰۱۸ نسبت به انواع مواد دیگر ۸۰ درصد بیشتر بوده است.[۶]
[۱]. United Nations Office on Drugs and Crime: “ Annual Drug Seizures “. ۲۰۱۸٫ https://dataunodc.un.org/data/drugs/Annual%20Drug%20Seizures
[۲]. United Nations Office on Drugs and Crime. “World Drug Report 2020“ , Booklet _ 4 , p 27. https://wdr.unodc.org/wdr2020/field/WDR20_BOOKLET_4.pdf
[۳]. Mephedrone
[۴]. Ibid
[۵] – این ماده پیش‌سازه GHB است، که پس از هضم در بدن انسان عوارضی مشابه GHB دارد.
[۶] Ibid, p 27
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است
