در اکثر کشورهای جهان اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر تاکید بر نقش اجتماعات در یک جامعه به ویژه در حوزه پیشگیری است. امروزه رویکردهای اجتماع محور به عنوان رویکردی چند جانبه بسیار مورد توجه قرار گرفته است، محور مرکزی این رویکرد تغییر و تحول اساسی در شرایط محیطی و اجتماعی مبتنی بر توانمندسازی اجتماعات و جامعه محلی است. هدف برنامه های اجتماع محور در مقابله با مواد مخدر به طور کلی واگذاری عملکردهای خدماتی و رفاهی این حوزه به افراد، خانوادهها، سازمانهای مردم نهاد و تشکلهای بزرگتر جامعه است. در چنین حالتی امکان ایجاد ساختاری مناسب بر مبنای شناخت مشکلات حقیقی اجتماع و اجرای مداوم، ارزشیابی واقعبینانه، اصلاح ساختارها و ارتقاء برنامههای عملیاتی بیش از پیش فراهم میشود. میتوان امیدوار بود با قرارگیری امر مبارزه با مصرف مواد مخدر در کانون اقدامات اجتماعات صمن توانمندسازی اعضای اجتماعات امکان بیشتری برای بسترسازی سلامت اجتماعی و پیشگیری از مصرف مواد مخدر ایجاد شود.
محور مرکزی در مبارزه با نوع اجتماعی مصرف مواد مخدر مشارکت است. علاوه بر این شناخت از موضوعات محیطی، ساختار محلی و روابط افراد با یکدیگر از طریق تغییرات در عوامل خطر و عوامل محافظ، محیط مساعدتری برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر را فراهم میکند؛ در این مفهوم مشارکت اجتماع قلب تپنده اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر است. مشارکت فرایندی است که اجازه میدهد اجتماع مورد نظر از تمام جنبههای اجرای طرح بهرهمند شود و از این طریق اجتماع و بازیگران فردی مسئولیت سلامت و رفاه خود و توسعه ظرفیت را برای کمک به توسعه خود و دیگران بر عهده میگیرند.
در این معنا مشارکت اجتماعی دلالت بر گسترش روابط بین گروهی در قالب انجمنهای داوطلبانه، باشگاهها، اتحادیهها و گروههایی دارد که معمولاً خصلتی محلی و غیر دولتی دارند که در قالب سیاست اجتماعی، مشارکت و درگیر ساختن مردم در فرایندهای مختلف مبارزه با مواد مخدر مبارزه با مواد مخدر را هدف خود میدانند.