دوشنبه , ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳

نظریه دروازه‌ای مواد مخدر

نظریه یا فرضیه دروازه‌ای یا دروازه ورود به این ایده اشاره می‌کند که مصرف داروها و موادی که چندان آسیب‌زا به حساب نمی‌آیند، در آینده منجر به رو آوردن فرد به مصرف مواد و یا ارتکاب به جرایم جدی‌تر می‌شود.[۱] این نظریه عمدتاً موادی نظیر تنباکو[۲]، الکل[۳] و ماری‌جوانا را در زمره اصلی‌ترین مواد دروازه‌ای می‌داند.

البته درباره اینکه آیا ماری‌جوانا و الکل جزء مواد دروازه‌ای به حساب می‌آیند یا خیر دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است، زیرا برخی تحقیقات نشان از آن دارد که ماری‌جوانا و الکل در زمره این مواد به حساب می‌آید و برخی دیگر از تحقیقات نیز اعلام کرده‌اند که تنباکو و کانابیس دروازه‌ای نیستند.[۴]

کتاب مرجع ماری‌جوانا ۲۰۰۸ که توسط اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا منتشر شده، فرضیه دروازه‌ای را در قبال بسیاری از مواد (از جمله کانابیس) درست و صادق می‌داند. در این کتاب استدلال شده که مواد مخدر هم به ارتباط اجتماعی هم به خاطر میل فزاینده به تجربه احساس سرخوشی بهتر.[۵] چند نفر از طرفداران این ایده در پژوهشی از میان ۳۱۱ دوقلوهای هم‌جنس اقدام به بررسی سابقه مصرف مواد میان آنها قبل از هفده سالگی نشان دادند که تنها دوقلویی که پیش از هفده سالگی سابقه مصرف مواد داشتند و احتمال مصرف مواد خطرناک‌تر در آن‌ها ۵ برابر بیشتر از سایرین بوده است.[۶]

در مقابل برخی پژوهشگران نیز معتقدند کانابیس را نمی‌توان در زمره مواده دروازه‌‎ای قرار داد. «اندرو گلوب»[۷] و «بورس جانسون»[۸] از موسسه ملی توسعه و تحقیق واقع در نیویورک می‌نویسند افرادی که پیش و پس از سال‌های موسوم به «نسل انفجار جمعیت[۹]» اقدام به استعمال ماری‌جوانا می‌کرده‌اند، عمدتاً به سوی مصرف مواد خطرناک‌تر کشیده نشده اند.

در همین راستا محققانی از مرکز تحقیقاتی سیاست مخدری رَند واقع در سانتا مونیکای کالیفرنیا نیز با بررسی اطلاعات «پیمایش ملی خانوارها با محوریت سوء مصرف مواد» بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ به این نتیجه رسیدند که نوجوانانی که اقدام به مصرف مواد سخت کرده‌اند، ممکن است در گذشته از مواد کم خطرتر و آرام‌تر مانند کانابیس نیز مصرف را شروع نکرده باشند. در پژوهش دیگری که درباره ۵۱۰ دوقلوی هم‌جنس انجام شده مشخص شد که برخی از دوقلوهای ناهمسان موجود در این پژوهش مصرف مواد سخت‌تر را از کانابیس آغاز کرده اند.

پی‌نوشت‌ها

[۱] Pudney, Stephen (2002). “The road to ruin? Sequences of initiation into drug use and offending by young people in Britain”. Home Office

[۲] The National Institute on Drug Abuse (NIDA), part of the NIH, a component of the U.S. Department of Health and Human Services.] – Nicotine Craving and Heavy Smoking May Contribute to Increased Use of Cocaine and Heroin

[۳] Golub, A. ; Johnson, B. D. (2001). “Variation in youthful risks of progression from alcohol and tobacco to marijuana and to hard drugs across generations”. American Journal of Public Health 91 (2): 225–۳۲٫ DOI:10.2105/AJPH.91.2.225. PMC 1446541

[۴] MacKesyamiti, M; Fendrich, M; Goldstein, PJ (1997). “Sequence of drug use among serious drug users: typical vs atypical progression”. Drug and Alcohol Dependence 45 (3): 185–۹۶٫ DOI:10.1016/S0376-8716(97)00032-X. PMID 9179520.

[۵] US DEA”2008 Marijuana Sourcebook” (PDF). Archived (PDF) from the original on 2010-05-29. Retrieved 2010-04-20.

[۶]  Lynskey M, Escalation of Drug Use in Early-Onset Cannabis Users vs Co-Twin Controls JAMA 289 No.4 427–۴۳۳ ۲۰۰۳

[۷]. Andrew Golub

[۸]. Bruce Johnson

[۹] – منظور سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ است در آن جمعیت کشورهای غربی افزایش قابل ملاحظه‌ای داشت.

 

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.

همچنین ببینید

جستاری کوتاه در گزارش جهانی مواد مخدر ۲۰۲۳

دفتر مبارزه با جرم و مواد سازمان ملل متحد به مانند هر سال اقدام به …