دوشنبه , ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳

از مواد مخدر تا جرم و جنایت

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که ۴۹ درصد قتل‌ها، ۶۹ درصد درگیری‌های منجر به قتل، ۵۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از سوانح رانندگی، ۲۷ درصد خودکشی‌ها، ۸۲ درصد تجاوزها، ۶۲ درصد از دعواها و درگیری‌ها، بیش از ۵۰ درصد از همسرآزاری‌ها و ۳۸ درصد کودک آزاری‌ها در سطح جهان با مصرف مواد و الکل در ارتباط بوده است. بر این اساس می‌توان گفت مواد مخدر و روان‌گردان باعث مشکلاتی مانند سرقت، فحشا و سایر آسیب‌های اجتماعی هستند. نرخ اعتیاد و آمار مرگ‌های ناشی از مواد مخدر و روان‌گردان‌ها نیز در هر جامعه‌ای قابل تامل است؛ تعدادی از این مرگ‌ها مربوط به خود معتادان و شماری مربوط به خشونت‌های منجر به قتل از سوی قاچاقچیان، فروشندگان مواد و معتادان نسبت به افراد عادی مانند خانواده‌ها، نیروهای انتظامی و مردم است. در نهایت مجازات اعدام برای قاچاقچیان و فروشندگان مواد، شمار دیگری را به کام مرگ می‌کشاند.

آخرین آمارهای مربوط به میزان قتل در انگلستان نشان می‌دهد که ۳۱ درصد قربانبان و مظنونین در زمان مرگ تحت تاثیر مصرف الکل و سایر مواد بوده‌اند. الکل و مواد در این مورد یکی از عوامل اصلی خودکشی به حساب می آید، اما هنوز در مورد سایر عوامل موثر مانند فقر، کاهش خدمات به جوانان، خشونت در خانواده و محیط آموزشی پژوهش‌های بسیار اندکی صورت گرفته است.

میزان قتل در سراسر جهان در مقایسه با چند سال گذشته رو به کاهش بوده است. اما از سال ۲۰۱۵ این میزان در انگلستان و ولز نسبت به سال ۲۰۰۰ روند افزایشی داشته است. اگرچه به طور دقیق نمی‌توان با اطمینان چرایی افزاش روند قتل در انگلیس و ولز را مطرح کرد اما احتمالاً سلاح سرد مانند چاقو و سایر وسایل تیز نقش مهمی داشته‌اند هرچند نمی‌توان سایر عوامل را نادیده گرفت.

آخرین آمارها نشان می‌دهد که ۶۷۱ مورد قتل برای سال منتهی به مارچ ۲۰۱۹ وجود داشته که با کاهش ناچیز ۵ درصدی روبرو بوده است، اما این مسئله نمی‌تواند افزایش در حوادث قتل را با وجود کاهش تعداد قربانیان نادیده بگیرد. امروزه افزایش قتل‌های ناشی از چاقو رو به فزونی است و توجه دولت و رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. جنبه مهم مباحث اخیر درباره افزایش قتل، نقشی است که مواد مخدر در افزایش این تلفات بازی می‌کند.

آزمایش‌های سم‌شناسی در تعیین اینکه آیا یک فرد تحت تاثیر مصرف مواد به قتلی دست زده، اگرچه با پیشرفت‌هایی روبرو بوده اما هنوز هم دقیق نیستند. فاصله زمانی بین مصرف انواع مواد و انجام آزمایش باعث ایجاد مشکلاتی می‌َشود که اعتماد صدرصدی به تست‌ها را به چالش می‌کشد؛ به عنوان مثال، متابولیسم اثر کوکائین در بدن فرد مصرف کننده بین چند تا ۷۲ ساعت است. بنابراین استفاده دوزهای بالای کوکائین باعث می‌َشود تا با آزمایشات سم‌َشناسی فرصت تشخیص طولانی‌تری وجود داشته باشد، در مقابل مصرف دوزهای پایین کوکائین امکان تشخیص را با مشکل مواجه می‌کند.

روشن است در مورد کوکائین اگر آزمایش پس از مصرف انجام شود و اثر آن در بدن دفع شود، نتایج آزمایش در مورد مصرف کوکائین منفی خواهد بود. در مقابل اثر کانابیس هفته‌ها پس از مصرف در بدن باقی می‌ماند و قابل تشخیص است. اما این امر هم امکان وجود آزمایش مثبت کاذب را در مورد قتلی که به نظر می‌رسد در نتیجه مصرف مواد رخ داده اما فرد به واقع در آن زمان مواد مصرف نکرده را بالا می‌برد.

 در تشخیص قتل، به عنوان مثال برای نشان دادن میزان خشونت در نتیجه مصرف مواد، آمارهای دقیقی مبنی بر اینکه قتلی در نتیجه افزایش خشونت به دلیل مصرف مواد به وقوع پیوسته ارائه نمی‌َشود. فاکتورهای قابل استناد عبارتند از: وجود اثری از مصرف مواد در بدن فرد و سابقه مصرف مواد یا فروش مواد.

اگرچه تجارت مواد مخدر اغلب با خشونت در ارتباط است، اما عوامل اساسی در افزایش حمل چاقو وجود دارد. این عوامل شامل، فقر کودکان، خشونت خانگی، محرومیت از مدرسه و تعطیلی باشگاه‌های جوانان است  و همه این موارد با سخت‌گیری شدید مرتبط است. گروهی از موارد مرگ به طور غیرمستقیم با مصرف مواد بالاخص مواد محرک مربوط است، مانند قتل‌های خانوادگی به ویژه همسرکشی توسط افراد معتاد هنگامی که فرد تحت تاثیر مواد بوده است. کاهش هزینه‌های ارائه خدمات به جوانان، خشونت خانگی پناه‌جویان و درمان ویژه مصرف‌کنندگان مواد بر اساس آمارهای وقوع قتل و مصرف مواد، توجه کافی با به حاشیه راندن بخش مهمی از جامعه مرتبط بوده است و به جای حمایت و همدلی به سرزنش و طرد آنها منجر شده است.

بر اساس گزارش دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۷۱ میلیون نفر تعداد مصرف ‌کنندگان غیرقانونی مواد برآورد شده است. از سویی، آزمایش‌های سم‌شناسی به منظور شناسایی علت مرگ در بسیاری از کشورها استاندارد نیست و نمی‌توان به دلیل تنوع مواد و مکانیزم اثر آنها در بدن به راحتی تشخیص قتلی را در نتیجه مصرف مواد قطعی اعلام کرد. سالانه در حدود ۱۰۲ تا ۲۴۷ هزار مورد مرگ و میر در نتیجه مصرف مواد مخدر غیرقانونی در جهان به وقوع می‌پیوندد که بخشی از آنها به دلیل مصرف مواد روان‌گردان و محرک است.

در واقع در انواع مرگ به علت مصرف مواد که ناشی از خشونت و قتل است می‌توان به چند مورد اشاره کرد:

  • مرگ به علت به قتل رساندن فرد دیگر در قتل‌های خانگی؛
  • مرگ به علت به قتل رساندن فرد دیگر در منازعات خیابانی؛
  • مرگ ناشی از خودکشی افراد خانواده معتاد؛
  • مرگ به علت درگیری نیروهای انتظامی یا امنیتی با اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر و روان‌گردان.

 

بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع و لینک «کادراس» بلامانع است.

همچنین ببینید

جستاری کوتاه در گزارش جهانی مواد مخدر ۲۰۲۳

دفتر مبارزه با جرم و مواد سازمان ملل متحد به مانند هر سال اقدام به …