دوشنبه , ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳

نقش در حال تغییر اروپا در بازار مواد مخدر جهان

گزارش سالانه و مشترک مرکز نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد اروپا و آژانس اتحادیه اروپا برای همکاری در اجرای قانون (یوروپول) برای سال ۲۰۲۲ در روز جمعه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ منتشر شد. این گزارش که از بررسی وضعیت مخدی اتحادیه‌اروپا در سال ۲۰۲۱ حاصل شده، روندهای جدیدی که باید در سال جاری میلادی از سوی اعضای این اتحادیه در پیش گرفته شود را مورد برری قرار داده است. تغییر جایگاه اروپا در زمینه تولید و تجارت بین المللی مواد مخدر، مهم‌ترین گزاره تحلیلی این گزارش است. تغییر مذکور در دو حوزه رهگیری شده است: «وضعیت جدید بازارهای مت‌آمفتامین (شیشه) وکوکائین» و «همکاری میان گروه‌های تبهکار جهان در زمینه تجارت مخدری و تهدید‌های امنیتی جدید». در این گزارش همچنین جدیدترین روندهای زنجیره تامین مواد، تولید و قاچاق تا توزیع و مصرف آن مورد بررسی قرار گرفته است.

براساس اطلاعات منتشر شده در این گزارش با آنکه در حال حاضر بازار بزرگ کوکائین و مت‌آمفتامین در سطح ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا همچنان کوچک هستند، اما رشدی مداوم را در ۱۰ سال گذشته از سر گذرانده اند. همچنین به تهدیدهای ناشی از نوآوری در فرآیندهای تولید، پیش‌سازهای شیمیایی و دامنه روبه‌ رشد محصولاتی که ممکن است برای مصرف‌کنندگان خطرناک باشد، اشاره می‌شود.

«الکسیس گوسدل»، مدیر آژانس نظارت اتحادیه اروپا بر امور موادمخدر، در این راستا معتقد است: «میزان دسترسی به مواد افزایش یافته است.» علاوه‌براین وی اعلام کرده که میزان خشونت، فسادمالی و مشکلات بهداشتی نیز افزایش پیدا کرده است. به طور کلی قاره اروپا محل اصلی تولید موادمخدر مصنوعی در جهان است که محصولات آن هم در داخل کشورها و هم برای صادرات خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین این قاره به طور فزاینده‌ای نقطه انتقال موادمخدری است که از سایر نقاط جهان آمده و مقصد آن دیگر مناطق جهان است. «کاترین دی بوله»، مدیراجرایی یوروپل معتقد است که تجارت غیرقانونی موادمخدر همچنان اصلی‌‎ترین حوزه فعالیت گروه‌های تبهکار و سازمان‌یافته در اتحادیه اروپا به حساب می‌آید؛ چنانکه نزدیک به ۴۰% از این شبکه‌ها به این امر مشغولند.

 

افزایش تولید کوکائین در سطح اتحادیه اروپا

بررسی وضعیت بازار کوکائین در اتحادیه‌اروپا نشان از گسترش این بازار و رسیدن به سطحی بی‌سابقه‌ دارد. محل تولید کوکائین ترانزیت شده به اروپا، عمدتاً آمریکای جنوبی است.همچنین اروپا مسیر اصلی ترانزیت این ماده به سوی خاورمیانه و به حساب می‌آید. از سوی دیگر افزایش میزان کوکائین تولید شده در خود قاره اروپا در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این قاره دیگر تنها بازار مصرف کوکائین نیست و نقش آن در تجارت بین المللی مواد مخدر در حال تحول است. کوکائین پس از کانابیس دومین ماده مخدر غیرقانونی رایج در اتحادیه اروپا است.

 

حجم بازار این ماده قریب به ۱۰.۵ میلیارد یورو (بین ۷.۷ میلیارد تا ۱۲.۸ میلیارد دلار یورو) برآورد می‌شود. حدود ۳.۵ میلیون نفر (۱۵ تا ۶۴ سالٍ) گزارش دادند که این مواد را مصرف کردند. با آنکه همچنان بازار مصرف کوکائین در جنوب و غرب اروپا متمرکز، اما به نظر می‌رسد بازار این مواد به سمت شرق در حال گسترش است. سه کشور بلژیک (۷۰ تن)، هلند (۴۹  تن) و اسپانیا با (۳۷ تن) حدود سه‌چهارم کشفیات کوکائین قاره سبز را به خود اختصاص دادند. نقاط ورود محموله‌های کانتینر در حال متنوع شدن و بیشترین کشفیات در اروپای‌شرقی و ترکیه است.

 

مت‌آمفتامین؛ بازاری کوچک اما در حال رشد پیوسته

مت‌آمفتامین پر مصرف‌ترین مواد محرک مصنوعی در جهان است که سهمی نسبتاً اندک در بازار مخدری اروپا دارد. آخرین تحلیل‌ها افزایش تهدید شیوع این مواد را در قاره سبز نشان می‌دهد؛ زیرا از یکسو سطح دسترسی به شیشه در اروپا افزایش یافته و روندهای جدیدی از مصرف آن در مناطق جدید دیده می‌شود. براساس آمارهای منتشر شده در این گزارش میزان مصرف مت‌آمفتامین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، حدود ۵ برابر افزایش یافته است. همچنین گسترش تولید آمفتامین در افغانستان، با توجه به قیمت پایین محموله‌های بزرگ و مسیرهای قاچاق تثبیت‌شده به سوی اروپا، امنیت مخدری این قاره را با مخاطره روبه‌رو کرده است.

قاره اروپا یکی از اصلی‌ترین مقاصد تزانزیت مواد مخدر توسط کارتل‌های مواد مخدری به حساب می‌آید. دلیل اصلی این امر در بهای بالایی است که انواع مواد مخدر در سطح خرده فروشی برای گروه‌های قاچاق در پی دارد. در جدیدترین گزارش سالانه مشترک مرکز نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد اروپا و آژانس اتحادیه اروپا برای همکاری در اجرای قانون (یوروپول) که در ماه جاری میلادی منتشر شده، نسبت به گسترش تولید، ترانزیت و مصرف مت آمفتامین (شیشه) و کوکائین در قاره سبز هشدار داده شده است. حجم بازار مصرف کوکائین در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ۱۰ سال گذشته افزایش یافته و ارزش خرده فروشی این ماده در سال ۲۰۲۰ به طور متوسط حدود ۱۰.۵ میلیارد یورو ارزیابی شده است. همچنین در سال مذکور ۳.۵ میلیون اروپایی (۱۵ تا ۶۴ ساله) تجربه مصرف کوکائین را داشته اند و ۱۴ میلیون تن نیز مصرف کننده دائمی آن بوده اند. از سوی دیگر درحالیکه غرب و جنوب اروپا جنوب و غرب اروپا، قطب اصلی مصرف کوکائین در این قاره به حساب می‌آید، بازارهای مصرف به سمت شرق اروپا در حال گسترش است. گفتنی است این ماده در حال حاضر دومین ماده پر مصرف پس از کانابیس در سطح به حساب می‌آید.

 

این گزارش همچنین حاکی از روند بلند مدتی در گسترش بازار مت آمفتامین است. تعداد محموله‌های کشف شده این ماده از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا،  بیش از دو برابر (از ۳ هزار به ۶۲۰۰) شده است. از منظر حجم واقعی نیز شاهد رشدی ۴۷۷ درصدی در طی ۱۰ سال هستیم که در سال ۲۰۲۰ به ۲.۲ تن بالغ شده است. در همین سال ۹ کشور عضو اتحادیه اروپا از برچیدن ۲۱۵ آشپزخانه[۱] مت‌آمفتامین خبر دادند.

 

پی‌نوشت

[۱] – آزمایشگاه تولید مواد

برای مطالعه متن کامل این گزارش به زبان انگلیسی، کلیک کنید.

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.

همچنین ببینید

جستاری کوتاه در گزارش جهانی مواد مخدر ۲۰۲۳

دفتر مبارزه با جرم و مواد سازمان ملل متحد به مانند هر سال اقدام به …