کادراس موسسه کادراس
با آغاز پاندمی کرونا در دسامبر ۲۰۱۹ و آغاز قرنطینه‌های سراسری بخش‌های مختلف زیست انسانی دستخوش تحولات مهمی شد. در این دوران فرآیند تولید، توزیع، مصرف و بازار مواد مخدر نیز از تغییرات جهانی مصون نبود و سبب شکل‌گیری الگوهای جدید در روند مصرف انواع مواد مخدر و مواد محرک شد. نمونه یکی از تغییرات مخدری در دوران همه‌گیری کرونا را می‌توان در الگو مصرف کانابیس مشاهده کرد. براساس آمارهای منتشر شده از سوی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد میزان مصرف کانابیس در دوران قرنطینه کرونایی افزایش چشمگیری یافته است. در ادامه این یادداشت نگاهی به آمارهای منتشر شده از دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل در خصوص وضعیت مصرف، کشت و توزیع کانابیس در دوران پیش و پس از آغاز پاندمی کووید-۱۹ خواهیم داشت.
پاندمی کرونا بر وضعیت اجتماعی، اقتصادی، آسیب پذیری جمعیت و همچنین سلامت جسمی و روانی افراد تاثیرات عمیقی برجا می‌گذارد. در این میان به طور قابل ملاحظه‌ای بازار مواد مخدر بویژه کانابیس در برابر این تغییرات انعطاف‌پذیر بوده است. در دوران همه‌گیری برخی از الگوهای مصرف مواد توسط افرادی که به طور منظم اقدام به مصرف مواد از جمله کانابیس می‌کنند، تغییراتی کرده اند.
اطلاعات موجود از اروپا نشان می‌دهد که میان میزان مصرف کانابیس میان کشورها و واحدهای سیاسی محلی در طول دوره قرنطینه و پس از آن تفاوت‌هایی به وجود آمده است. به عنوان مثال، یک پیمایش اینترنتی در اروپا نشان می‌دهد که در طول دوره‌های قرنطینه احتمال افزایش دفعات مصرف میان مصرف کنندگان منظم کانابیس (مصرف هفتگی) دو برابر بیشتر از افرادی است که هر از گاهی این ماده را مصرف می کنند. همچنین احتمال افزایش میزان مصرف مصرف کنندگان منظم نسبت به دسته دوم در این دوره سه برابر بیشتر بوده است. از سوی دیگر تعداد بیشتری از مصرف کنندگان هر از گاهی، از کاهش یا توقف مصرف کانابیس در دوره اعمال سیاست‌های منع آمد و شد خبر داده اند. همچنین گزارش شده که ماندن افراد در خانه تا حدی موجب افزایش کشت در خانه شده است.
در طول سال‌های مختلف بررسی چندین فاضلاب، نشان دهنده ناهمگونی و تنوع قابل توجه در الگوی مصرف هفتگی کانابیس در چند منطقه مختلف است. همچنین ویژگی‌های مختلف الگوهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی مصرف مواد مخدر و اقدامات انجام شده در دوران قرنطینه مقایسه‌ای پرچالش ایجاد می‌کند. در میان این معدود مناطق، آمستردام و کاستلون کاهش جزئی نه قابل ملاحظه‌ای در مصرف کانابیس در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ به ثبت رساندند. این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ هیچ تفاوت قابل توجهی در میزان مصرف شهرهای اوترخت و آیندهوون در هلند به وجود نیامده است.
در سال ۲۰۲۱ در کانادا تقریبا نیمی از افرادی که در ۱۲ ماه گذشته اقدام به مصرف کانابیس کرده بودند، اعلام کردند که در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ و محدودیت‌های همراه با آن، به مانند گذشته به سراغ مصرف کانابیس رفته اند. بیش از یک چهارم افراد میزان و تعداد دفعات بیشتری نسبت به دوران پیش از همه‌گیری کرونا اقدام به مصرف کانابیس کرده بودند. افراد جوان (۲۴ ساله یا کمتر) در مقایسه با افراد مسن‌تر (۲۵ سال به بالا) احتمالی بیشتری دارد که در طول دوران قرنطینه میزان و تعداد دفعات بیشتری اقدام به مصرف کانابیس کنند. در این میان ۲۵% افراد گزارش کردند که در طول همه‌گیری کووید-۱۹ کانابیس بیشتری مصرف کردند. در مقام مقایسه ۴۶% افراد با میانگین سنی ۱۶-۱۹ سال و ۴۰% افراد بین ۲۰-۲۴ سال اقدام به استعمال کانابیس کردند.
در مقطع ۳۰ روزه اخیر تقریباً نیمی از افرادی که در استرالیا به خاطر مصرف کانابیس از سوی پلیس مورد بازجویی قرار گرفتند، تفاوت قابل توجهی با افرادی ندارد که توسط پلیس پیش از همه‌گیری کرونا بازداشت شدند. با این حال برخی تغییرات را می‌توان در تعداد دفعات مصرف (کانابیس) مشاهده کرد.
افرادی که در طول یک ماه گذشته اقدام به مصرف مداوم کانابیس کرده اند، این احتمال که در طول پاندمی کرونا اقدام به مصرف بیشتر کرده باشند و به مصرف کنندگان سنگین تر مبدل شده باشند افزایش می‌یابد. بازداشت شدگان میانگین مصرف ۲۵ روزه در هر ماه را گزارش می دهند، در حالیکه پیش از پاندمی میانگین مصرف آنها ماهانه ۱۵ روز بوده است. در دوران همه‌گیری کرونا میزان مصرف کانابیس در طول یک بار مصرف معمولی تغییری نکرده است (میانگین ۰.۳۴ گرم). اگرچه برخی از بازداشت شدگان اعلام کردند که در طول دوران همه‌گیری به دلیل ترس از کمبود احتمالی، مقدار بیشتری کانابیس نسبت به شرایط عادی خریداری کرده اند. برخی دیگر نیز گزارش دادند که در طول این دوران بنزودیازپین و مت آمفتامین یا دیگر انواع مواد مخدر را جایگزین کانابیس کردند. در دوران کرونا عرضه کانابیس پایدار بوده و بازداشت شدگان از نرخ بالای دسترسی و عدم تغییر در کیفیت این ماده خبر داده اند.
بهره سخن
به نظر می‌رسد محرومیت گروه‌های سنی مختلف، به ویژه نوجوانان و جوانان از حضور و فعالیت در سطح اجتماع در طول همه‌گیری کرونا موجب تغییر در میزان مصرف، محیط کشت و شکل توزیع محصولات در میان مشتریان قدیمی و جدید کانابیس در سطح جهان شده است. اجبار به ماندن در خانه در طول اجرای سیاست‌های قرنطینه، تشدید افسردگی، کاهش تفریحات عمومی، ترس از کمبود کانابیس و … از جمله دلایل افزایش و رشد چشم گیر مصرف کانابیس در میان جوامع هدف بوده است.
