کادراس موسسه کادراس
ایالت «شان» میانمار بزرگ‌ترین تولید کننده مواد مخدر غیرقانونی در منطقه بدنام «مثلث طلایی[۱]» محسوب می‌شود. تولید و قاچاق فزاینده مواد مخدر تهدیدات چند وجهی بویژه تهدیدات مربوط به نظم و قانون، مشکلات اجتماعی مرتبط با افزایش اعتیاد، جنایات فراملی با منابع مالی غیرقانونی است که به فعالیت شورشیان در منطقه و فراتر از آن دامن زده است. تقویت همکاری چندجانبه کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا در حوزه بانکی می‌تواند در مهار تجارت (مواد مخدر) بسیار مفید باشد. همچنین نیاز به تقویت طرح‌های تامین اجتماعی و فرصت‌های شغلی برای کاهش انگیزه افراد حاشیه‌نشین و بیکار در تجارت مواد مخدر باید مورد توجه قرار بگیرد.
در ژانویه ۲۰۲۲ پلیس لائوس حدود ۳۶.۵ میلیون قرص مت‌آمفتامین را در استان بوکیو در شمال غربی این کشور کشف کرد. اول اکتبر ۲۰۲۱، این نیرو ۵۵.۶ میلیون قرص به علاوه بیش از ۱.۵ تن کریستال مت یا «آیس» در منطقه کشف کردند. این مواد غیرقانونی از ایالت شان میانمار تولید شده و از طریق خاک لائوس به تایلند منتقل می‌شود. پس از کودتای میانمار در فوریه ۲۰۲۱، گزارش‌ها نشان می‌هد که تولید مواد به طور تضاعدی افزایش یافته و به مقادیر بی‌سابقه‌ای در حوزه کشف رسیده است. افزایش بی‌رویه مواد مخدر موجب مشکلات چند وجهی همچون تهدید نظم و قانون، مشکلات اجتماعی ناشی از افزایش اعتیاد، گسترش جنایات فراملی با پول غیرقانونی که به فعالیت‌های شورشیان در منطقه و فراتر از آن دامن می‌زند، شده است.
ایالت شان و مثلث طلایی
ایالت شان در میانمار بزرگ‌ترین تولید کننده مواد مخدر در مثلث بدنام طلایی است. پیش از آنکه در دهه ۱۹۹۰ میلادی مواد تولیدی افغانستان در بازارهای بین‌المللی سرازیر شود، مثلث طلایی بزرگ‌ترین تولیدکننده هروئین در جهان بوده است. با این حال از سال ۲۰۱۰، تولید مت‌آمفتامین قوی‌تر و سودآور این منطقه را بدل به بزرگ‌ترین تولید کننده و صادرکننده شیشه در جهان کرده است. بسیاری از مواد شیمیایی پیش‌ساز به راحتی از آن سوی مرز چین و ایالت شین تهیه می‌شود. این در حالی است که مقداری از این مواد نیز از هند تامین می‌‌گردد. بی‌ثباتی در میانمار موجب افزایش ظرفیت تولید، به‌ویژه قرص‌های «یابا» (قرص‌های مت) شده که می‌توان آن را با هزینه بسیار کمتری در آشپزخانه‌ها تولید کرد. کارشناسان بر این باورد که اکثر افراد مهمی که این تجارت را کنترل می‌کنند از طرفداران حکومت نظامی و شبه نظامیان قومی هستند.
تولید مواد مخدر بخش جدایی ناپذیر از اقتصاد سیاسی ایالت شن است. پس از فروپاشی حزب کمونیست میانمار در سال ۱۹۸۹، یکی از بقایای آن با نام ارتش ایالتی متحد «وا» (UWSA) که روابط نزدیکی با چی به‌ویژه حمایت تسلحیاتی داشت، با نیروهای وابسته به حکومت نظامی درباره آتش بس مذاکره کرد. این گروه کمونیستی همچنین حدود ۱۰۰ هزار غیرنظامی را به الاجبار به منطقه مونگ یاون در امتداد مرز تایلند منتقل کرد که بعدها به مرکز تولید «یابا» بدل شد.
پس از کودتای ۲۰۲۱ در میانمار، بیش از ۳۳۰ میلیون قرص یابا توسط اداره کنترل مواد مخدر تایلند کشف و ضبط شد. کشفیات کریستال مت یا «آیس» مانند سال قبل ۱۵ تن بود. برآوردهای گروه بین‌المللی بحران حاکی از آن است که تولید سالانه ایالت شان بیش از ۲۵۰ تن است. گزارش‌ها حاکی از افزایش تصاعدی قیمت خرده‌فروشی مت در میانمار است که به بازارهای پرسود استرالیا و ژاپن می‌رسد. بنابراین میلیاردها دلار پول غیرقانونی در خارج از میانمار در مراکز بزرگ شهری، در نتیجه تجارت مواد مخدر در مثلث طلایی انباشته می‌شود. بازارهای رده بالا این داروها شامل استرالیا، نیوزلند، ژاپن، کره‌جنوبی، روسیه، ایالات‌متحده و انگلیس است که سود آن تنها در سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۱ میلیارد دلار برآورد شده است.
پیامدهای همجواری برای هند
مرز زمینی طولانی و پرمنفذ هند با میانمار پناهگاه امنی برای ورود مواد مخدری همچون یابا و هروئین فراهم آورده است.محموله‌های کشف شده هروئین در شهرهایی مانند گواهاتی و دیماپور از مثلث طلایی تغذیه می‌کنند. هروئین و مت از دو نقطه موره در مانیپور و شامپای در میزورام وارد هند می‌شود. مواد پیش‌سازی مانند افدرین، اندرید استیک و شبه افدرین در مکان‌هایی در جنوب هند مانند چناس تهیه می‌شود و پیش از قاچاق از طریق مرز به سمت میانمار، از طریق دهلی به کلکته و گواهاتی منتقل می‌شوند و شکاف‌های امنیتی داخل کشور را برجسته می‌کنند.
تریاک تولید شده در مانیپور و میزورام در امتداد مناطق مرزی به مثلث طلایی منتقل شده و در آنجا تبدیل به هروئین شده و به هند بازگردانده می‌شود. مدیرکل دفتر مبارزه با مواد مخدر مشکل موادمخدر مصنوعی در امتداد مرزهای شمال شرقی کشور را حتی «بدتر» از مرزهای شمال غربی می‌داند. مانیپور، میزورام، ناگالند، سیکیم و آروناچال پرداش از جمله ده ایالت پیشرو هند هستند که تحت تاثیر سوء مصرف مواد قرار دارند.
به گفته مقامات اجرایی ظاهرا مقادیر زیادی مواد مخدر در میانمار، به‌ویژه قرص‌های یابا، از طریق مرزهای تپه‌ای پرنفوذ به روستا و شهرهای بنگلادش وارد می‌شود. هزاران خرده فروش دستگیر و صدها مظنون به تجارت مواد مخدر توسط نیروهای امنیتی بنگلادش کشته شدند. اردوگاه آوارگان روهینگیا در «کاکس بازار» با جمعیت تخمینی ۱.۲ میلون نفر برای انتقال تقریبا ۸۰% از قرص‌های یابا به داخل کشور توسط چندین باند قاچاق مواد انجام می‌شود. ایالت راخین میانمار از طریق فروش قرص‌های یابا در بنگلادش برای فعالیت‌های خود منابع مالی جمع‌آوری می‌کنند. همچنین گزارش شده است که قرص یابا از هند از طریق کوریگرام در شمال، نقطه مرزی فاتح پور در جنوب غربی و پاتواخالی از طریق مسیرهای دریایی وارئ بنگلادش می‌شود.
به گفته دپارتمان کنترل مواد مخدر بنگلادش، در سال ۲۰۲۱ ۲۲ محموله کریستال مت کشف شده است که عمئتا به بازارهای داکا و چاتوگرام ارسال می‌شود. بیش از ۳۰ کیلوگرم محموله «آیس» در میانمار ردیابی شده است. معضل مواد مخدر در بنگلادش قشر آسیب پذیر این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد به گونه‌ای که ۵۸% از کودکان خیابانی مواد مصرف می‌کنند و ۲۱% درگیر خرده فروشی مواد هستند.
[۱] منطقه‌ای میان مرز کشورهای میانمار، لائوس و تایلند
