با تشدید ضرب آهنگ تغییرات اجتماعی- فرهنگی در قرن بیستم و بیستویکم، روند مصرف مخدر بهویژه در میان نسل جدید و جوانان به سمت مواد محرک و صنعتی تغییر کرده است. دلیل اصلی تمایل به این مواد کسب تجربههای جدید در میان گروه دوستان، مهمانیهای شبانه و افزایش توان جنسی است. مواد محرک به شکل مستقیم بر روی سیستم عصبی مرکزی، سطح هشیاری و دستگاه شناختی فرد مصرف کننده تاثیر گذاشته و حال او را از وضعیت طبیعی خارج میکند.
مواد محرکی همچون متآمفتامین، کوکائین یا ریتالین به صورت خوراکی، تزریقی و استنشاقی مصرف میشوند. افراد پس از مصرف مواد محرک انرژی زیادی دریافت میکنند که این موضوع موجب افزایش سطح هوشیاری و عملکرد مغز فرد در طول شبانه روز میشود. دقیقا این ویژگیها سبب تمایل جوانان به مصرف مواد محرک و اعتیاد به این مواد نوپدید شده است. نکته کلیدی در این بحث آن است که تداوم این روند میتواند موجب ظهور عوارض و اختلالاتی همچون حمله به سیستم عصبی، مشکلات تنفسی، خشونت، تشنج، بیماریهای قلبی و … شود. افسردگی، کم شدن حافظه، اختلال دو قطبی، اختلال در دستگاه گوارشی، پایین سطح هوشیاری فرد (کما) و حتی مرگ از جمله دیگر عوارض ناشی از مصرف مواد محرک است.
استعمال مواد محرک گام اول در مسیر حطرناک به خطر افتادن سلامتی جوانان است. با توجه به نوع مواد و بدن هر شخص ممکن است افراد برای رسیدن به حس نئشگی نیاز به استعمال دوز بالاتری داشته باشند. این مسئله میتواند به صورت گامبهگام بر شدت اعتیاد افراد اضافه کند و در نهایت موجب خطرات جبران ناپذیری همچون جنون، سکته یا مرگ افراد شود. درمان قطعی برای بیش مصرفی محرک ها وجود ندارد؛ با این حال، داروهایی وجود دارند که میتوانند به کاهش یا تثبیت علائم حیاتی فرد معتادکمک کنند.
در آخر باید گفت یکی از راههای دور کردن نسل جدید از مصرف انواع محرک یا مخدر، سوق دادن ایشان به سبک زندگی سالم مطابق با فرهنگ ایرانی- اسلامی کشورمان است. بیشک جوانانی که تحصیل علم، ورزش روزانه و روی آوردن به امور معنوی- اخلاقی را در سبک زندگی خود قرار داده باشند، از خطر افتادن به دام اعتیاد در امان هستند. برهمین اساس لازم است تا نهادهای تاثیر گذار جامعه مانند خانواده، مدرسه، دانشگاه، رسانههای جمعی و دولت با برنامهریزی دقیق برای آینده نسل جدید (شغل، مسکن، ازدواج و …) و فراهم کردن زمینه تخیله انرژی و هیجانات جوانان (مانند گسترش شهربازی، برگزاری مسابقات ورزشی و …) گامی بلند در جهت دور کردن افراد از انواع مخدر و محرک بردارند.