بهطور کلی، در مورد اینکه مشکل مواد مخدر تنها به یک کشور محدود نمیشود و اغلب کشورها را به شکلی تحت تأثیر قرار میدهد، اتفاق نظر وجود دارد. واکنشهایی که در سطح ملی در مورد مسئله مواد مخدر صورت میگیرد، امری ضروری است؛ اما در صورتی که این واکنشهای بین کشورهای مختلف بهخوبی هماهنگ نشود، برای مقابله با مشکل مواد مخدر در سطح جهانی کافی نیست. بهعنوان مثال، مداخلاتی که در یک کشور منجر به کاهش عرضه مواد مخدر میشود، ممکن است با افزایش فزاینده عرضه مواد مخدر در کشورهای دیگر، موجب ایجاد اثر جایگزینی شود. به همین ترتیب، تلاشهای موفقیتآمیز کاهش تقاضا تنها در یک کشور، ممکن است گروههای جرائم سازمانیافته را وادار کند تا راهبردهایی را برای هدف قرار دادن سایر کشورها طراحی کنند و موجب افزایش تقاضای مواد مخدر در سطح منطقهای یا جهانی شود. بهطور خلاصه، بازارهای جهانی مواد مخدر، بهخصوص در برابر تلاش در سطح ملی برای حل مشکل مواد مخدر، بسیار مقاوم هستند.
تقویت همکاریهای بینالمللی، با هدف بهبود هماهنگی سیاستها و مداخلات و کمک به کشورهای دارای منابع و ظرفیتهای محدود در انجام مداخلات لازم، همواره یکی از رویکردهای اصلی در پرداختن به ماهیت فراملیتی مسئله مواد مخدر بوده است. همکاریهای بینالمللی میتواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ ازجمله چارچوبها و سازوکارهای همکاری بین دولتها، تدوین استانداردها و دستورالعملهایی که بهترین روشها در زمینههای کاهش تقاضا ۵۲ یا عرضه مواد مخدر را ارتقا میدهند و ابتکارات ایجاد ظرفیت که توانایی کشورها برای مقابله با مشکل مواد مخدر را تقویت میکنند.
اجرای یک تجزیه و تحلیل جامع از همکاری بینالمللی در مورد موضوعات مرتبط با مواد مخدر که میتواند از نظر جغرافیایی یا موضوعی، متشکل از سازوکارها و بازیگران سطوح مختلف (حتی اگر فقط بهصورت مفهومی انجام شود) باشد، از محدوده این نسخه از گزارش جهانی مواد مخدر بسیار فراتر خواهد رفت. در هر صورت، با وجود اینکه بحث تفصیلی در این مورد در فصل حاضر انجام نخواهد شد، این طیف گسترده از فعالیتها در حوزه همکاری بینالملل، باید مد نظر قرار داده شود.
هدف فصل حاضر، ارائه و بررسی اطلاعاتی است که کشورها بهطور منظم در زمینه همکاری بینالمللی به UNODC ارسال کردهاند. دامنه فصل حاضر نسبتاً محدود است و وانمود نمیکند ماهیت پیچیده عواملی که بر اجرای اقدامات همکاری بینالمللی و نتایج آنها تأثیر میگذارند تحت پوشش قرار میدهد.
گستره اجرای همکاریهای بینالمللی، عمدتاً از جنبه اقدامات صورتگرفته در زمینه عرضه مواد مخدر توسط نهادهای اجرای قانون تعیین میشود
ارائه گزارش در مورد اجرای همکاریهای بینالمللی در سطح جهانی، به این دلیل که همکاریهای بینالمللی میتواند اشکال مختلفی داشته باشد که اندازهگیری آنها دشوار است، چالشبرانگیز است. بهعنوان مثال، به اشتراک گذاشتن اطلاعات، احتمالاً رایجترین شکل همکاری در جهت رسیدگی به موضوعات مرتبط با مواد مخدر است؛ که بهصورت روزمره در داخل و بین نهادهای مختلف اجرای قانون انجام میگیرد. این شکل از همکاری، در اکثر کشورها به روشی نظاممند در سطح ملی ثبت نمیشود. در مورد اشکال معدودی از اشتراک اطلاعات در سطح بینالملل، سوابق محدودی موجود است؛ اما اطلاعات مربوط به چنین همکاریهایی، لزوماً بهصورت جداگانه توسط کشورها گزارش نمیشود.
کشورها بهصورت سالانه در مورد فعالیتهای کلیدی مربوط به همکاریهای بینالمللی درزمینه عرضه مواد مخدر، ازجمله در مورد عملیات مشترک با سایر کشورها، ارائه مواد تحت نظارت، تبادل افسران رابط و تبادل اطلاعات، به UNODC گزارش میدهند. گزارش ارائه شده، شامل اطلاعاتی در این مورد است که آیا چنین فعالیتهایی در طول سال مرجع انجام شده است یا خیر. در اکثر کشورها و در سطح بینالمللی، هیچ اطلاعاتی در زمینه ارزیابی کیفیت واقعی یا میزان اثربخشی چنین همکاریهایی جمعآوری نمیشود.
با وجود اینکه نسبت کشورهایی که حداقل بخشی از قسمت همکاری بینالمللی موجود در پرسشنامه ارسال دادههای سالانه خود را تکمیل میکنند، بسیار زیاد است (تقریباً ۱۰۰ درصد از کل کشورهایی که به UNODC گزارش اطلاعاتی ارائه میدهند)، تعداد قابل توجهی از کشورها هیچ اطلاعاتی در مورد همکاری بینالمللی به UNODC ارائه نمیدهند. بهعنوان مثال، از ۱۹۶ پرسشنامه گزارش سالانه که هرساله بهطور متوسط ارسال میشود، در سال ۲۰۱۸، تنها ۷۲ کشور در مورد این مسئله پاسخی ارائه دادند و ۱۲۴ کشور و قلمروی دیگر، در این زمینه اطلاعاتی ارائه ندادند. این نرخ گزارشدهی، قابلیت تفسیر اطلاعات گزارش شده مختص به هر سال و همچنین قابلیت مقایسه در طول زمان را محدود میکند؛ زیرا کشورهای پاسخدهنده، هر سال دچار تغییراتی میشوند.